Sanatın da bir matematiği var

O bir asker çocuğu... Disiplinli ama aynı zamanda yarı göçebe hayatından sanatçı bir ruh çıkarmış biri... Harun Atalayman içindeki sanatçı ile yetiştirilme tarzı olan disiplini birleştirip bir anıt heykelci olarak ünlenmiş. Portfolyosunda pek çok sanatsal eser barındırsa da İzmir'in önemli yerlerindeki önemli anıt heykelleriyle anılıyor ismi. Bunlardan en önemlisi ve en tanınanı ise Buca Yeşildere yolundaki Atatürk Maskı... Harun Atalayman ile devasa maskın yapılış hikayesini ve sanat yaşamını konuştuk. İzmir'in anıt heykelcisi kendi yolculuğunu Yeni Asır'a anlattı.
● Haruncuğum kendini tanıtır mısın?
Babam asker olduğu için doğduğum, büyüdüğüm şehirler hep farklı oldu. 1977 Kayseri doğumluyum, ilköğretimi Diyarbakır'da okudum. İzmir Atatürk Lisesi'ni bitirdim. Üniversiteyi Dokuz Eylül Güzel Sanatlar Fakültesi'nde okudum.
● Okulu seçerken birileri yönlendirdi mi? Yoksa bir ilgin var mıydı?
Resim öğretmenime çizdiklerimi dosyalayıp götürmüştüm. O da "Sen güzel sanatlar fakültesine girebilirsin" diye yol göstermişti.
O zamana kadar aklımda yoktu ama.
3 BOYUTLU DÜNYA FARKI
● Özellikle heykel bölümü mü?
Grafik, resim ve heykel bölümü sınavlarına girdim. Heykel ve resimi kazandım.
Heykeli tercih ettim. Çünkü 3 boyutu öğrenmek çok daha farklı bir dünyaydı.
İllustrasyon yaparım ama 3. boyuta taşımak benim için avantaj olur diye düşündüm.
● İzmir'de bulunan eserlerin nelerdir?
Genelde belediyeler ve kamu kuruluşlarıyla anıt heykeller üzerine çalışıyorum.
Narlıdere'de Aşık Mahsuni Şerif, Priştina Demokrasi Meydanı'nda Narkız diye nar sepeti tutan bir kız, ayrıca kalpaklı bir Atatürk heykeli, eski İzmirspor'un oradaki Hürriyet Parkı'nda Metin Oktay, Karabağlar Belediyesi Migros önünde Atatürk, İnciraltı'nda Adalet Tanrıçası. Şurada gördüğünüz heykelin bronz hali orada. Daha halkın içerisinde olması istenilen, kaidenin üzerinde olmayan bir proje var. Karşıyaka'da lunaparkın orada selfie çeken genç grubunun olduğu bir heykelim var. Gezi Parkı eylemlerini sembolize eden bir heykel. Sevdiklerim arasında, senin de çok sevdiğin Eflatun Nuri büstü, Sancar Maruflu, Aydın Erten büstü var...

● Mask var meşhur. Atatürk maskı? Onun hikayesini alabilir miyiz?
Birgün beni Cengiz hoca aradı. Bizim heykel bölümünün kurucusu Cengiz Çekil.
O sırada dekandı. "Buca Belediyesi Atatürk maskı yaptırmayı düşünüyor. Bu işi yapar mısın?","Olabilir hocam" dedim. Sonra
fikri beraber geliştirdik ve sunduk.
● Gözün korkmadı mı büyüklüğünden?
İnan hiç korkmadı. Yapamayacağımı bir kere bile düşünmedim. Her şeyin bir matematiği var. Daha sonra Profesör Hikmet Aydın ile tanıştım. Maskın iç konstrüksiyonunun hesaplarını ve tasarımını yapan inşaat mühendisidir. Onunla şöyle bir diyalog geçti aramızda. "Hocam sen bana uzayda
istediğim noktaları verebilirmisin?" dedim. Durdu böyle bir, "Veririm" dedi. "Tamam o zaman heykel bitti" dedim. Çünkü benim için o önemliydi. Oraya koyabileceğim, parçaları, yerleştirebileceğim noktaları, bu işin statiğini verdikten sonra benim için sorun yoktu. Ben o heykeli yaptım o da taşıdı. O kadar mühim bir adam.

● Karikatürcü Eflatun Nuri'nin büstünden bahsedelim mi?
Çok severek yaptım. Zaten Eflatun hocanın da tatlı bir tipi var. Karakteri de çok güzel. Bir heykeltraş olarak yaparken plastik açıdan da benim çok hoşuma gitti. Öğrencisi olarak sizin çok beğenmeniz ayrıca beni mutlu etti. Portreleri de severim. Zaten dünyanın en büyük portrelerinden birisi Atatürk maskı. Muhtemelen ilk beş içerisinde.

25 AKADEMİSYENİ GÖRMEDİM
● Dağı oyarak yaptığını sananlar olabilir.
Hayır dağa bitişik bir betonarme yapıdır. Yapım aşamasında çok ilginç sıkıntılar da yaşadım. Müteahhit ismimi bilinçli şekilde basına yansıtmadı. Heykele ilk başladığımızda haberler çıkıyor. "25 tane akademisyenin yaptığı heykel..." 25 akademisyen kim? Ben niye görmüyorum? Benim yanımda iki tane inşaat ustası, bir tane meydancı, bir de çelik konstrüksiyonu yapan ekip var. Başka kimse yok.
● Neden peki?
Çünkü heykel işi müteahhite veriliyor ve heykeltıraşı müteahhit buluyor. Heykeli yapanı saklamaya çalışıyorlar ki sonrasında gelecek sipariş için sanatçı değil in heykeltıraşı bulması yerine müteahhit bulunsun.

● Bakım ve onarım da oluyor değil mi?
Tabiki. Bir de heykelin içinde kalan şehit polisimizin anıtı vardı. Onu da görünür bir bölgeye dışarıya aktardık.
● Hayatınızı nasıl kazanıyorsunuz?
Başka bir işle uğraşmıyorum. Para için yapılmaz bazı işler. Mask da bunlardan, çok zevkle, severek yaptım. Olsa yine yaparım.
● Yapımı ne kadar sürdü?
Toplamda 3 yıl. Şantiyede yapımı ise 1-1,5 yıl kadar sürdü.
DÜNYANIN 67. BÜYÜK HEYKELİ
● Peki dünyada örnekleri var mı? Benim bildiğim Rashmore Dağı'nda Amerika'da var.
Rashmore Dağı'ndakiler 18 metrelik yontu. Benimki teknik olarak farklı. Büyüklük olarak onlardan çok büyük. 42 metrelik bu helkelin 33 metresi sadece portre. Zaten şu an dünyanın 67. büyük heykeli. Türkiye'nin ve dünyanın en büyük Atatürk heykeli bu. Dünyanın en büyük masklarından portrelerinden bir tanesi.
● Gurur duyuyor musun eserinle?
İnstagram'da heykel çok paylaşılıyor, altta yorumları okuyorum. Bu heykel canımız ciğerimiz, bizi temsil ediyor, İzmir'in sembollerinden diyorlar. Hoşuma gidiyor bunları okumak.
● Bakarken utanılacak çok kötü, facia sayılabilecek heykeller de görüyoruz.
Uzmanlardan oluşan bir kurul oluşturulmayınca böyle şeyler ortaya çıkıyor.
Kötü modellenmiş, bunun içinde benzemeyen Atatürk heykelleri de var.
Hassas olunması gerekiyor. Yaptıran kurum benzememişse almamalı.
● Yapamayacağın bir ölçü var mı?
Hayır, her şey matematiktir. Dünyanın en yüksek binası Dubai'deki 300 metre miydi. O yapılabiliyorsa bu da yapılabilir.

RÖPORTAJ: TUFAN SELÇUK / FOTOĞRAFLAR: ERCAN AKGÜN