Parasosyal etkileşim, bireylerin medya kişiliklerine ya da karakterlerine karşı geliştirdikleri duygusal ve ilişkisel bağlantıyı ifade eder. Bu tarz etkileşimler tek taraflıdır ve bireyler sadece medya içeriğine odaklanarak sanal bir ilişki içerisine girer. Örneğin, bir televizyon dizisindeki karaktere duyulan aşırı derecedeki sempati ve hayranlık parasosyal etkileşimin bir örneğidir. Bu tür ilişkiler kişinin duygusal ihtiyaçlarını karşılar ve medya deneyimini anlamlı bir hale getirir. İnsanların parasosyal etkileşim yaşaması, aslında psikolojik açıdan incelendiğinde oldukça ilginç bir konu. Medya figürleriyle oluşturulan ilişkiler, bireyin kendini daha izole hissettiği bir grup içinde bulunabileceği anlamına gelebilir. Dolayısıyla, medyanın ve teknolojinin insanlar arasındaki etkileşimi nasıl değiştirdiğine dair daha kapsamlı düşünmek önemlidir.
OLUMLU VE OLUMSUZ YÖNLERİ
Parasosyal ilişkiler genellikle zararsız gibi görünse de aşırıya kaçıldığı zaman gerçek hayattaki ilişkileri etkiler. Özellikle gençler arasında sıkça görülen bu tür ilişkilerin dengeli bir şekilde sürdürülmesi gerekiyor. Gerçek dünya ile sanal dünya arasındaki dengeyi korumak, parasosyal ilişkilerin zararlı hale gelmesini engeller. Parasosyal ilişkiler, yalnızlık hissini ortadan kaldırmaya yardımcı olabilir. Takip ettiğimiz bir influencer ya da bir ünlü, hayatımıza dokunan bir figür haline gelir. Onlardan aldığımız ilham, bazen hayatımıza yön verebilir. Özellikle içerik üreticilerinin başarı hikayeleri ve motivasyonel paylaşımları, bize güçlü bir destek sunabilir. Aynı zamanda, parasosyal etkileşim, topluluk oluşturma hissini pekiştirebilir. Bir sosyal medya fenomenini takip etmek, izleyicinin kendini bir topluluğun parçası gibi hissetmesine yol açabilir. Her şeyde olduğu gibi parasosyal ilişkilerin de zararlı bir yönü var. Bu tarz gerçek dışı ilişkiler, gerçek dünyada kurduğumuz sosyal bağları zayıflatabilir. İnsanlar, gerçek arkadaşlıklarını ihmal edebilir ve tek bir medya figürüne aşırı bağlanabilirler. Aynı zamanda, parasosyal ilişkiler, izleyicinin duygusal anlamda tatmin olamamasına yol açar çünkü kurulan ilişki tamamen tek taraflıdır.
GÜNCEL ÖRNEKLER
Parasosyal etkileşimlerin örnekleri ile aslında çevremizde her an karşılaşıyoruz. Birçok kişi, özellikle fenomenler ve influencerlar ile kendisini bir dostluk ilişkisi içinde hissediyor. Takip ettikleri kişilerin hayatlarına dair sürekli olarak paylaşımlar yapması, onları kişisel olarak tanıyormuş hissi yaratır. Benzer bir örnek olarak Twitch yayıncılarının izleyicileriyle kurduğu bağ arkadaşlık hissi yaratabilir. Bir Twitch yayıncısı, yayın esnasında izleyicinin mesajlarına yanıt verirken onunla bağ kurmuş olur. Dizilerdeki karakterlere duyulan yoğun bir bağ da parasosyal etkileşimin örneğidir. Herhangi bir dizi karakteri yaşadığımız boşluk hissini ortadan kaldırabilir. Dizi bittiğinde, izleyiciler bazen karakterlerine duyduğu bağlılıktan kaynaklı gerçek dünyada yaşadığı boşluğu yeni bir karakter ile doldurmaya çalışır. K-pop fan kültürü de benzer şekilde, hayranların sanatçılara duydukları yoğun duygusal bağlılıkla ön plana çıkmaktadır. K-pop hayranlarının gruplara karşı aşırı bağlılığı, onların gruba dair her ayrıntıyla ilgilenmelerine neden olur.
BAŞA ÇIKMA YOLLARI
Parasosyal ilişkilerle başa çıkmak bazen zor olabilir. Bu tarz ilişkileri gerçek hayattaki sosyal ilişkilerden ayırt etmeye başlayarak ilk adımı atabilirsiniz. Kendinizi sıkıntılı hissettiğiniz anlarda, parasosyal ilişkilere olan sürenizi kısıtlamaya çalışabilirsiniz. Gerçek hayattaki arkadaşlarınızla vakit geçirmeye öncelik vermek ve kendinize zaman ayırmak da duygusal dengeyi sağlamanıza yardımcı olur. Aynı zamanda, parasosyal ilişkilerin etkisini azaltmak için sosyal medya kullanımını sınırlamanız da fayda sağlar.
