Deja reve; daha önce rüyanızda gördüğünüz bir anı gerçek hayatta deneyimlemek olarak tanımlanıyor. Gelin, nasıl bir his olduğunu birkaç örnekle açıklayalım. Senaryoya tam oturan bir tanışma: Bir partidesiniz. Daha önce hiç görmediğiniz biri kendini tanıtıyor ama bir anda beyninizde şimşekler çakıyor: "Bu anı daha önce yaşadım!" Ama nasıl? O kişiyle daha önce hiç karşılaşmadığınızı biliyorsunuz. İşte o noktada, bunun bir rüyada yaşandığını hatırlıyorsunuz!
FARKLI DENEYİMLER
Daha önce konuştuğunuzdan emin olduğunuz bir diyalog: Arkadaşınız size yeni açılan bir restorandan bahsediyor ve bu konuşmayı daha önce yaptığınıza yemin edebilirsiniz! Ama arkadaşınız kesinlikle ilk kez bahsettiğini söylüyor. İşte deja reve tam da bu noktada devreye giriyor. Siz bu konuşmayı gerçekten yaşamış gibi hissediyorsunuz, ama aslında onu sadece rüyanızda gördünüz! Bazen deja reve sadece uyanıkken değil, uyku sırasında da ortaya çıkabiliyor. Mesela Fransa'ya hiç gitmediğiniz halde bir rüyanızda Paris'te dolaşıyorsunuz. Ancak rüyanın içinde bile daha önce aynı yeri rüyalarınızdan birinde gördüğünüze eminsiniz! Yani, bir rüyanın içindeyken bile "Burası bana çok tanıdık geliyor" diyebilirsiniz. Deja reve herkesin farklı şekillerde deneyimlediği üç ana kategoriye ayrılıyor:
EPİZODİK DEJA REVE: Beyniniz, daha önce gördüğünüz belirli bir rüyayı hatırlar. Örneğin, o partideki tanışma anını gerçekten rüyanızda gördüğünüzü anımsarsınız.
TANIDIKLIK HİSSİ: Bazen net bir rüyayı hatırlayamazsınız ama bir şeyin çok tanıdık geldiğini hissedersiniz. Hangi rüya olduğunu hatırlamıyorsunuzdur ama bunu bir rüyada deneyimlediğinize eminsinizdir.
RÜYASAL DURUM: En ilginç ve beyin yakan türlerden biri! Gerçek dünyada bir şey yaşarken, hala rüyada olduğunuzu sanabilirsiniz. Mesela bir anlığına o kadar garip bir hisse kapılırsınız ki, etrafınızdaki her şeyin bir rüya gibi hissettirdiğini düşünürsünüz.
EPİLEPSİ HASTALARI
Beynimiz bazen geçmiş deneyimlerimizi ve rüyalarımızı yanlış yorumlayarak, onları gerçek bir anı gibi hissetmemize neden olabilir. Aşırı yorgun olduğunuzda veya yeterince uyumadığınızda, beyniniz bazen gerçek ile rüyayı ayırt etmekte zorlanabilir. Bazı araştırmalar, epilepsi hastalarının deja reve'yi daha sık deneyimlediğini gösteriyor. Çünkü epilepsi, beynin hafıza ve bilinç bölümlerinde ani elektriksel aktivitelere neden olabilir. Ama bu durum, deja reve yaşayan herkesin bir sağlık problemi olduğu anlamına gelmez! 2018'de Frontiers Journal'da yayımlanan bir araştırmaya göre, bazı insanlar nöbet geçirirken deja reve yaşayabiliyor. Ama sakın panik yapmayın. Bu, her deja reve anının epilepsiyle bağlantılı olduğu anlamına gelmiyor.
DEJA VU HALİNDEN FARKLI
Bilim insanları bu deneyimi yaşayan herkesin mutlaka bir sağlık sorunu olduğu fikrini reddediyor. Yani, eğer zaman zaman rüyada gördüğünüz bir sahneyi gerçekte de yaşadığınızı hissediyorsanız, bu sadece beyninizin ilginç bir oyunu! Deja vu ve deja reve... Bu iki terim kulağa çok benzer gelse de, aslında aralarında temel bir fark var: Deja vu, yaşadığınız bir anı daha önce yaşadığınızı hissetmektir. Örneğin, yeni tanıştığınız biriyle tokalaşırken "Sanki daha önce tanışmıştık!" diye düşünürsünüz. Deja reve ise rüyanızda gördüğün bir sahneyi gerçekte yaşadığınızı hissetmenizdir. Yani tokalaştığınız anda "Bu sahneyi rüyamda görmüştüm!" dersiniz. Bazıları deja reve'nin, rüyalarımızın bize gelecek hakkında ipuçları verdiğini düşünüyor. Yani belki de beynimiz, bilinçaltımız aracılığıyla bazı şeyleri önceden öngörüyor olabilir!
ÇANAKKALE
ANTALYA
