Bugün insanlar tarihte hiç olmadığı kadar bilgiye ulaşabiliyor. Ancak bu, her şeyi bilmek istediğimiz anlamına gelmiyor. Aslında çoğu insan, özellikle can sıkıcı ya da zorlayıcı haberlerle karşılaştığında, bu bilgilerden bilinçli olarak uzak durmayı tercih ediyor. İşte bu duruma psikolojide devekuşu etkisi deniyor. İlk etapta bir savunma mekanizması gibi görünse de uzun vadede ciddi problemler doğurabiliyor. Terapist Caitlyn Oscarson, bu durumu şöyle açıklıyor: "Devekuşu etkisi, olumsuz ya da rahatsız edici bilgileri filtrelemek, görmezden gelmek ya da tamamen kaçınmak anlamına gelir." Bu kavram, devekuşlarının tehlike anında başlarını kuma gömdükleri yönündeki yaygın ama yanlış bir inanıştan türemiştir. Günlük hayatta bu etki farklı şekillerde ortaya çıkabilir:
- Kredi kartı ekstresine bakmamak,
- Sağlık kontrolünü ertelemek,
- Zor bir konuşmayı yapmaktan kaçınmak,
- Sınavdan sonra notlara hiç bakmamak.
TEHLİKELİ OLABİLİR
Uzmanlara göre kaçınmak kısa vadede iyi hissettirebilir ama uzun vadede daha büyük sorunlara neden olur. Örneğin, kredi kartı borcunu görmezden gelmek bir rahatlık hissi yaratabilir. Ancak bu sadece geçici bir rahatlıktır. Borç birikmeye devam eder ve kişi daha sonra bu durumla baş etmekte zorlanır. Aynı durum sağlıkla ilgili konularda da geçerlidir. Kontrolden kaçınmak belki bir süreliğine iç huzur sağlar ama tedavi edilebilecek bir hastalık geç kalındığında daha ciddi hale gelebilir.
DENGELİ FARKINDALIK
Oscarson, işe kendimize şefkat göstermekle başlamamız gerektiğini söylüyor: "Kaçındığımız şeyler yüzünden kendimizi suçlu veya yetersiz hissedebiliriz. Ancak bu, insan doğasının bir parçasıdır. Zorlayıcı duygulardan kaçmak oldukça doğaldır." İlk adım, bu davranışı fark etmek ve bundan sonra farklı bir yol izlemeye niyet etmektir. Küçük adımlarla başlanabilir. Sık karar veremeyenler için yalnızca üç kişiden fikir almak, üç seçenekle sınırlı kalmak ve küçük kararlar için üç dakika, büyük kararlar için üç hafta gibi süre belirlemek de etkili olabilir. Çünkü ertelenen kararlar, zamanla daha fazla stres yaratır. Ve unutmayın: Karar vermemek de bir karardır.
