Antik dönemin en önemli dini merkezlerinden birisi sayılan Lagina Hekate alanındaki çalışmalara Bakanlık, Güney Ege Kalkınma Ajansı (GEKA) ve Muğla Valiliği destek veriyor. Yapılan araştırmalara göre geçmişi Tunç çağına dayanan, (İ.Ö. 3000) Seleukos kralları büyük imar çalışmaları ile Lagina kutsal alanını dini merkez ve Lagina'ya 11 kilometre uzaklıktaki Stratonikeia antik kentini de bölgenin siyasi merkezi yaptı.
Lagina antik kentindeki kazılar ilk Türk müzecilerden ve 'Kaplumbağa Terbiyecisi' tablosu ile ünlenen Osman Hamdi Bey tarafından 1891-1892 yıllarında yapıldı. Günümüzde 1993 yılında Muğla Müze Müdürlüğü tarafından tekrar başlatıldı. 1999 yılında kazıya dönüştürülen çalışmalar 2012 yılına kadar devam etti. 2019 yılında Prof. Dr. Bilal Söğüt başkanlığındaki kazı çalışmaları yılın 12 ayı devam ediyor.
Lagina kutsal alanında Propylon (anıtsal giriş kapısı), kutsal yol, Altar (kurban ve sunak yeri), Peribolos (kutsal alanı çevreleyen duvar), Dorik Stoalar ve Hekate tapınağı bulunmaktadır.
Dini merkez olması nedeniyle Pagan inanışının da merkezi sayılan Lagina antik kentinde Hekate alanında yürütülen çalışmalarda 2 bin yıllık tören kapısının sütunları tek tek yerlerine yerleştirildi.
Lagina ve Stratonikeia antik kentlerinden Lagina'nın dini merkez, Stratonikeia'nın ise siyasi merkez olduğunu belirten Kazı Başkanı Prof. Dr. Bilal Söğüt, "Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Pamukkale Üniversitesi adına Stratonikeia antik kentinde ve Lagina kutsal alanında arkeolojik restorasyon ve kazı çalışmaları gerçekleştiriyoruz. Bu çalışmaları biz yıl boyu devam ettiriyoruz hiç ara vermeden.
Stratonikeia antik kentinde devam eden çalışmalara ilave olarak Lagina'da da antik yönden günümüz yapılarda hem kazı hem restorasyon çalışmalarını gerçekleştiriyoruz. Lagina'nın Hekate kutsal alanının kuzey stoasının restorasyon çalışmalarını Güney Ege Kalkınma Ajansı (GEKA) desteği ile tamamladık. Şimdi Lagina'nın girişinde sayın valimizin ve Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğümüzün destekleri ile çalışmalarımız ara vermeden devam ediyor. Tüm bunların yanı sıra Lagina Hekate kutsal alanı antik dönemin en önemli kutsal alanlarından birisi.
Tanrıça Hekate adına antik dönemde ve günümüze kadar gelen süreç içerisinde bilinen en büyük kutsal alan ve en büyük tapınak burada yer alıyor. Burada yaptığımız çalışmaların, restorasyon, konservasyon ve kazı çalışmaları burasının ayrı bir boyuta ulaşmasını sağlıyor" dedi.
