İnternet üzerinden yapılan alışverişler pandemi sürecinde artmıştı. Fakat, son bir ayda online alışveriş platformlarının başlattığı indirim kampanyaları sayesinde, bu sayı katlanarak çoğaldı. Kara Cuma, Efsane Günler, Efsane Cuma adı altında neredeyse her sitede yapılan indirimler nedeniyle, sitelerde yoğunluk yaşanıyor. Uzmanlar ise, bu alışverişlerde mağdur olmamak adına dikkat edilmesi gereken konularla ilgili uyarılarda bulundu. İnternet sitelerinde Ticaret Bakanlığı tarafından verilen SSL sertifikası damgasının bulunması gerektiğini söyleyen Avukat Oğuz Gökyıldız, "Tüketicilerin öncelikle SSL sertifikası olan, 3D ödeme seçeneği olan ve sanal kartla ödeme yapabilecekleri internet sitelerinden alışveriş yapmalarını öneriyoruz. SSL sertifikası alışveriş sitelerine Ticaret Bakanlığı tarafından veriliyor. Aynı zamanda ödeme seçeneğinde 3D ödeme olması da önem arz ediyor. Alışveriş yapan kişilerin bankalarının sanal kart hizmetinden yararlanmasını öneriyoruz. Sanal kartlarla alışveriş öncesi limit istenilen şekilde belirleniyor. Alışveriş sonrasında kapatılabilir. Şifre veya kart numarasının çalınma ihtimali daha zordur" dedi.
'14 GÜN İÇİNDE CAYMA HAKKI'
Alışveriş yapan kişilerin problem yaşadıklarında başvurabilecekleri hukuki süreçlerle ilgili bilgi veren Gökyıldız, "Özellikle alışveriş çılgınlığının yaşandığı bu dönemde tüketiciler birtakım sorunlarla karşılaşıyor. Ödemesini yaptıkları ürünleri teslim alamıyor. Kendilerine istemedikleri veya hatalı ürünler gönderiliyor. Bu gibi durumları güvenleri suiistimal ediliyor. Tüketicilerin başvurabilecekleri birden çok hukuki yol mevcut. 6502 sayılı tüketicinin korunması hakkındaki kanun, bu konudaki en temel mevzuattır. Mesafeli satışlarda tüketicinin en büyük güvencesi olarak cayma hakkını söyleyebiliriz. Cayma hakkı tüketicilere, internetten satın aldıkları ürünleri herhangi bir sebep göstermeden iade edebilme hakkı sunmaktadır. Tüketicinin cayma hakkını 14 gün içerisinde kullanması gerekmektedir. Bunu kullanması halinde satıcı tarafından, 10 gün içerisinde toplam bedel tüketiciye iade edilir. Yine aynı şekilde, teslim edilen ürün ayıplı ise tüketici, ayıplı mal ve hizmetlerden sorumluluk hükümleri uyarınca seçimlik haklarını kullanabilir. Ayıplı mal sebebiyle bedel iadesi talep edebilir, ayıp oranında bedelden indirim, ücretsiz onarım veya ürünün ayıpsız bir misliyle değiştirilmesini isteyebilir" diye konuştu.
'TERS İBRAZ' PROSEDÜRÜ SAYESİNDE BANKA, BEDEL İADESİNİ YAPABİLİR'
Tüketicilerin bazı durumlarda muhatap bulmakta zorlanabildiğini söyleyen Gökyıldız, "Özellikle güvenilir olmayan internet sitelerinden yapılan alışverişlerde, satıcıya ulaşamıyorlar ve dolandırılıyorlar. Bu gibi durumlarda tüketicinin hakem heyetlerine ve tüketici mahkemelerine başvurabilme imkanı var. Bazen bu süreç tüketici aleyhine uzun da sürebiliyor ve tüketicinin mağduriyetine sebep oluyor. Böyle bir durumda, 'charge back' yani 'ters ibraz' sistemini işletmek de mümkün. Uygulamada az bilinse de tüketiciler kredi kartlarıyla yaptıkları alışverişlerde kart sahibi bankaya giderek, ters ibraz prosedürünü işletebilirler" dedi.
'TÜKETİCİLERİN DOLANDIRILMAMASI İÇİN CİDDİ BİR ÖNLEM'
'Ters İbraz' prosedürünün nasıl işlediğini açıklayan Gökyıldız, "Kredi kartıyla ödemesi yapılan ancak karşılığında alınması gereken ücreti gerektiği gibi almayan veya kendisine hiçbir şekilde ürün teslim edilmeyen tüketici, ödenen paranın iadesini bankadan talep edebilir. Gerekli incelemeler ve soruşturma banka tarafından yürütülür. Banka, satıcıya giderek alışveriş ile ilgili belgeleri talep eder, eğer satıcı tüketiciye malın satıldığını ispat edemezse, bedel iadesi tüketiciye banka tarafından gerçekleştirilir. Kredi kartından tüketicinin rızası dışında yapılan harcamalar için de tüketici bu yönteme başvurabilir. Bankalar bu prosedürü işletmek zorundadır. Bankalar buna uymazsa, tüketicilere karşı bir tazminat sorumluluğu da doğar. Ters ibraz başvurusu, ödemenin yapıldığı tarihten itibaren 120 gün içerisinde yapabilirler. Elektronik ticaret alanında oldukça önemli bir prosedür. Tüketicilerin dolandırılmasını önlemek için ciddi bir önlem teşkil eder" şeklinde konuştu.
'KAYITSIZ KALAMIYORUM, SİTEYE GİRİYORUM'
İnternet sitelerindeki indirimlerden yararlandığını söyleyen vatandaşlardan Canan Güven, "İnternetten alışveriş yapıyorum. Her girdiğim sitede reklam olarak alışveriş siteleri önüme çıkıyor. Efsane indirimler, efsane cumalar hiç bitmiyor. İster istemez kayıtsız kalamıyorsun, giriyorsun. İhtiyacın olan, olmayan birçok şeyi almak durumunda kalıyorsun. Cazip geliyor. Bazı ürünler, bazı siteler yanıltıcı olabiliyor. Genelde bilinen sitelerden alışveriş yapmaya çalışıyorum. Ödeme yaparken de dikkat ediyorum. Online ödeme ne kadar doğru bilmiyorum. Sanal kart kullanmadım" dedi.
'ÜRÜN EKSİK GELDİ, GERİ DÖNÜŞ YAPMADILAR'
Güvenilir sitelerden alışveriş yapmaya çalıştığını anlatan Emel Yavaş, "Bir kere dondurma kasesi sipariş etmiştim, 10 tane yerine 8 tane geldi. Ürünlerin eksik çıktığını söyledim, cevap vermediler. Paramı da iade etmediler. Ödeme yaparken kredi kartı kullanıyorum. Kızlarım pandemi sürecinde devamlı internet alışverişi yaptılar. Onlar için etkili oldu" diye konuştu. İndirimlerin gerçekçi olmadığını söyleyen Derya Özgür ise "Alışveriş sitelerinde öncesinde bir fiyat artışı oluyor, sonra fiyatı düşürdüklerinde adı indirim oluyor. Ama bence indirim sağlanmıyor. Bu nedenle gerçekçi olduğunu düşünmüyorum.
DHA
