Deprem bölgesinde istihdam ve sosyal güvenlik seferberliği

KAHRAMANMARAŞ merkezli depremlerin ardından bölgenin yaralarını sarmak anacıyla istihdam ve sosyal güvenlik desteklerinde de seferberlik ilan edildi. Türkiye İş Kurumu üzerinden Olağanüstü Hal bölgesi valiliklerine 1.4 milyar lira ödenek aktarılarak, 19 bin kişilik Toplum Yararına Program (TYP) kontenjanı tahsis edildi. Depremden etkilenen işyerleri için kısa çalışma uygulaması devreye alınarak bölgesel kriz sebepli çalışma başvurularının alınmasına yönelik hazırlık tamamlandı. Ödenek için uygunluk denetimi beklenmeyecek, hak sahipliği şartı tutmayanlara da nakdi ücret desteği sağlanacak.

UZMAN PERSONEL GELDİ
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, depremlerin ardından afet bölgelerindeki vatandaşların ihtiyaçlarını karşılamak, yaralarını sarmak için bir dizi tedbiri hızlı şekilde yaşama geçirdi. Hizmetlerde aksaklık yaşanmaması için bölgeye yönetici ve uzman personel desteği sağlandı. Bölgedeki Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) il müdürlüklerince sunulması gereken hizmetler, merkezin veya deprem bölgesi dışında kalan diğer illerde yer alan hizmet birimlerinin sorumluluğuna devredildi. İŞKUR depremden etkilenen 10 il için Olağanüstü Hal bölgesi valiliklerine 16 bin kişilik toplum yararına program kontenjanı tahsis etti. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın afet bölgesinden diğer illere naklettiği çocuk, engelli, kadın, yaşlılara yönelik hizmetlerin sürdürülmesi için de 30 ile bin 750, Aydın ve Mersin'e de bin 200 olmak üzere toplamda toplum yararına program kapsamında yaklaşık 19 bin kontenjan sağlandı.

KOŞULLAR YENİLENDİ
Cumhurbaşkanı Kararı ile belirlenen OHAL illerinde depremzedelere daha etkin ve kapsayıcı hizmet sunmak amacıyla toplum yararına programlara katılım şartları da yeniden belirlendi. Bu süreçte programlarda ihtiyaç duyulan katılımcıların tedarik edilememesi durumunda toplam yararlanma süresi bakımından 9 ayı dolan kişiler, 24 ay yasaklılık yaptırımı uygulananlar ve aynı haneden birden fazla kişi programlara katılabilecek.

ÖDEMELER ÖNE ÇEKİLDİ
Depremden etkilenen işyerlerinin bu süreçte işçi çıkarmamaları için kısa çalışma uygulaması devreye alındı. Bölgesel kriz sebepli kısa çalışma başvurularının alınabilmesine yönelik hazırlıklar tamamlandı. Depremden etkilenen işyerlerine yönelik olarak uygulanması planlanan kısa çalışma ödeneğine ilişkin ödemelerin uygunluk denetimi beklenmeden ivedilikle yapılacak, hak sahipliği yönünden şartları tutmayan kişilere nakdi ücret desteği sağlanacak. Depremden etkilenen illerde işsizlik sigortası ödemeleri öne çekilerek şubat ayı ödemeleri 15 Şubat'ta yapıldı. Mart ayı ödemeleri 21 Mart'ta ve nisan ayı ödemeleri ise 19 Nisan'da yapılacak. Aynı şekilde bölgede yarım çalışma ödemelerinin de öne çekilmesine ilişkin çalışmalar bu ödemelerin de aynı tarihlerde gerçekleştirilmesine imkân verecek şekilde tamamlandı. Deprem bölgesinde ihtiyaç duyulacak mesleklerde Kuruma kayıtlı kişilerin bilgileri hazırlanarak Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı ile paylaşıldı. İşbaşı eğitim programlarına yönelik olarak tam ay üzerinden zaruri gider ödemesi yapılmasına ilişkin düzenleme yapıldı.

IS GÖREMEZLIK PARASI ÖDENECEK
AFET ilan edilen illerdeki iş göremezlik ödeneklerinin otomatik ödenmesi sağlanacak. Geçici iş göremezlik ve emzirme ödeneklerine ilişkin yevmiye numarası alınmayan kayıtlar Strateji Geliştirme Başkanlığı'nca bir defaya mahsus olmak üzere ödenecek. Mahsuplaşma kapsamındaki işyerleri için mahsuplaşma işlemi yapılmadan geçici iş göremezlik ödenekleri doğrudan sigortalılara ödenecek. Primlerini kendisi ödemekle yükümlü olan sigortalılar 31 Ağustos 2023'e kadar prim borcuna bakılmadan sağlık hizmetlerinden kesintisiz yararlanacak, hak ettikleri geçici iş göremezlik ödeneklerini alabilecekler.

GSSS BORÇLARINDA CEZA, ZAM YOK
10 ilde ikamet eden ve primini kendi yatıran sigortalıların 6 Şubat tarihinden önce vadesi geçen GSS prim borçlarına 31 Ağustos'a kadar gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmayacak. Bu dönemde vadesi dolan prim borçları olmaması nedeniyle sağlık hizmetlerinde kesinti olmayacak. Bölgedeki işverenler deprem tarihinden önce yasal ödeme süresi geçen borçlarını ve ertelenen prim borçlarını 31 Ağustos 2023'e kadar ödemeleri kaydıyla teşviklerden yararlanacak. Bağ-Kur sigortalıları borçlarını ve ertelenen prim borçlarını 31 Ağustos'a kadar ödemeleri kaydıyla teşviklerden yararlanabilecek.