Enerjide atılım yılı dev yatırımlarla taçlandı

Enerji yatırımları açısından 2023 dolu dolu geçti. Petrol, doğalgaz ve nükleer enerjide ardı arkası kesilmeyen yatırımlarla ülkemiz adeta çağ atladı. Zonguldak Filyos Türkiye Petrolleri Limanı'nda düzenlenen Karadeniz Doğal Gazı Devreye Alma Töreni, Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın da katılımıyla yapıldı. Bu tören Türkiye'nin doğalgaz kaynaklarını artırması açısından kritik önem taşıyordu. Akkuyu Nükleer Güç Santrali'nde ilk reaktörün işletmeye alınması için gerekli izin alınması da diğer önemli bir gelişmeyi işaret ediyor. Küresel enerjide yılın ilk yarısında, petrol üretim kesintilerine, Avrupa Birliği'nin Rusya'ya uyguladığı enerji yaptırımları iz bıraktı.

YERLİ DOĞALGAZ MÜJDESİ
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubu, 1 Şubat'ta, "2023'ün sonuna kadar üretimi günlük 2 milyon varil azaltma kararını" sürdüreceğini duyurdu. Buna ek olarak Suudi Arabistan'da Nisan ayında, günlük petrol üretimini mayıs ayından itibaren 500 bin varil azaltma kararı aldı. Böylece, Mart ayında 72 dolar seviyelerine kadar inen Brent petrolün varil fiyatı, Nisan ayında 85 dolar seviyesine kadar yükseldi. Öte yandan, şubatta AB ülkeleri, Rusya'dan deniz yoluyla taşınan dizel ve sıvı yakıt (fuel-oil) gibi çeşitli rafineri petrol ürünlerine yönelik ithalat yasağı ve tavan fiyat uygulamasını başlattı. AB'nin Rusya'ya yönelik yaptırımları nedeniyle küresel petrol ve gaz piyasalarında fiyat dalgalanmaları yaşandı. Türkiye'de doğalgaz alanında 710 milyar metreküplük tarihi keşfin ardından Karadeniz'de Sakarya Gaz Sahası'ndan çıkarılan yerli gaz, ulusal şebekeye bağlandı.

MERKEZ ÜLKE OLMA VİZYONU
Rusya'dan Türkiye'ye ilk nükleer yakıtın gönderilmesiyle Akkuyu NGS "nükleer tesis" statüsüne kavuştu. Böylece Türkiye'nin yarım asrı aşan nükleer santral serüveninde önemli bir aşama daha geçilmiş oldu. Türkiye'nin doğalgazda merkez ülke olma vizyonu doğrultusunda, BOTAŞ, Macaristan devlet şirketi MVM CEEnergy ile doğalgaz ihracatı anlaşması imzaladı. Söz konusu anlaşma, Türkiye'nin sınır komşusu olmayan bir Avrupa ülkesine boru hatlarıyla doğalgaz ihracatı konusunda bir ilk olma özelliğini taşıyor. Macaristan'ın ardından 27 Eylül'de Romanya, 28 Eylül'de Moldova ile doğalgaz ihracatı anlaşmasına imza atıldı, 21 Kasım'da ise Cezayir ile mevcut LNG ithalatı anlaşması 3 yıl daha uzatıldı.

GÜNLÜK 30 BİN VARİL
TÜRKİYE, doğalgaz ihracat ve LNG ithalat anlaşmaları ile enerjide yoğun temaslarına devam ederken, yerli doğalgaz ve petrol üretim çalışmaları da hız kesmedi. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) Genel Müdürü Melih Han Bilgin, 27 Eylül itibarıyla Sakarya Gaz Sahası'nda günlük yaklaşık 4 milyon metreküp gaz üretildiğini bildirdi. Bilgin, 11 Aralık'ta ise Gabar'da günlük petrol üretiminin 30 bin varile ulaştığını kaydetti.

DEVREYE ALINDI
BU yıl ilk taze nükleer yakıtın sahaya teslimi ile "nükleer tesis" statüsünü kazanan Akkuyu Nükleer Güç Santrali'nde (NGS) tam ölçekli simülasyon merkezi devreye alındı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Akkuyu NGS'de ilk reaktörü 29 Ekim 2024'te devreye almayı hedeflediklerini bildirdi.