Geçen yılın sonunda Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın müjdesini verdiği "Yarısı Bizden" kampanyası kapsamında verilecek destek paketi netleşti.Kampanya kapsamında vatandaşlara her bir bağımsız bölüm için 700 bin lirası hibe, 700 bin lirası kredi, 100 bin lirası da kira yardımı olmak üzere 1.5 milyon lira destek sağlanacak. 26 Nisan-31 Mayıs 2023 tarihleri arasında yapılan başvurularda yüzde 100 anlaşma sağlanan 14 bin binada 70 bin bağımsız bölümün dönüşüm süreci başladı.
BAŞVURUM KABUL EDİLDİ, SÜREÇ NASIL İŞLEYECEK?
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı uzmanları tarafından, kabul edilen başvurularda binaların ön incelemesi yapılacak ve keşif raporu hazırlanacak. Ardından gönüllülük esasıyla anlaşma sağlanan bina için protokol hazırlanacak, proje aşamasına geçilecek. Yarısı Bizden başvuru değerlendirmesinin ardından binanın boşaltılmasıyla TOKİ tarafından başlatılacak süreçte en geç 2 yıl içinde inşaat tamamlanacak.
BAŞVURU SÜRECİNİ KAÇIRDIM. İKİNCİ BİR FIRSAT DÜZENLENİR Mİ?
Öncelik başvuru sahiplerinin olacak. Geçen yıl açılan başvuru sürecinde 14 bin binada 70 bin bağımsız bölüm için yüzde 100 anlaşma sağlandı. Her birim için 1.5 milyon liralık kredi verileceği için toplam 105 milyar liralık kaynak verilecek. Öncelikle ilk başvuru sahiplerinin süreçlerine başlanacak. Yüzde 100 anlaşmaların sağlandığı başvuru sahiplerinden sonra kademeli olarak herkese açılacak. Süreci bakanlık ve ilçe belediyeleri birlikte yönetecek.
DÖNÜŞÜME GİRECEK BİNADA İŞ YERİM VAR. NE KADAR DESTEK ALACAĞIM?
Hak sahibine bir konut için 700 bin liraya kadar hibe, 700 bin liraya kadar kredi, bir iş yeri için 350 bin liraya kadar hibe, 350 bin liraya kadar kredi, diğer her bir konut için 1 milyon 400 bin liraya ve diğer her bir iş yeri için 700 bin liraya kadar kredi verilebilecek.
Birden fazla konut için verilecek kredide herhangi bir sınırlama bulunmuyor. Ayrıca hak sahibi, satış veya 6306 sayılı Kanun kapsamında yapılacak pay satışı işlemiyle edineceği taşınmaz için payı satılan hak sahibinin kullanacağı hibe ve krediyi kullanabilecek.
ÖDEMELER NE ZAMAN, NASIL YAPILACAK?
Hibe ve kredi desteği, Yapı Denetimi Hakkında Kanun'a tabi olan yapılarda Yapı Denetim Sistemi'ndeki inşaat ilerleme seviyesi, diğer yapılarda ise ilgili idare tarafından yerinde yapılacak inceleme esas alınarak ödenecek.
Ödemeler, subasman seviyesinde, taşıyıcı sistemin bitiminde ve inşaat bitiminde olmak üzere Kentsel Dönüşüm Başkanlığı'nca 'üç eşit taksitle', yapıdaki hak sahipleri adına 'hak sahiplerinin anlaştığı yüklenicinin' bankada açılan vadesiz hesabına yapılacak. Yani direkt vatandaşa ödeme olmayacak.
TAKSİTLERİM NE ZAMAN BAŞLAYACAK?
Evi dönüşüme giren vatandaş geçici olarak başka bir evde kiracı oluyor. Bu süreçte hem kira hem kredi taksiti ödemek birçok haneye zor geliyor. İşte bu nedenle de kampanyada, 'geri ödemesiz dönem' formülü devreye girecek. Kampanya kapsamında ruhsat tarihinden itibaren 24 ay geri ödemesiz dönem uygulanacak. Yani vatandaş riskli konutu yenilendikten ve yeni evine geçtikten sonra ödemelere başlayacak. İnşaat 24 ay değil de 12 ayda biterse, vatandaş 12 ay daha geri ödemesiz dönemin avantajını kullanacak.
KİRACISI OLDUĞUM EV DÖNÜŞÜME GİRİYOR. DESTEK ALABİLİR MİYİM?
Kampanya kapsamında taşınmazı kullanan kişiye bir kereye mahsus 100 bin lira taşınma desteği verilecek. Dönüşüme girecek evde ev sahibi yaşıyorsa o, kiracı varsa kiracı bu desteği alacak. Böylece dönüşüm sürecinde ilk kez kiracılara bu denli bir ödeme gerçekleşmiş olacak.
KREDİ TAKSİTLERİNİ ÖDEYEMEZSEM NE OLACAK?
Kredi geri ödemeleri Kentsel Dönüşüm Başkanlığı'nca takip edilecek. Kredi borcunun zamanında ödenmemesi halinde, Başkanlık tarafından borçlu kişiye ihtarda bulunularak süre tanınacak. Verilen süre içerisinde kredi borcunun ödenmemesi, kredinin durdurulması veya iptal edilmesi durumunda, kullandırılmış kredilerin ödenmeyen kısımları genel hükümlere göre takip ve tahsil edilecek.
GELİRİM DÜŞÜK OLSA DA KAMPANYADAN FAYDALANABİLİR MİYİM?
Kampanya kapsamında riskli evde yaşayan hak sahiplerine kredi verilecek. Vatandaşın gelir ve kredi puanı durumlarına bakılmayacak.
MÜTEAHHİT İNŞAATI YARIM BIRAKIRSA NE OLACAK?
Müteahhitten Tamamlanma Sigortası veya teminat istenecek. İnşaat süresi içinde müteahhit iflas eder, konutları sahiplerine teslim edemezse; devreye sigorta şirketi giriyor, konut için o tarihe kadar ödenen tüm bedeli tüketiciye ödüyor ya da sigorta şirketi, inşaatın tamamlanmasını sağlayıp, tüketiciye konutunu teslim ediyor. Ayrıca hak sahibi müteahhit işi geciktirirse yüzde 50 karar alıp işi başkasına devredebilecek.
BİNAMIZIN PLANI YENİDEN İNŞAAT YAPIMINA UYGUN DEĞİL. BAŞKA YERDE İNŞAAT YAPABİLİR MİYİM?
Parselin zemin ve plan durumunun yeniden inşaat yapımına uygun olmaması durumunda isteyenlerin İstanbul dışına çıkabilmesinin de önünün açıldı. Zemin çürükse veya plan değişmişse inşaat yapılamıyorsa ve kat maliklerinin tamamının onayı olursa destek ve hibelerden İstanbul'daki başka bir arsadan veya İstanbul dışından faydalanmak mümkün olacak.Söz gelimi vatandaş memleketindeki arsasında ev yaptırınca 700 bin kredi ve 700 bin hibe alabilecek. Zemin ya da plan engeline takılan vatandaş köyünde ev yaptırdığında bu desteği alabilecek.
