Mavi Vatan doktrini ve yayılmacı iddiası

HABER ANALİZ - ZÜMRÜT YILMAZ

CHP İstanbul Milletvekili ve Dış Politika Danışmanı Ünal Çeviköz'ün sözleri sonrası kamuoyunda mavi vatan tartışmaları yeniden alevlendi. Çeviköz, Türkiye'nin Mavi Vatan stratejisini 'yayılmacılık' olarak nitelendirdi. Katıldığı programda bu konuda resmen Yunanistan tezlerini savundu. Türkiye'nin bu alanda iyi komşuluk ilişkileri geliştirmek adına attığı adımları da uluslararası arenada kıta sahanlığı ve Doğu Akdeniz'deki doğal kaynakların bölge ülkelerince hakça paylaşımı konusunda savunduğu tezleri de boşa düşürecek cinsten açıklamalar yaptı. Çeviköz'ün sözleri sonrası Mavi Vatan ve Türkiye'nin Libya'da bulunması ile ilgili süreç yeniden gündemin sıcak başlıkları arasına girdi.
STRATEJİK BİR ÖNEMİ VAR
Emekli Korgeneral İsmail Hakkı Pekin, Türkiye'nin Mavi Vatan stratejisi ve Libya'nın bu denklemdeki önemi ile ilgili şu ifadeleri kullandı: "Mavi Vatan'ın stratejik önemi vardır. Mavi Vatan bizim kıta sahanlığımız, 'Türkiye'nin hakkı yok' diyerek ileride ortaya çıkacak kaynaklardan bizi mahrum bırakmaya çalışıyorlar. Oysa Türkiye başkalarının toprağında hak aramıyor. Burası bizim denizimiz ve burada arama yapmak bizim hakkımız. Buraları korumazsak ileride Antalya Limanı'dan dışarı çıkamayız, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ni de koruyamayız." Sadece Pekin'in bu sözleri bile Türkiye'nin Mavi Vatan stratejisinin gelecek için öneminin göstergesi.
KRİTİK ROLLER ÜSTLENİYOR
Türkiye, gün geçtikçe bölgesinde gücü ve etkinliğini artıran bir ülke. Özellikle son zamanlarda bölgesel sorunların çözümü noktasında kritik roller üstlenerek çevresindeki ülkelerin kaderlerini de değiştirecek nitelikte adımlar atıyor. Dünyada doğal kaynakların bu kadar azaldığı ve bu kaynaklara sahip olanların ciddi önem kazandığı bu dönemde Türkiye'nin bölgesindeki haklarından feragat etmesi söz konusu olamaz. Çeviköz ve onun gibi düşünenlerin açıklamaları, Türkiye'nin Doğu Akdeniz'deki varlığından rahatsızlık duyan ve her fırsatta çeşitli hamlelerle ülkemizi devre dışı bırakmak isteyenlerin ekmeğine yağ sürmekten başka bir işe yaramaz. Atina, 4 kilometrelik Meis Adası üzerinden bölgede hak iddia ediyor. Kimse AB'den güç alarak haksız girişimlerde bulunan Yunanistan'a yayılmacı demiyor. Türkiye ise yaklaşık 700 kilometrelik sınıra sahip ve buna rağmen yayılmacı söylemlerine maruz kalıyor.
AKAR İZMİR'DEN UYARMIŞTI
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Yunanistan'ın haksız iddiaları ve girişimlerine en son İzmir'de katıldığı Adalar Denizi ve Yunanistan ile Komşuluk İlişkileri Sorunları Sempozyumu'nda tepki göstermişti. Akar, 9 Eylül'ün tarihi önemine vurgu yaparak, "Bir asır önce girişilen maceranın bedeli unutulmamalı, hüsranla sonuçlanacak yeni maceralar peşinde koşulmamalıdır" uyarısında bulunmuştu.

MAVİ VATAN NEDİR?
Türkiye'nin tüm deniz yetki alanları (iç sular, karasuları, kıta sahanlığı, Münhasır ekonomik Bölge) akarsu ve göllerini kapsayan kavramdır. Aynı zamanda bir doktrin olan Mavi Vatan, Türkiye'nin uluslararası hukuktan meşruiyetini alan deniz yetki alanlarına hakimiyet ile bu alanları jeopolitik, siyasi, diplomatik, askeri ve ekonomik düzeylerde etkileyecek karadaki ve havadaki oluşumları tetikleyecek yetenek ve iradeyi gerekli kılar.
EGEMENLİK GÖSTERGESİ
Mavi Vatan, tam anlamıyla, 26-45 doğu boylamları ve 36-42 kuzey enlemleri arasındaki ana vatan üzerindeki stratejik egemenliğin denizler ve deniz diplerindeki uzantısıdır. 25-45 doğu boylamları ve 33-43 kuzey enlemleri arasında kalan tatlı ve tuzlu su kitlesi üzerindeki yetki ve ilgi alanların adıdır.

YUNANİSTAN KARASULARINI GENİŞLETMEYE ÇALIŞIYOR
Birleşmiş Milletler Uluslararası Deniz Hukuku Sözleşmesi'ne göre Yunanistan, 6 mil olarak uygulanan karasularını 12 mile çıkarma hakkına sahip olduğunu iddia ediyor. Ancak bu durumda Ege'deki Yunan karasuları %35'ten %63'e çıkacak ve Türkiye'nin ise %10'luk alanı kalacak. 1995'te TBMM'nin aldığı karara göre Yunanistan 12 mil uygulamasına geçerse bu durum "savaş nedeni" olarak sayılacak.

ÇEVİKÖZ TÜRKİYE'Yİ YAYILMACILIKLA SUÇLADI
CHP İstanbul Milletvekili Ünal Çeviköz, "Mavi Vatan'ın tarifine baktığınızda bu aslında egemenlik haklarının ötesinde alanı kapsayan ve bu şekilde egemenliğin daha geniş bir alana yayılmasını öngören bir kavram. Mavi Vatan diye bu 200 mile kadar uzanan alanı da kendi egemenlik alanınız olarak görürseniz, o zaman saldırgan ve yayılmacı bir algı yaratırsınız" ifadelerini kullanmıştı.