Ukrayna'dan yapılacak olan tahıl sevkiyatına ilişkin geçtiğimiz Cuma günü İstanbul'da atılan tarihi imzaların ardından, İstanbul'da Milli Savunma Üniversitesi içerisinde Müşterek Koordinasyon Merkezi kuruldu. Türkiye, Rusya, Ukrayna ve Birleşmiş Milletler (BM) yetkililerinin yer aldığı merkezin açılışını Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar gerçekleştirdi. Açılışta konuşan Bakan Akar, katılımcıları Türkçe, İngilizce, Rusça ve Ukraynaca selamladı.
"ERDOĞAN İNİSİYATİF ALDI"
Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın Vladimir Putin ve Volodimir Zelenskiy ile görüşmeleri doğrultusunda sorunun çözümü için bir inisiyatif aldığını kaydeden Akar, "Amaç, Ukrayna'dan ihraç edilecek tahıl ve benzeri gıda ürünlerinin Odesa, Çernomorsk ve Yuzni limanlarından emniyetle denizden nakliyatını sağlamaktır. Merkez, asker ve sivil olmak üzere Türkiye ile birlikte Rusya, Ukrayna ve BM'den 5'er temsilciden oluşmaktadır. Sahada herhangi bir askeri unsur bulunmamaktadır. Bu merkez, girişime dahil olacak ticari gemilerin kaydını ve takibini yapacak, uydu internet ve diğer muhabere vasıtaları ile ticari gemilerin intikalini teknik olarak takip edecek, tüm faaliyetlerini taraf ülkeler ve BM ile koordineli olarak yürütecektir. Ukrayna limanlarındaki yükleme ile Türkiye'deki limanlara varışta uygun görülecek mevkilerde, müşterek denetim timleri tarafından gemilerin kontrolleri yapılacaktır. Mayın temizleme ihtiyacı olursa taraflarca mutabık kalınacak şekilde planlama yapılacaktır. Ancak şu aşamada bir ihtiyaç bulunmamaktadır" dedi.
'ANLAŞMA 120 GÜN GEÇERLİ'
Taraflarca imzalanan belgenin 120 gün için geçerli olacağını da aktaran Bakan Akar, "Tarafların sonlandırma talebi olmadıkça da devam edecektir. Bu merkez ayrıca Karadeniz'deki tüm ticari gemilerin hareketlerini milli altyapımız ve diğer imkânlarla izleyebilmekte, diğer kurum/kuruluşlarla birebir görüşebilmektedir. Hali hazırda Ukrayna limanlarından çıkacak ilk tahıl yüklü gemilerin hazırlık ve planlamasına devam edilmektedir. Müşterek Koordinasyon Merkezi vasıtasıyla yapılacak çalışmaların tüm dünyayı etkileyen gıda krizinin aşılmasına, özellikle fiyatların aşağı çekilmesine önemli katkılar sağlayacağına inanıyoruz. Gıda krizinin önlenmesine ve uzmanlara göre gıda fiyatlarının düşmesine katkı sağlayacak olan bu Merkez'de yapılacak çalışmalar, benzer şekilde enerji krizi ve diğer bazı sorunların çözümüne de model olabilir. Bu merkez ayrıca gıda krizinin önlenmesi ve Afrika'dan Avrupa ve Türkiye'ye olabilecek düzensiz göçün engellenmesine de katkı sağlayacaktır" ifadelerini kullandı.
'KALICI BARIŞ ORTAMINA ZEMİN'
MUTABAKATA taraflarca uyulmasının arzuladıklarını kaydeden Bakan Hulusi Akar, "Bu doğrultuda ortaya konulan ortak çalışma iradesi, tüm krizlerin iyi niyet ve diyalogla önlenebileceğini göstermektedir. Nitekim tüm tarafların burada görev alacak temsilcilerini anlaşmanın imzalanmasının hemen ertesi günü, ivedilikle İstanbul'a göndermeleri önemli ve samimi bir kararlılık göstergesi olmuştur. Bu bağlamda Müşterek Koordinasyon Merkezi'nin yapacağı çalışmaların kalıcı barış ortamına da zemin hazırlamasını temenni ediyoruz. Bir an önce ateşkesin sağlanmasını, gerginliğin azaltılmasını ve insani yardımların ulaştırılmasını hedefliyoruz" dedi.
TÜRKİYE'YE 8 MİLYAR DOLARA YAKIN KAZANÇ
TÜRK-UKRAYNA İş Adamları Derneği (TUİD) Yönetim Kurulu Üyesi Ayhan Akbaba, tahıl koridor anlaşması hacminin 45 milyar dolar olduğunu söyledi. Koridorun açılmasını birçok ülke ve kuruluşun beklediğini kaydeden Akbaba, "Ukrayna'da geçen yıldan kalan 25 milyon ton tahıl rezervi var. Bu yılki hasatla birlikte bu oran 80 milyon tona ulaştı. Türkiye'nin önderliğinde imzalanan anlaşma ile tüm dünya nefes aldı" dedi. Tahıl sevkiyatının, bütün koordinasyonun merkez üssü olan Türkiye'ye 5 ila 8 milyar dolarlık kazanç sağlaması tahmin ediliyor. Akbaba, BM gözetiminde yapılan anlaşma süresi olan 120 günde 60 milyon tahılın taşınabileceğini ve bu süreçte başrolün Türkiye'ye ait olduğu bilgisini verdi. Akbaba ayrıca Ukrayna'nın enerji, lojistik, inşaat ve alt yapı gibi zorunlu müdahale alanlarının Türkiye'ye en az milyar 25 dolarlık imkan sunduğunu da sözlerine ekledi.
