Dünya, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin hayatını kaybettiği helikopter kazasıyla sarsıldı. Kazadan saatler sonra Reisi ve Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan'ın da aralarında bulunduğu 9 kişinin cansız bedenine ulaşıldı. Olayın ilgili kaza mı yoksa sabotaj mı olduğuyla ilgili sayısız iddia ortaya atıldı. Kazadan önce 19 Mayıs 2024'te Azerbaycan ve İran arasındaki devlet sınırında İlham Aliyev ve İbrahim Reisi arasında önemli bir görüşme gerçekleştirilmesini değerlendiren Erhan Çalışkan, "İkili ilişkilerde önemli bir adım olan bu görüşme, stratejik ortaklık ve ortak projelerin önemini arz eder. Bu bölgede ABD ve İsrail Şii İran'ı Körfez'deki Sünni Arap ülkelerine karşı denge unsuru olarak kullanıyor. İran yayılmacılığının korkusu ile Arap ülkeleri yöneten hanedanlar ABD güdümüne dolaylı yoldan da İsrail güdümüne giriyor. İşte tam bu noktada İran'ı kontrol altında tutmak içinde Azerbaycan'a ihtiyaçları var. Çünkü İran'ın kuzeyi eski adı ile Güney Azerbaycan; yani İran nüfusunun yaklaşık %40'ı Azerbaycan Türkü. Bu da İran'ın yumuşak karnı. Azerbaycan- İran ilişkilerinin normalleşmesi ABD-İsrail çıkarlarına darbe vurur" dedi.
ZENGEZUR KORİDORU
Tarihsel olarak Azerbaycan ve İran arasındaki ilişkilerin çeşitli siyasi ve ekonomik faktörler nedeniyle iniş çıkışlı olduğunu da ifade eden Çalışkan, "Buna rağmen iki ülke işbirliğini güçlendirmek için çaba göstermeye devam etmektedir. Cumhurbaşkanlarının sınırda bir araya gelmesi, ikili ilişkilerin geliştirilmesinde yeni bir aşamaya işaret etmektedir. Bu ilişkilerin normalleşmesi, Türk dünyasını birleştirecek Zengezur Koridoru'na İran'ın itirazını ortadan kaldırır. Türk dünyasının birleşmesini ABD-İsrail; Çin'den -İngiltere'ye giden ipek demiryolunun orta koridorunun kısalması nedeniyle istemez. Rusya Türk devletlerinin birleşerek kendi kontrolünden çıkmasını istemez. Çin orta koridoru desteklerken Türk devletlerinin birleşmesinden ve ileride kendi karşısına daha güçlü çıkmasından rahatsızlar. İngiltere ve Fransa Zengezur Koridoru'nun Türk birliğini hızlandıracağını ve güçlenen Türkiye'nin Asya'da ve Afrika'da kendi çıkarlarına zarar vereceğini biliyor" dedi.
ÖNEMLİ AÇIKLAMALAR
Erhan Çalışkan, "İran Cumhurbaşkanı Seyyid İbrahim Reisi, İlham Aliyev'le yaptığı özel görüşmeden duyduğu memnuniyeti dile getirerek iki ülke arasında büyük projelerin hayata geçirilmesinin önemli bir olay olduğunu kaydetmiştir. Bu tür projelerin ikili ilişkilerin güçlenmesine ve ülkeler arasındaki güven düzeyinin artmasına katkıda bulunduğunu vurgulamıştı. Bu buluşma ve açıklamalar birilerini gece uyutmamış olabilir" dedi.
