Küresel ‘Lityum Savaşı’ ve Türkiye

KONUK YAZAR BÜLENT ERANDAÇ YAZDI
2015 - 2030 sürecinde, 21. yüzyıl dünya düzeni şekilleniyor. Yeni dünya düzeni şekillenirken, bir tarafta Batı (Amerika - Avrupa) diğer tarafta Doğu (Çin -Rusya - Asya) yeni jeopolitik haritalar çizmek için kıran kırana mücadele ediyor. Bu mücadele 3'ÜNCÜ DÜNYA SAVAŞI'nın ayak sesleri olarak dillendiriliyor. Yeni Dünya düzeni kurgulamasında, küresel güç odaklarının LİTYUM SAVAŞI öne çıkmış durumda. Elektrikli araçlardan cep telefonlarına elektronik cihazları tekrar tekrar çalıştıracak piller için lityuma ihtiyaç duyuluyor. Bu ihtiyaç "21. yüzyılın petrolü" olacağı söylenen lityumu dünyanın en stratejik madenlerinden biri haline getiriyor. Özellikle son dönemde elektrikli otomobil ve otonom robotlara olan ilginin artması, bu makinelerin ihtiyaç duyduğu enerjinin depolama birimlerinin temel maddesi olarak lityumu ön plana çıkarıyor. Lityumun önemi gelişen teknolojilerle birlikte artmaya devam ederken, iki blok başı ABD ile ÇİN arasında cephe savaşları hızlanmış görünüyor. Dünyada lityum rezervi açısından 39 milyon tonla Bolivya ilk sırada gelirken, Şili 19.9 milyon tonla ikinci sırada, Arjantin 12 milyon tonla üçüncü sırada, İran ise son keşifle dördüncü sırada. 7.7 milyon ton ile Avustralya, 6.7 milyon tonla Çin ve 5.9 milyon tonla Hindistan sıralarda yer alıyor. Görüldüğü gibi, dünyada en büyük lityum kaynaklarına sahip ülkeler ABD'nin arka bahçesi olarak görmeye alıştığı Güney Amerika ülkeleri. Bolivya, Şili ve Arjantin rezervlerin yüzde 71'ini elinde bulunduruyor. Piyasaların iştahını kabartan bu üçgendeki birçok siyasi ve askeri hareketliliğin ABD'yle bağı da lityum aracılığıyla kuruluyor. Nitekim önceki gün Derin Amerika (Pentagon - CIA) lityum zengini Bolivya'da darbe yapmaya kalktı, püskürtüldü. Bu ne demek? BOLİVYA'NIN 15 Temmuz'u. Türkiye'de ABD aparatı FETÖ, Bolivya'da da ABD aparatı General Zuriga paçavraya döndü. Hatırlayalım. ABD, Venezuela'nın zengin petrol yataklarına çökmek için, milli adımlar atan Devlet Başkanı Madura'yı da devirmek için çok uğraşmış ama başarılı olamamıştı.
TÜRKİYE'NİN VİZYONER PROJESİ VE YENİ DÖNEM
Türkiyemiz de elektrikli otomobil devrimini yakaladı. Lityum açısından zayıf olmamamıza karşın, Allah'ın bir lütfu, dünya BOR MADENİ rezervlerinin yüzde 73'üne sahip olan Türkiye'miz bor cevherini lityuma dönüştüren Eti Maden, Lityum Karbonat Üretim Tesisini açtı. (2020) Yüzde yüz yerli araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) faaliyetinin sonucu olarak inşa edilen, rafine bor üretimi esnasında ortaya çıkan sıvı atıklardan lityum üretiyor. Yıllık 10 tonluk üretim yapan tesis, tam kapasiteye geçince, yıllık 600 tonluk bir üretim gerçekleştirerek lityum ihtiyacımızın yarısını karşılayacak. ASPİLSAN Enerji tarafından kurulan Türkiye'nin ilk lityum iyon pil üretim tesisi Kayseri'de çalışıyor. Türkiye'de lityum üretilmesi elektrikli araçlar, elektrikli portatif aletler, küçük ev aletleri, tablet ve telefonlar başta olmak üzere tüm akıllı teknoloji bataryalarında atılım yapılması için yeni bir dönemi açtı.
KÜRESEL GÜÇLERİN LİTYUM SAVAŞI
Amerika ile Çin arasındaki LİTYUM savaşı tüm hızla sürüyor. ABD Başkanı Biden LİTYUM PİLLERİ için MİLYAR DOLARLIK FON kurarken, dünyanın büyük petrol şirketleri lityuma yöneldi. Lityum PİLLERİNE nefes gibi ihtiyacı olan dev Amerikan şirketi ExxonMobil, (510 milyar dolar değerinde) 25 Haziran'da, lityum iyon pilleri elektrikli Ford ve Hyundai'lere güç sağlayacak Güney Koreli üreticiyle lityum tedarik etmek üzere anlaştı. 2024 yılının Kasım ayında Arkansas'ta ilk lityum kuyusunu açıyorlar. Büyük projelerden sorumlu Dan Holton şirketi, 2027 yılına kadar 20 milyar doları LİTYUMA yatıracak. Şirket, 2030 yılına kadar yılda 1 milyon elektrikli araç (ev) tedarik etmeye yetecek kadar lityum üretmeyi planladı. Dev Amerikan şirketi Darren Woods, 30 milyar dolarlık lityum ve pil üretiminde yatırıma geçti. İngiliz petrol devi olan Shell, 10 milyar sterlinin üzerinde yatırımlar yaparken güneş ve rüzgar çiftliklerine para yatırıyor. Avrupa pil ittifakı Asya'nın beş yıl gerisindeydi. Çok hızlı çalışarak bu açığı kapatmaya başladılar. Almanya pillerle ilgili projelere yaklaşık 13 milyar euro tutarında finansman sağlıyor. Avrupa'da Portekiz, Çek Cumhuriyeti ve İskandinav ülkeler de lityumu rafine edecek tesisler olmadığından işlenmek için Çin'e gönderiliyorlardı. Avrupa tesislerini kurmaya başladı. EVET. Amerika - Batı'nın, Çin (Rusya) olası ÜÇÜNCÜ DÜNYA SAVAŞI HAZIRLIK SÜRECİNDE, LİTYUM CEPHE SAVAŞLARI yaşanıyor. Çin ve Rusya'nın başını çektiği BRICS, lityum için özel yatırım projelerine girişiyor. Bir yandan dünyanın lityum yataklarının yarısına sahip olan Güney Amerika'daki lityum şirketlerini satın alırken bir yandan da lityum zengini ülkelerdeki şirketlerle Madencilik Şirketleri Birliği'ni kurarak bu piyasadaki pozisyonunu kuvvetlendiriyor. Çin aynı zamanda hammadde kaynaklarını garanti altına almakla yetinmeyerek pil üretim kapasitesini de artırıyor. Şu an vizyon olarak dünyanın en büyük batarya üreticisi olmayı hedefleyen birden fazla Çinli şirket var. 2013 yılında dünyadaki lityum iyon pil üretim kapasitesinin yüzde 50'sine sahip olan Çin, 2022'den itibaren yılında toplam kapasitenin yüzde 60'ını kontrol etmeye başladı. Teknolojik ve çevresel yönelimler dikkate alındığında, pil üretimi ve bunun için gerekli lityum, bağımsız bir sanayiye sahip olmak için elzem olan çok stratejik bir ürün olma yolunda hızla ilerliyor. Geçmişte petrolün ambargo ve arz/fiyatlandırma politikalarıyla stratejik bir silah olarak kullanılması gibi, 21'inci yüzyılda da otomobillerden otonom robot ve makinelere kadar birçok alanda kullanımı zorunlu olan LİTYUM benzer bir silah olarak pek tabii kullanılacaktır.

SONUÇ
LİTYUM konusunda bütün bu gelişmelere bakıldığında, BAŞKAN ERDOĞAN -TÜRKİYE'nin doğru zamanda doğru yatırımları yapmış olduğunu görüyoruz. Geleceğin en önemli pazarlarından birinde yer alma yarışına erkenden dahil olan Türkiye, (TOGG VE AS PİLSAN BÜYÜK BİR HİKAYEDİR ) ileri teknoloji ürünlerini temiz ve sürdürülebilir bir şekilde üretme kapasitesi yaratarak 21'inci yüzyılın VİZYONER HAMLESİNİ GERÇEKLEŞTİRİYOR. İKİ BLOK BAŞI AMERİKA - ÇİN LİTYUM SAVAŞINDA DA İKEN, BAŞKAN ERDOĞAN - TÜRKİYE DE KİLİT POZİSYONDA. Avrasya'nın kalpgahındaki Türkiye'nin küresel lideri Erdoğan, yeni dünya düzeninin en çok gözlenen, devamlı temas halinde olunan, verdiği, vereceği kararların dikkatle takip edildiği bir konumda bulunuyor. 7 DEVLET BİR MİLLET, TÜRK DEVLETLER BİRLİĞİ GERÇEKLEŞECEK. TÜRKİYE, 21'İNCİ YÜZYILIN YILDIZI OLACAK. GRAND PROJE KIZIL ELMA - 2071...