Küresel satranç ustası Erdoğan dün Asya'daydı bugün Amerika'da
Tarih, ilerisini göremeyenler için çok acımasızdır. Dünü bilmeden ve anlamadan ileriyi görebilmek ise mümkün değildir. Evet. Yirmi birinci yüzyılın Yeni Dünya Düzeni inşa edilirken, Başkan Recep Tayyip Erdoğan ve Türk Devlet Aklı geleceği iyi okuyor, jeopolitik hamleleri akıllı bir şekilde gerçekleştiriyor... Konuk Yazar Bülent Erandaç yazdı.
- Gündem
- Giriş Tarihi: 09 Temmuz 2024
21. yüzyıl Yeni Dünya Düzeni inşa ediliyor.
Yeni bir güvenlik mimarisi giderek bir taraftan ABD, diğer taraftan Çin (Rusya) arasındaki gerginliklerin ve rekabetin üzerinden yeniden şekilleniyor. Küresel satranç ustası Erdoğan, dün ASYA'DA idi, bugün Amerika'da. DÜNYA GELECEĞİNİ ARARKEN,
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, geçen hafta Astana'da Şanghay İşbirliği (ŞİÖ) zirvesine katılmıştı. ŞİÖ'nün baş aktörleri Rusya lideri Putin ve Çin lideri Şi Cinping ile stratejik görüşmeler yapmıştı. Bir hafta sonra, Başkan Erdoğan Washington'da.
NATO'nun 75. yıl törenine katılıyor. NATO'nun 32 üyesi var. NATO ülkeleri liderleriyle Başkan Erdoğan, her zirvede yaptığı gibi birçok ikili temasta bulunacak. Bunlar ne demek? Küresel satranç ustası Başkan Recep Tayyip Erdoğan, bir dünya zirvesinden diğerine giderek Türkiye'nin BÖLGESEL GÜÇ KÜRESEL OYUNCULUĞUNU tahkim ediyor. Bir ay önce yazmıştım.
Tarih, ilerisini göremeyenler için çok acımasızdır. Dünü bilmeden ve anlamadan ileriyi görebilmek ise mümkün değildir. Evet. Yirmi birinci yüzyılın Yeni Dünya Düzeni inşa edilirken, Başkan Recep Tayyip Erdoğan ve Türk Devlet Aklı geleceği iyi okuyor, jeopolitik hamleleri akıllı bir şekilde gerçekleştiriyor.
NATO VE TÜRKİYE
Avrasya'nın kalpgahındaki Türkiye'nin küresel lideri Erdoğan, yeni dünya düzeninin en çok gözlenen, devamlı temas halinde olunan, verdiği ve vereceği kararların dikkatle takip edildiği bir konumda bulunuyor.
4 Nisan 1949'da kurulan NATO bu yıl 75 yaşına girdi.
Uluslararası ortamın her yönüyle karıştığı, bulanıklaştığı bir ortamda NATO Liderler Zirvesi Washington'da yapılıyor. NATO Liderler Zirvesi üç ana tema etrafında şekillenecek: Ukrayna- Rusya savaşı (ABD-NATO devam ettirme telaşında), Ortadoğu'daki gelişmeler (Başkan Erdoğan'ın Gazze konusunda çok yönlü temasları öne çıkacak) ve Batı-Çin ilişkilerinin geleceği (ABD-Nato'nun Çın kuşatmasının yenı boyutları).
RUS-UKRAYNA SAVAŞI
Rusya lideri Putin ile konuşan tek NATO ülkesı lideri olan Başkan Erdoğan'ın yapacağı konuşmalar, ortaya koyacağı (arabuluculuk dahil) ateşkesi sağlayacak yöntemleri çok dikkatle takip edilecektir. Nitekim Erdoğan'ın bır hafta önce, tek NATO ülkesi lideri olarak Putın ve Şi Cinping ile yaptığı görüşmenin NATO ülkeleri liderleri için önemli ipuçları verecek özellikler taşıyor. Ukrayna'ya Batı tarafından sağlanmakta olan malî ve askerî yardımlar konusu önemli. ABD Dışişleri Bakanı Blinken'ın Ukrayna'nın NATO üyesi olacağının açıklaması elbette tartışılacaktır.
Gürcistan'ın NATO üyeliği konusunda Türkiye çok önemlı bir pozisyonda bulunuyor. Çünkü böyle bir gelişme Karadeniz barışını çok etkileyecek şifreler içeriyor. Ukrayna'ya ilişkin diğer bir sorunsal, savaşın nasıl biteceği ve olası bir barışın koşullarının nasıl sağlanabileceğidir.
ÖNEMLİ TEMASLAR
Batı kamuoylarında Ukrayna'ya desteğin sürdürülmesi yaklaşımı genel hatlarıyla devam etmekle birlikte geleceğe dönük olarak ERDOĞAN, NETANYAHU'YA YARDIM ETMEYİN DİYECEK. Zirvenın bir diğer konusu ise ORTADOĞUYA İSRAİL'İN YAYILMA RİSKİ olacak. Başkan Erdoğan'ın liderler ile yapacağı görüşmelerde, Suriye'nin bölünmezliği, Kuzey Suriye'de ABD aparatı PKK/YGP uydu kantoncuğuna ilişkin "ASLA KURDURMAYACAĞIZ" mesajı çok önemli temasları gündeme getirecektir. Washington Zirvesi'nde Çin'e yönelik NATO 2030 STRATEJİSİ doğrultusundaki kuşatma harekatlarının enine boyuna önemli bir konu olacağı öngörülüyor.
ABD-Çin arasındaki stratejik rekabetin Avrupa güvenliğine olası yansımaları ölçeğinde değerlendirilmesi söz konusudur. Çin'e yaklaşım hususunda ABD ile Avrupalı müttefikleri arasında tam bir görüş birliğine varılamamış olmasının ortaya çıkardığı tablonun Washington Zirvesi'nin sonuçlarına yansıması sürpriz olmayacaktır.
Önemli bir konuda, NATO'nun Uzakdoğu'daki küresel ortakları olan Japonya, Avustralya, Güney Kore ve Yeni Zelanda'yla olan ilişkilerini arttırmasıdır.
SONUÇ
Ukrayna'daki savaşın gidişatı, Ortadoğu'da yeniden şekillenecek dengeler ve ABD-Çin rekabetinin alacağı yön NATO'nun geleceğini de hiç kuşkusuz etkileyecektir. NATO 75. yıl zirvesinde Başkan Erdoğan'ın yapacağı konuşma; Ukrayna, Gazze, Suriye konusundaki açıklamalarıyla öne çıkan küresel lider olacağı gözlemleniyor. Yeni dünyanın şekillenmesinde kilit ülke ise Türkiye. Küresel aktör de Erdoğan. Washington Zirvesi aslında yeni gelişmelerin de işaretini verecek. Küresel Satranç Ustası Başkan Erdoğan'ın yapacağı temasları heyecanla bekliyoruz.