Gölcük, Düzce, İzmir, Elâzığ, Kahramanmaraş felaketlerini yaşayan Türkiye, İstanbul'da meydana gelen deprem fırtınasıyla çok büyük korkuya kapıldı. Sık sık dile getirilen "Olası bir depremde İstanbul dümdüz olur" uyarısını hatırlayanlar parklara, millet bahçelerine çadırlar kurdu. Gazetelerden, televizyonlardan, internetten deprem uzmanı isimlerin yaptığı açıklamalar ve sohbetlerin tek konusu olurken, her sarsıntıdan sonra yaşanan "akademik fay kırılması" insanların ruhlarını titretti. Bir kısım uzmanlar, yaşanan depremin beklenen büyük İstanbul depremi olduğunu, büyük zelzelenin yaşanmayacağını savunurken, yine hepsi profesör ünvanlı üniversite hocaları ise tam aksini iddia ediyor. Bazıları 6,2'lik depremin büyük İstanbul depreminin tarihini öne çektiğini savunurken büyüklüğünün de en az 7 olacağını öne sürüyor.
'FAYIN TÜMÜ DEĞİL BİR KISMI KIRILDI'
İZMİR Dokuz Eylül Üniversitesi Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir: "Depremin şiddetini göz önüne aldığımızda tsunami etkisi beklenmez. Artçı sarsıntıların olması iyi bir şey. Deprem Kuzey Anadolu Fayı üzerinde meydana geldi. Fayın tümü değil bir kısmı kırıldı. Gelen bilgiler ışığında fayın nereden ne kadarının kırıldığını daha iyi anlayacağız. Ucuz kurtulduk, geçmiş olsun."
"7'NİN ÜZERİNDE OLACAK"
PROF. Dr. Naci Görür: "12 sularında Silivri açıklarında 4.0 deprem oldu. Deprem Kumburgaz Fay zonunda. Bu fay kilitli bir fay enerji biriktiriyor. Zaman zaman da küçük depremler yapıyor. Yeri anlamlı, dikkatli olmak lazım. Kumburgaz Fayı yükleniyor. İstanbul'da Marmara Denizi'nde, Kumburgaz Fayı üzerinde çok deprem oluyor. Değişik büyüklükte. Bunlar Marmara'da beklediğimiz büyük deprem değil. Bunlar bu fayın biriktirdiği stresi artırıyor. Yani kırılmaya zorluyor. Burada asıl deprem daha büyük ve 7'nin üzerinde olacak."
'OLMAZ DİYEMEYİZ'
AFET Yönetimi Uzmanı Doç. Dr Bülent Özmen: "6.2'lik depremin meydana geldiği Kumburgaz segmentinin 7'den büyük deprem üretme potansiyeli olduğu bölgeye ilişkin tüm bilimsel çalışmalarla ortaya konmuş durumda. Bu nedenle 6.2'lik deprem oldu, artık 7'nin üzerinde olmaz diyemeyiz. Çünkü 7.2'lik deprem enerjisinin boşalabilmesi için 6.2'lik depremden 31 tane meydana gelmesi gerekir ki gerilim boşalsın. 7'lik deprem öne çekildi de diyemeyiz. Zamanı hiç düşünmeden, deprem tehlikesinin yüksek olduğunu bilerek, deprem riskinin azaltılması için İstanbul'u, tüm Marmara'yı depreme dirençli hale getirmek zorundayız."
'ASIL DEPREMİ ÖNE ÇEKTİ'
İSTANBUL Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Ziyadin Çakır: "Beklediğimiz Marmara depremi bu değil, onu erkene çeken bir deprem. Kuzey Anadolu Fayı'nda oluşan bu deprem zaman olarak Marmara depremini öne çekti. Cüzi miktarda da büyük depremi küçültür ama kayda değer bir küçülme söz konusu değil. Biz Marmara'da 7 civarında yani 6.2'den 10 kat daha büyük bir deprem bekliyoruz. Silivri merkezli gerçekleşen bu depremle enerjinin onda biri boşalmış olabilir. Ama zamansal açıdan risk artmış durumda, önlem almak için zaman daraldı"
'TEHLİKE GEÇMEDİ'
İTÜ Öğretim Üyesi Prof. Cengiz Yıldırım: "Bu beklediğimiz büyük deprem değil. Geçmişte 1509, 1754, 1766'da İstanbul'da 7 ve üzeri depremler olduğu tahmin ediliyor. Dünkü o büyüklükte bir deprem değil. Bu da Kuzey Anadolu Fayı'nda, Marmara Denizi sismik boşluğundaki faylardan birinin kırılması. Bu kırılma komşu faylara stres yüklemiş de olabilir. Böyleyse büyük depremin zamanını öne çekmiştir. Yani kırılacak fayda 100 birim gerilme biriktiyse, bu depremle 10-20 birim daha yüklenmişse tarihi öne çekmiştir. Deprem tehlikesi İstanbul ve Marmara için geçmiş değil. 9 saat sonra 90 kilometre Kuzeydeki Elbistan fayını, 7.6'lık depremi tetikledi ki ben bu açıdan tehlikenin geçmediğini düşünüyorum."
'BÜYÜK DEPREMİN ÖNCÜLERİ OLABİLİR'
CELAL Şengör: "6,2'lik bir depremin kendisinden küçük artçıları olması beklenen bir durumdur. Ancak devamında 6,2'den büyük bir deprem ya da depremler olursa bunun İstanbul'da beklenen büyük depremin öncüleri olabileceği ihtimali daha güçlenir. Öncüyse de 10 sene sonra olacak depremin mi öncüsü 10 dakika sonra olacak depremin mi bunu bilemeyiz" dedi.
'ENDİŞEYE MAHAL YOK'
PROF. Dr. Osman Bektaş: "Orta Marmara'daki fay creep' yani 'sürüklenen' bir fay. Bu tür faylar 'kilitli faylar' gibi çok enerji biriktirmez. Bilimsel veriler bu bölgede 7 büyüklüğünde bir deprem olamayacağını, en fazla 6.4 büyüklüğünde bir depremin olabileceğini gösteriyordu. Nitekim mez. bu öngörü doğru çıktı. Endişeye mahal yok."
'ARTÇILAR RAHATLATTI'
PROF. Dr. Süleyman Pampal: Tüm bu depremlerin daha büyük bir depremin habercisi olduğunu söylemeye gerek yok artık. 7 ya da 7 üzeri bir deprem bekleniyor. Bunu artık kabul edip, tüm planlarımızı buna göre yapmamız gerekiyor. Bu bölgedeki kırılmalar 250 yılda bir oluyor. 250 yıl da artık doluyor. Bu artçılar bizi rahatlatan da bir durum."
'BİTTİ, RAHAT OLUN'
ŞENER Üşümezsoy: "Büyükçekmece'den orta sırtı kesen bir fay yok. Aynı şekilde ada fayı da ölü bir faydır. İstanbul'a gelen bir deprem yok demektir. İlk gün söylediğimden değişik bir şey yok. Faylarda depremin büyüklüğü fayın uzunluğu ve derinliğiyle bağlantılı. Kumburgaz çukurunda derinlik 10 kilometrenin altında. Yani deprem üretme kapasitesi çok düşük. Zaten Silivri çukurunda çok deprem oluyor."
