İHSAN KARATAŞ / ADEM ÜLKER / ZEKİ ÖZKESKİN / DEMET GEREMELİ / ERKAN GÜVENÇ / CEM LİMAN
Ege Bölgesi'nin sahil kesimlerinde yazlıklarda evcil hayvan besleyip, hevesini aldıktan sonra kışa girerken kaderine terkedilmesi yüzünden sokakları köpekler istila etti. Yaz aylarında yüz binlere ulaşmasına rağmen kış aylarında nüfusu 3-5 bine kadar düşen sahil kentlerinde sokağa terkedilen evcil hayvanların sayısının 5 milyonu bulduğu öne sürüldü. Belediyelerin barınma, aşılama veya kısırlaştırma hizmeti vermekte yetersiz kaldığı köpekler, yiyecek bulumayınca vahşileşip hareket eden herşeye saldırıyor. Yerel yöneticiler çocuğunu sevindirmek için bile hayvan alanlar bulunduğuna dikkat çekerek, "Üç ay sonra hayvanı tek başına bırakıp gidiyorlar. Bu insanlık ayıbıdır. Köpekler oyuncak değildir" dedi. Bodrum, Marmaris, Kuşadası, Çeşme, Karaburun gibi sahillerde kış aylarında onlarca çocuk saldırıya uğruyor, büyükler köpekleri silahla vuruyor, ağır yaralıyor.
VAHŞET DOĞUYOR
Bodrum Belediye Başkanı Mehmet Kocadon, yazlıkçıların sezonluk köpek sevgisinin mağdurları olduğunu söyledi. Yazın aldıkları köpekleri aşı yaptırmadan ve kısırlaştırmadan sokaklara bırakılmasıyla bir anda sayıları hızla çoğalıp tehlikeli hale gelince de vahşice öldürüldüğünü belirten Kocadon, "Bu vahşet son yıllarda bütün önlemlerimize rağmen artarak sürüyor. Sevgiden vahşet doğuyor" dedi.
Bodrum Hayvan Hakları Derneği Başkanı Füsun Uslu, yaz aylarında tatil veya çalışmak için gelenlerin yaz sonunde köpekleri başıboş bırakıp gitmelerinin insanlığa sığımayacağını söyledi. Uslu, Bodrum yarım adasında heryıl 5 bine yakın sokak hayvanının kısırlaştırıldığını, ancak tamamını kısırlaştırmanın mümkün olmadığını söyledi. Bodrum'da yaşayan sanatçılar da, bir araya gelip hayvanları korumaya çalışıyor. Ünlü ses sanatçısı Nigar Uluerer, bu yüzden 4 köpeği oldu, hergün onlarcasını besliyor, sokaktakileri görünce yüreği sızlıyor.
MAMAYLA GEZİYOR
Güllüklü Özge Üre, sokaklara terkedilen köpeklerin açlık ve susuzluktan ölmemesi için mücadele ediyor. Evcil hayvanların çaresiz kalınca bir süre sonra kendini ölüme terkedecek kadar duygusal olduğunu belirten Üre, "Sokakta yemek arayan kedi ve köpekleri görünce çok üzülüyorum. Arabamın bagajına 20 kilo kadar mama ve su koyup öyle dolaşıyorum" dedi.
BÜYÜK YÜK GETİRİYOR
Marmaris'te de sokak köpeklerinin artmasını, kişilere zarar vermesini veya insanlar tarafından zarar verilmesini önlemeye çalışmak belediyelerin en büyük sorunlarının başında geliyor. Armutalan Belediye Başkanı Muhammet Ünlü, başıboş köpeklerin hastalık riski başta olmak üzere, çevre kirliliği, çocuklara saldırma gibi sorunlar yaşattığını söyledi. Ünlü, "Yazı beldemizde geçirenler, yaz sonunda köpeklerini sokağa bırakıp gidiyor. 50 bin kişiye 3 zabıtayla hizmet vermeye çalışırken köpeklerle uğraşmak imkansız hale geliyor. Kısırlaştırmak için bütçe gerekli. Barınakların masrafını karşılamakta zorlanıyoruz. Yazlıkçılar ya köpek getirmesinler ya da giderken götürsünler" dedi.
İçmeler Belediye Başkanı Zeki Eren de, sokak köpeklerinin belediyeye ağır yük olduğunu söyledi. Beldenin nüfusunun 8 bin, yaz aylarında ise 20 bin civarında olduğunu hatırlatan Eren, kıt bütçelerle hizmet etmeye çalışırken bir de köpeklerin çıktığını kaydetti.
ÇÖZÜM: KISIRLAŞTIRMA
Muğla'nın Datça ilçesinde de sokak köpekleriyle baş edemeyen belediye, kısırlaştırmaya kaynak ve personel ayırdı. Kışın 10 bin olan nüfusu yaz aylarında 50 bine ulaşan Datça'da, kısırlaştırmaya önem verdiklerini belirten Belediye Temizlik İşleri Müdürü Nurcan Serin, "Kısırlaştır, aşıla ve aldığın yere bırak" yöntemi sayesinde hem sokak köpeklerinin çoğalmasının, hem de tehlikeli olmasının önüne geçtiklerini ifade etti.
İncirliova Belediye Başkanı Fadime Orbay, ilçelerinde başıboş hayvanlardan halkın büyük bir rahatsızlık duyduğunu, bunun için de belediye olarak 60 hayvan kapasiteli geçici hayvan barınağının yapımına başladıklarını söyledi. Orbay, "Bu sayede hem sokak köpeklerinin sayısının artmasını önlüyoruz hem de vatandaşın zarar görmesini engellemeye gayret ediyoruz" diye konuştu.
OKULA GİDEMİYORLAR
İzmir'in Mordoğan beldesinde her yıl artan sayıda kısırlaştırma çalışması yaptıklarını belirten Belediye Başkanı Ahmet Çakır, 2010 yılında 154 köpek, 160 kedi kısırlaştırdıklarını ancak belediye imkanlarının tamamen önleyemediğini söyledi. Çakır, "Karaburun Yarımadası köyleri ile birlikte bir bütün ele alınmalıdır. Kendi kendimize yetiyoruz ama diğer köylerden gelen ve yaz sonunda yazlıkçıların köpeklerini bırakıp gidiyor. Kışın sürü halinde dolaşan köpekler okula giden çocukların yolunu kesiyor. Bu yüzden çocuklarını aileleri okula götürmek zorunda kalıyor" dedi.
YABANCIDAN DERS
Marmaris'te "Kedilerin annesi" olarak tanınan İskoçyalı Jean Luise Thirkill, okulların kapanması ve yaz tatilinin başlamasıyla kedi ve köpek sahibi olmak isteyenleri uyardı. Thirkill, şöyle konuştu: "Heves uğruna değil, ömür boyu bakabileceğiniz, ailenizin bir parçası olarak kabul edebileceğinize inanıyorsanız hayvan sahibi olun. Yazın çocuklar, yazlıkçılar, evcil hayvan sahip olmaya heves edecek. Heves bitince bu hayvanlar sokakta kalacak ya da benim gibilerin kapısına konacak. 22 yıl önce yerleştiğim Marmaris'te 6 dönümlük arazideki barınakta 250 kedi, 15 köpek, 2 eşek, 6 tavşan, 3 kaplumbağa, 15 tavuk ve 3 horoza bakıyorum. Hayvan sevmek sorumluluk ister" dedi.
UYDUDAN TAKİP EDİLİYORLAR
Marmaris'in Armutalan beldesinde, sokağa bırakılan hayvanların sahiplerinin tespiti ve çalınanların da bulunabilmesi için köpeklere çip takılması uygulamasına başlandı. GPRS adı verilen uydu takip sistemi sayesinde çip takılan köpeklerin, zabıta ve hayvan rehabilitasyon merkezi görevlilerince izleneceği belirtildi. Armutalan Belediye Başkanı Muhammet Ünlü, Hayvan Rehabilitasyon Merkezi Sorumlusu Jeannie Thirkill ile birlikte düzenlediği basın toplantısında, uygulama hakkında bilgi verdi ve çip takılan ilk köpeği gazetecilere tanıttı. Thirkill, "Takip cihazlarının biri rehabilitasyon merkezimizde bir diğeri ise zabıta müdürlüğünde olacak. Kaybolan köpeğin çip numarası sisteme girilerek nerede olduğu tespit edilecek. Veterinerleri de bu sistemin içine dahil edebilirsek, örneğin bir trafik kazası olduğunda veterinere getirilen köpeğin çip numarası girilerek sahibine ulaşılabilir" diye konuştu.
UZMAN GÖRÜŞÜ
KUTLU DAYIOĞLU- VETERİNER HEKİM
Yaz aylarında bir hevesle alınıp sonra onları sevgiye, okşanmaya, hazır beslenmeye alıştırmış sahipleri tarafından sokaklara veya barınaklara terk edilen bu hayvan dostlarımız ciddi anlamda yaşam güçlüğüne düşmekte, aşırı mutsuzlukla neye uğradıklarına anlayamadıkları bir halde yaşamaya çalışmalarına neden olmaktadır. Aynı zamanda da sokak köpeği nüfusunun da artmasına sebep olmaktadırlar.
İlerde bakamayacağınız bir köpek veya kediyi lütfen ailenizin içine alıp sonra da terk etmeyin. Unutmayın onların da kendilerine göre mutlukları, üzüntüleri ve size karşı olan sevgileri var.
ÇOK ÖNEMLİ KARAR
Günlük yaşamınızın koşuşturması sırasında ailenizin içine bir hayvan dostumuzu katmayı düşündüğünüzde ve ev halkı olarak bu kararı verdiğinizde bir anda coşkulu bir heyecana kapılabilirsiniz. Heveslenmişsinizdir. Bir an önce o minik kedi veya köpek yavrusunun evinizde koşuşturmasını oynamasını görmek istersiniz. Kucağınıza almak, onu sevmek, beslemek ve onunla birlikte oynamak istersiniz.
Bu hevesinizle yerinizde duramayarak internette yavru araştırmaya başlarsınız. İnternette köpek, kedi veya bir başka hayvanın satışı yasak olmasına rağmen faaliyetine devam eden eşya satan veya diğer alışveriş sitelerinden ve google'dan arama yaparak ulaştığınız güzel fotoğrafların ve altında yazan albenili özelliklerin büyüsüne kapılırsınız ve çoğu zaman yavruyu hiç görmeden (satın alma sistemi bu olduğu için) yine internetten ücretini ödeyerek satın alırsınız.
HASTA BİR YAVRU
Sonrasında hiçbir sorunla karşılaşmayabileceğiniz gibi, aklınıza gelmeyen bir sürü sorunlarla da karşılaşabilirsiniz. Hayvanların yanlarında sahipleri yokken yolculuk yapması yasakken yavruyu size bir otobüsün bagajında muavinin insafına kalan şartlarda yollarlar. Yolculukta yavru hasta olabileceği gibi, sıcağa ve soğuğa bağlı sıkıntı yaşayabilir. Yavru hasta çıkabilir veya geldikten çok kısa bir süre sonra hastalanabilir. Size söz verilen köpeğin ırkında olmayabilir. Tüm köpekler sevgi gözüyle değerlidir ama dünya kadar para verdiğiniz yavru safkan olmayabilir. Size söylenenden çok daha küçük veya çok daha büyük yaşta olabilir. Bunlar sadece yaşayabileceğiniz birkaç sorundur.
ACELE ETMEYİN
Lütfen ailenizin arasına alacağınız can dostunuzu seçerken acele etmeyin! Ya kendiniz gidip görüp bir barınaktan köpek sahiplenin ya da yavruyu direk görüp kontrolünü yapan veteriner hekimle yüz yüze görüştükten sonra yavruyu satın alın. Petshopların yasa gereği sorumlu müdür olarak çalışan veteriner hekimleri vardır. Bu veteriner hekim size ilk gün yapacaklarınızı, beslenmesi gibi her konuda bilgilendirmelidir.
Aşırı hevesle ve aceleyle alacağınız bir yavruyla ilk gün yaşayacağınız gereksiz sorunlar nedeniyle kısa sürede vedalaşmak zorunda kalmayın. Doğru başlangıç yapın. Unutmayın ki sevgi emek ister, hayvan sevgisi çok daha fazla emek ve dikkat ister.
