Beden dili yalan söyler mi?

Belgesel programları seyretmek benim için vazgeçilmez bir tutku. Belki inanması zor ancak köşe yazılarımın konusunu genellikle belgesel seyrederken bulurum. Mesela geçtiğimiz hafta bir leopar ailesinin yaşamını anlatan bir dizi vardı.
Bu defa leoparlardan çok onların yaşamını anlatan bilim adamı dikkatimi çekti. Sen İngiltere'de üniversite bitir ondan sonra kalk Afrika'ya gel ve yıllarca yakıcı güneş altında dikenli çalılar arasında sürünerek vahşi hayvanların davranışlarını izle. Peki ne için? Yıllar sonra bir çok hastalığa müptela olduktan sonra Londra'ya dönüp zaten nesli tükenmekte olan leoparların nasıl çiftleştiğini anlatan bir kitap yazmak için mi?
İnsanoğlunun hayvanların davranışlarını izlemeye olan merakı çok eskilere dayanır. Bildiğimiz en eski bilimsel gözlemci de Darwin'dir. Meşhur teorisini geliştirmek için o da yıllarca pek çok canlıyı gözlemlemiştir.
JULIUS FAST
İlginç olan nedir biliyor musunuz? İnsanların hayvanların davranışlarını bilimsel olarak gözlemlemek için yüzyıllar öncesinden çalışmalar başlatmış olmasına karşın insanoğlunun kendi davranışlarını bilimsel olarak gözlemleyip çözümlemeye çalışması ancak 20'nci yüzyılın sonlarında başlamıştır. 1960 yılında Julius Fast adında bir kişi ilk kez insanların beden dilini anlatan bir kitap yazdı. O günlerden bugünlere insanların beden dilini nasıl kullandıklarına yönelik pek çok araştırma yapıldı.
Ancak ülkemizde beden dilini anlatan fazlaca kaynağa rastlamak pek mümkün değil. Acar Baltaş'ın çevirisini yaptığı bir kitap ve bir de Alan Pease'ın bir eseri bulunuyor kitapçılarda.
Bir iletişimci olarak uzunca bir süreden beri iş yaşamında beden dilinin kullanımı üzerine araştırmalar yapıyorum. Özellikle iş görüşmelerinde patronların veya işe alım uzmanlarının beden dilini okuyabilmeleri çok önemli bir avantaj. Öte yandan patron veya bir üst yöneticiyle görüşürken veya zor bir müşteriye satış yaparken de beden dili önemli faydalar sunabilir.
Ancak benim için önemli bir sıkıntı var o da okuduğum çeviri veya İngilizce kitapların beni tatmin etmemesi. Kitapların önemli kısımları biz Türklerin hiçbir zaman kullanmayacağı hareketlerine ayrılıyor. Mesela elinizi yumruk yapıp başparmağınızı yukarı kaldırarak bir işaret yaptığınız zaman bu Amerikalılar için bir onaylama ve herşey yolunda mesajı iletiyor ama 38 yaşındayım bir Türk'ün böyle bir hareket yaptığına şahit olmadım. Ayrıca sağ avuç içini yukarı kaldırıp işaret parmağının uçu ile başparmağın uçunu birbirine değdirerek bir yuvarlak oluşturuluyor ve bu muhataba gösteriliyor. Bu hareket de olumlu ve her şey yolunda manası taşıyor. Oysa bir Türk'e parmaklarınızla yuvarlak işareti yanlış anlaşılmaya sebebi olabilir.
Beden dili kültürlere göre değişiklik göstermesine karşın anlıyorum ki yalan söyleyen insanların sergiledikleri bedensel hareketler ve reaksiyonlar hemen hemen her kültürde aynı. Beden dili okuma konusunda eğitim alan ve kendini geliştiren birisi kolaylıkla yalanı tespit edebiliyor karşısında kim olursa olsun. Bu konuda önümüzdeki haftalarda sizlerle daha detaylı bilgiler paylaşmayı planlıyorum.
İyilikle kalın...