Karaciğer, kalp ve böbrek nakillerinde Türkiye'nin lider şehri, şimdi akciğer nakliyle de ön plana çıkıyor
ERKAN DOĞAN (HABER MERKEZİ)
Geçtiğimiz Nisan ayında akciğer nakli olan Mehmet Palaz, şimdi Süleyman Demirel Çok Programlı Lisesi'nde okula gidiyor. |
İzmir, kalp ve karaciğerin ardından akciğer nakillerinin de merkezi haline geliyor. Ege Üniversitesi (EÜ) Hastanesi'nde 1.5 yıl önce 16 yaşındaki Ödemişli Mehmet Palaz'a gerçekleştirilen çocuk yaş grubundaki ilk çift taraflı akciğer nakil operasyonu, Türkiye'deki sağlık kurumlarını harekete geçirdi. Başarılı operasyonu duyan başta Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi ile Konya, Gümüşhane, Ordu, Bursa, Samsun ve Konya illerindeki merkezler, akciğer nakli bekleyen hastalarını, İzmir'e sevk etmeye başladı. Nakilleri ekibiyle birlikte gerçekleştiren Prof. Dr. Mustafa Özbaran, "Türkiye'de bizim dışımızda akciğer nakli yapıp uzun süre yaşatan başka bir klinik yok. Kadavradan akciğer nakillerinde belli bir sayıya ulaşınca, canlıdan akciğer nakli ameliyatı yapmaya başlayacağız" diye konuştu.
UMUT YARATTI
Karaciğer, kalp ve böbrek nakillerinde Türkiye'nin lider şehri İzmir, şimdi akciğer nakliyle ön plana çıkıyor. Akciğer yetmezliği hastası Ödemişli Mehmet Palaz'a, geçtiğimiz yıl Nisan ayında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'nde trafik kazasının ardından organları bağışlanan 15 yaşındaki Enes Malik Akın'ın akciğerleri nakledildi. Türkiye'nin çocuk yaş grubundaki ilk akciğer ve başarılı ilk çift akciğer nakilli hastası 15 yaşındaki Mehmet Palaz, yaşamı nakil umuduna bağlı yüzlerce akciğer yetmezliği hastasının umudu oldu. EÜ Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Solunum Alerji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Figen Gülen, başarılı operasyonu bilimsel kongrelerde sundu. İzmir'de Süleyman Demirel Çok Programlı Lisesi'ne başlayan Mehmet Palaz'ın durumunu gören Türkiye'nin çeşitli kamu ve üniversite hastanelerindeki doktorlar akciğer nakli adayı hastalarını EÜ Hastanesi'ne sevk etmeye başladı. Böylece kalp ve böbrek naklinde Türkiye üssü Ege Üniveristesi, akciğer nakillerinin de merkezi haline geldi.
7 ÇOCUK SIRADA
Ödemişli Mehmet Palaz'ın başarılı operasyonunun ardından Gümüşhane, Ordu, Ankara, Bursa, Samsun, Konya'dan akciğer nakil olmayı bekleyen 12 çocuk hasta EÜ Hastanesi'ne başvurdu. Gümüşhane'de güvercinlerden bulaştığı tahmin edilen alerjik hastalık nedeniyle akciğerinin yüzde 60'ı alınan 13 yaşındaki Seda Nas ile birlikte 5 çocuk hasta, uygun kadavra donör beklerken yaşamını yitirdi. Şu an 7 çocuk hasta bir umutla ikinci hayata 'merhaba' demelerini sağlayacak uygun organın çıkmasını bekliyor.
Çantadaki tüple gelen özgürlük
Evine yerleştirilen oksijen cihazına bağlı 4 yıldır yaşam savaşı veren ve okuluna çantasında taşıdığı 7 kiloluk oksijen tüpüyle gidebilen akciğer yetmezliği hastası Ordulu Pınar Güldane Yalın (9), ailesiyle İzmir'e yerleşti. EÜ Hastanesi'nde Akciğer nakli acil bekleme listesine alınan Pınar, evinde resim yaparak hayata bağlanıyor. Pınar'la birlikte Türkiye'nin çeşitli illerinden gelen 7 çocuk da, akciğer nakli olmayı bekliyor. Minik Pınar, EÜ Kalp ve Akciğer Nakli Komitesi tarafından nakil kararının verilmesinin ardından ailesiyle Buca'ya yerleşti. Ev tipi oksijen cihazının 10-15 metre uzunluğundaki kablosundan gelen oksijenle hayata bağlanan Pınar, dört yıldır arkadaşlarıyla oyun oynamanın özlemiyle yanıp tutuşuyor. Evinde vaktinin çoğunu resim yaparak geçiren kız, dışarıya ancak çantasında taşıdığı 7 kiloluk oksijen tüpü sayesinde çıkabiliyor. Küçük Pınar, çantasındaki tüple ancak 8 saat dışarıda kalabiliyor. Evlerinin balkonundan dışarıyı izleyip özgür olmayı düşleyen kız, büyüyünce doktor olmak istediğini söyledi.
"Canlıdan nakil yapmayı planlıyoruz"
Kalp Nakli Grubu Sorumlusu Prof. Dr. Mustafa Özbaran ise, "Türkiye'de bizim dışımızda akciğer nakli yapıp da hastasını uzun süre yaşatabilen başka bir klinik yok. Kadavradan akciğer naklinde belirli bir sayıya ulaştıktan sonra canlıdan canlıya akciğer nakli yapmayı da planlıyoruz. Akciğer nakli de karaciğer gibi parça alınarak yapılıyor. Dünyanın çeşitli ülkelerinde yapılan bu operasyonu, ilk zamanlarda birinci derece akrabalardan, anneden veya babadan çocuğa şeklinde yapmayı planlıyoruz" diye konuştu.
OPERASYONU ANLATTI
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahi Ana Bilim Dalı'nda görevli Uzm Dr. Kutsal Turhan, akciğer nakillerinde bekleme listelerinin çok uzun olması ve bağışın az olması nedeniyle canlıdan canlıya naklinin hayat kurtarıcı bir seçenek olduğunu belirtti. Canlıdan canlıya akciğer naklinin dünyada sadece çocuklara uygulandığını belirten Dr. Turhan, operasyonun yapılış şeklini anlattı:
"Canlıdan akciğer naklinin olması için çocuğa akciğerlerinden bir parça verecek iki yetişkinin olması gerekiyor. Operasyon şöyle yapılıyor. Yetişkinin birinin sağ akciğerinin alt lobunu, diğer yetişkinin ise sol akciğerinin alt lobu alınıyor. Nakil operasyonu sırasında çocuktaki akciğerlerin tümünü çıkartıyoruz. Yetişkinlerden aldığımız akciğer parçalarını çocuğa naklediyoruz. Sağ alt lobu çocuğun sağ akciğeri, sol alt lob ise sol akciğeri olarak çalışıyor. Yetişkinler de nakilden sonra sağlıklı olarak yaşamlarını sürdürebiliyorlar. Çünkü akciğerin hücreleri büyüyerek, bulunduğu yeri doldurabiliyorlar. Ancak bu operasyonlara başlayabilmemiz için kadavradan akciğer nakillerinde tecrübe kazanmamız gerekiyor."
