İzmir'in 3 bin 500 yılı burada

Yeşilova Höyüğü Kazı Başkanı Yrd. Doç. Dr. Zafer Derin, İzmir'in tarihini 8 bin 500 yıl eskiye götüren Yeşilova Höyüğü'nün tesadüfler üzerine ortaya çıkarıldığını söyledi. 2002 yılında bölgede çalışma yaptıklarını, 2003 yılında İzmir Arkeoloji Müzesi'nden "Buca'daki bazı parklarda tarihi bulgular görüldüğü" yönünde ihbar geldiğini belirterek, "Buca'daki parklardaki araştırmada buradaki toprağın Bornova Yeşilova'daki boş bir alandan çekildiğini öğrendik. Yıllarca belediyeler boş bir alan olduğu için buradan toprak alarak, park, bahçe ve diğer işlerde kullanmışlar. Ardından çıkan molozları buraya yığmışlar. Buca'daki parkta yaptığımız ilk incelemede bulunan malzemelerin neolitik döneme ait olduğunu gördük" dedi.

'İş makinaları çalışıyordu'

Yeşilova'ya gittiklerinde iş makinalarının çalıştığını gördüğünü söyleyen Derin, kum çekilen alanda yaptığı incelemede toprağın 1-2 metre altında bir çok buluntu elde ettiklerini açıkladı. Bunun üzerine toprak çekme ve kazma çalışmalarını durdurduklarını ifade eden Derin, "Toprağın içindeki bulgulardan 8 bin yıl öncesine giden eserler olduğunu gördük. İlk buluntuların çıktığı alanı Bornova ve İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından meclis kararları çıkararak sadece araştırma ve sergileme alanı olarak tescillettirdik. 2005 yılında da kurtarma çalışması başlattık. Bu kadar derinden bulgu elde edeceğimizi biz de tahmin etmiyorduk" dedi.

Daha da eskiye gidebilir

O zamana kadar Bayraklı'da kazılar olduğunu hatirlatan Kazı Heyeti Başkanı Zafer Derin, "Otobüslerin arkasında '5 bin yıllık İzmir' yazardı. Bölgenin önemini biliyorduk. Burasının mutlaka araştırılıp bulunması gerekiyordu. 'Bunlar döküntüdür, şans eseri gelmiştir' diyenler bile oldu. Biz yine de yılmadık ve burada bir şey olduğu düşüncesiyle çalışmalarımıza devam ettik. 'Kent içinde bir şey kaybedersek, sonsuza kadar kaybederiz' diye düşündük. Ellerimizle, emeklerimizle tarihi değiştirdik. Bu buluntulardan sonra Ege Üniversitesi rektörü gelerek inceleme yaptı ve bize yemek yardımı başlattı. Ardından İzmir Büyükşehir Belediyesi duydu bizi. Kendilerine durumu anlattım. 'Yeni tarihimizi ilan edelim' dediler. Törenle kentin tarihinin 8 bin öncesine gittiğini açıkladık. Bir yıl sonra 500 yıl daha eskiye gittik ve oldu 8 bin 500 yıl. Belki bulacağımız yeni bulgularla bu tarihi daha da eskiye götüreceğiz" diye konuştu.

FATİH ABACIOĞLU

Banka kredisiyle tarihi değiştirdiler

İlk günlerde birçok olumsuz eleştiri aldıklarını anlatan Zafer Derin, "8 bin yıllık tarih toprağın altında 'biz buradayız, çıkarın' der gibi bağırıyordu. İlk çalışmaya başladığımızda elimizde ne işçimiz ne de ekipmanımız vardı. Benim başkanlığımda bir ekip kuruldu ve herkese 'bir kazı yapacağız ve hepimiz çalışacağız' dedim. Yemek ihtiyacımızı gidermek ve bazı işleri görmek için banka kredisi kullandım. Arkadaşlarımızın emeğiyle ilk kazmayı vurduk 15 kişiyle. Ellerimizle, emeğimizle yaşadığımız kentin tarihini değiştirdik" diye konuştu.