BASMANE 24 SAAT AYAKTA

"Başlarken"
Bu yazı dizisinde, 8 bin yıllık geçmişe sahip İzmir'in şu anda sayısı 743'e ulaşan mahallelerini size tanıtıyoruz. Her biri tarih ve yaşanmışlık kokan bu mahallelerin ne zaman kurulduklarını, tarihi geçmişlerini, adlarını nereden ve kimden aldıklarını, hangi ünlü isimlerin buralarda yaşadığını yazı dizimizde bulacaksınız. Ayrıca mahallelerin sorun ve taleplerini, hem muhtarlardan hem de siz vatandaşlardan dinleyerek kaleme alacağız. Keyifle okumanız dileğiyle...
İzmir'in 24 saat yaşayan ve "Basmane" olarak da bilinen Akıncı Mahallesi; oteller sokağı, tarihi cami ve türbeleriyle binlerce yıllık tarihi izleri koruyor. Basmane Polis Merkezi önünden Oteller Sokağı'na, oradan Hatuniye Camii ve Şeyh Bedrettin Türbesi'ne uzanan mahallede kayıtlara göre 300 kişi yaşasa da, her gün en az 30 bin kişi buradan gelip geçiyor. Semtin ziyaretçileri arasında, son dönemde yoğun olarak Suriyeliler bulunuyor. İnsan sirkülasyonunun gecegündüz devam ettiği tarihi mahalle; fırın, bakkal, kahve, lokanta esnafının 24 saat hizmet vermesiyle sürekli canlılık taşıyor.
Oteller sokağı
Otel deyince akla ilk gelen semt Basmane. 19. yüzyıl sonundan günümüze otel hizmeti sunan Basmane, aynı zamanda konut ve ticaret bölgesi oldu. Türkler, Rumlar, Museviler, Ermeniler ve Levantenler gibi birçok etnik grubun yaşadığı Basmane'de, demiryollarının varlığı ile konaklama ihtiyacı doğdu. Böylece birçok ev otele dönüştü. Oteller bölgesi olarak gelişen sokakta, tarihsel değeri olan Emniyet Oteli, Yeni Sadık Bey Oteli, Tevfik Paşa Oteli, İstiklal Oteli gibi birçok otel bulunuyor. İzmir'in tarihsel dokusunda öneme sahip olan otellerin olduğu sokak, zamanla Oteller Sokağı olarak anıldı.
Evliya Çelebi ziyaret etmiş
Evliya Çelebi, 1671 yılında ziyaret ettiği mahallenin en önemli yapılarından Fettah Camii'ne, Seyahatnamesi'nde de yer vermiş. Cami ve bitişiğindeki medrese Türkistanlı Hacı Abdülfettah Efendi tarafından yaptırıldığından dolayı, bu adla veya kısaca "Fettah" adıyla anılıyor. Bazı eski kaynaklar, Abdülfettah Efendi'nin aslında bir "Akıncı" olduğu bilgisini aktarıyor. Akıncı Fettah Ağa vefat ettikten sonra vasiyeti üzerine caminin alt katına gömülmüş.
"Burada kimse yemeksiz ve yataksız kalmaz"
24 saat yaşayan mahallede 4 dönemdir muhtarlık yapan Ahmet Yılmaz, "300 kişi nüfusa kayıtlı olsa da burada yaşam 30 bin kişidir. Semtimizin en önemli özelliği burada kimsenin yemeksiz ve yataksız kalmamasıdır. Çünkü Hatuniye Camii'nin avlusunda yılın 365 günü yemek verilir. Oteller ucuzdur. Ben Basmane'de doğdum, büyüdüm. Kuru kahveciliği bıraktım, muhtarlık yapıyorum. Mahallemi seviyorum. Buraya gelen ziyaretçilerimize hizmet etmek benim için mutluluk verici" dedi.
Hatuniye Camii
Semtin önemli eserlerinden Hatuniye Camii'nin banisi, Kemeraltı'ndaki Başdurak Camii'ni yaptıran Hüseyin Efendi'nin eşi Tayyibe Hatun'dur. Hüseyin Efendi, eşkıyadan ölüm tehditleri alır. Altın vermezse öldürüleceği söylenir. Eşinin nasihatiyle Allah'a yalvaran Hüseyin Efendi, eşkıyanın bertaraf edildiğini öğrenir ve altınları eşi Tayyibe Hatun'a verir. Tayyibe Hatun da "Bu paralarla Tilkilik'te küçük bir cami daha yaptır" der.
Şeyh Bedrettin Türbesi
Fettah Camii ile aynı sokaktaki Şeyh Bedrettin Türbesi'nin yapımı 1800'lü yıllara dayanıyor. 19. yüzyıl başında Mısır-i Ali Efendi tarafından kurulan ve içinde oğulları Şeyh Bedrettin Türbesi ve kardeşi Şemsettin'in sandukasının bulunduğu türbede medfun bulunan zatlar Horasan Erenleri diye de biliniyor. "Şeyh Bedri Efendi Mescidi" adıyla kayıtlı türbeyi her gün yüzlerce kişi ziyaret ediyor.
TOLGA TEKİN