Dükkandan çıkan imparator: Durmuş Yaşar

BAŞLARKEN:
İzmir ve Ege'den Türk siyasetine, ekonomisine, sosyal ve kültür hayatına, sporuna yön veren son derece yetenekli, anıt insanlar yetişti. YENİ ASIR onları okurlarına tanıtarak tarihsel başarılarına ışık tutmaya çalışacak. EGE'NİN UNUTULMAZ SİMALARI yazı dizisiyle onların hizmetlerini anlatarak yad edeceğiz. Kemeraltı'nda bir dükkandan dünya çapında bir sanayi imparatorluğu kuran Durmuş Yaşar ile başlıyoruz.

EGE'NİN UNUTULMAZ SİMALARI - GÜRKAN ERTAÇ
İzmir'in Kemeraltı semtinde Şeritçiler Caddesi'nde bir mütevazi dükkandan, bir efsane işadamının çıkacağını, Türkiye sınırlarını aşacak bir imparatorluk kuracağını kim bilebilirdi ki? Bu imparatorun adı Durmuş Yaşar'dı. Yaşar Holding'in banisi, diktiği bayrağı gönderde tutmanın yanı sıra harikalar yaratan ünlü işadamı Selçuk Yaşar'ın babası. Durmuş Yaşar, 1889 yılında Rodos'ta doğdu. Babası Mustafa Kaptan, annesi Dilber Hanım'dır. Mustafa Kaptan'ın ailesi yaylada etçilik, sütçülük ve kök boyacılık işleriyle uğraşırdı. Babası Mustafa Kaptan, deniz ticareti yapar. Anadolu'dan Rodos'a yiyecek getirir, Rodos'tan da satılabilecek ne varsa Anadolu'ya götürürdü. Bu ticaret sırasında yaşadığı deniz kazası ve ardından çektiği hastalık genç yaşta ölümüne sebep olurken, Durmuş Yaşar ailenin tek erkek evladı olarak 16 yaşında babasının işlerinin başına geçer. Durmuş Yaşar, babasının işlettiği dükkana ortak alır ve 1. Dünya Savaşı'nda gıda maddeleri ithal ederek durumunu geliştirir. Hikmet Yaşar ile evlenir. Oğulları Selçuk ve Selman, Rodos'ta doğar.
İZMİR'E ZORUNLU GÖÇ
Durmuş Yaşar, siyasi sıkıntıların artması ve ortaklarından memnuniyetsizliği sebebiyle hisselerini satar, ortaklıktan ayrılır. 1927 yılında İzmir Kemeraltı Şeritçiler Çarşısı'nda dükkan satın alır ve Rodos'taki dükkanın şubesi olarak açar. Durmuş Yaşar, dürüst, herkesle iyi geçinen, takdir edilen, doğrucu bir adamdır. Rodos'taki ticaret yıllarında da İzmir'deki ticareti sırasında da iş yaptığı kişiler kendisini hep böyle anar.

YENİ MESKENİ KARŞIYAKA
1930 yılında ailesini de İzmir'e getiren Durmuş Yaşar, Karşıyaka'da istasyonun arka tarafına düşen bir evi kiralar. İş yaşamına Kemeraltı'ndaki dükkanında devam eden Durmuş Yaşar, dürüst ticaret anlayışı ve müşteriyi velinimet sayan yaklaşımıyla ticarette iyi bir yer edinir. 1941 yılında dükkanın arkasında küçük bir imalathane kurar ve Türkiye'nin ilk boya markaları 'Yaşarin' ve 'Hazırlanmış Boya' bu imalathanede üretilir. Durmuş Yaşar da babası gibi önce gemicilik ve gemi levazımatı işiyle ilgilenir, Durmuş Yaşar ve oğulları, 1954 yılında Türkiye'nin ilk boya fabrikasını kurar, 'DYO' markası yaratılır. Durmuş Yaşar'ın Rodos günlerinden kalma denizcilik ve çiftçiliğe duyduğu özlem burnunda tütüyordu. DYO markasının logosunda kullandığı Kalyon görseli, denizciliğe olan özlemi yansıtıyordu. Rodos'ta iken Yaşar Ailesi tarım ve çiftçilikle de uğraşmış, hayvancılıkta büyük deneyim kazanmıştı.

TOPRAĞA AŞIK BİR ADAM
Durmuş Yaşar, babası gibi toprakla uğraşmayı çok seviyor, doğal gıdalarla beslenmeye özen gösteriyordu. Oğlu Selçuk Yaşar da ailenin bu alandaki deneyimlerinden yararlanmak istiyordu. Süt ve et ürünleri ticareti için Selçuk Yaşar'a bazı görevler verdi. 20 Mart 1973'te kurulan Pınar Süt, Türkiye'nin ilk uzun ömürlü sütlerini, beyaz peynir, kaşar, yoğurt, tereyağ ve süt tozunu üretti.
YURTDIŞINA DA AÇILDI
Pınar Et ile birlikte Türkiye'nin ve Ortadoğu'nun UHT teknolojisiyle işletilen müessesesi olarak tarım ve hayvancılığın gelişmesine hizmet verdi. 1980'de Yaşar Holding yurtdışına açıldı, Almanya'da YADEX firması kuruldu. 1982'de kurulan Viking, kağıt pazarında bir dev haline geldi. 1983'te Pınar Yem, süt ve et üreticilerinin kurtarıcısı oldu.

SELÇUK YAŞAR İŞBAŞINDA
Durmuş Yaşar'ın oğlu Selçuk Yaşar bayrağı aldığı yerden daha yükseklere, göndere çekerek işleri daha da büyütür, süt, et ve su sektörlerinin Türkiye'deki öncüsü olan şirketleri kurar. Ayrıca uzun yıllar Tütünbank'ın da sahipliğini yapar. Evlatlarını iyi yetiştirmek ve fabrika kurmakla ülkesi için görevlerinin bitmediğini düşünen Durmuş Yaşar, ülkenin iyi yetişmiş insanlara ihtiyacı olduğuna ve topluma hizmete inanarak derin çalışmalara girişerek 1974 yılında eğitim ve kültür amaçlı vakıf kurmuştur. Yaşının ilerlemesiyle birlikte bayrağı oğlu Selçuk Yaşar'a devreden Durmuş Yaşar, Yaşar Holding'in büyümesini, yeni şirketlerin kurulmasını ve sanayileşmeyi yakinen takip eder.
Durmuş Yaşar'ın yaktığı ticaret ateşi, 22 şirket, 24 fabrika, 10 bine yakın çalışanı ve bin bayisiyle Türkiye'nin en büyükleri arasındadır. Durmuş Yaşar, 1982 yılında 93 yaşındayken hayatını kaybeder. Karşıyaka Yalı Caddesi'ndeki tarihi köşkü, İzmir'in en önemli yapılarından biri olarak taşıdığı özellik ve güzellikle turistlerin de ziyaretine açılmıştır.
HAFTAYA: DR. BEHÇET UZ