Türkiye'de savcıların şüpheliler ile pazarlığa oturmasını sağlayacak olan yeni yargı sistemi Seri Mahkeme Usulü'nün 1 Ocak'ta yürürlüğe girmesiyle birlikte, İzmir Adliyesi'nde de onlarca dava aynı gün içinde bitmeye başladı. Seri yargılama usulü ya da resmi adı ile "Seri Muhakeme Usulü" ile soruşturma savcıları, şüphelilere alması muhtemel cezanın yarısını öneriyor.
SİSTEME 13 SUÇ GİRİYOR
İlk etapta Kanun kapsamına Türk Ceza Kanunu'nda yer alan "Parada sahtecilik", "Gürültüye sebebiyet verme", "Trafik güvenliğini tehlikeye sokma", "Hakkı olmayan yere tecavüz", "Genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması", "Resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyanda bulunmak", "Başkasına ait kimlik veya kimlik bilgilerinin kullanılması" gibi suçların da aralarında bulunduğu 13 suç için bu sistemin uygulandığı belirtilirken, şüpheliler suçlarını kabul ettikleri takdirde ceza sınırının ilk önce en alt limiti uygulanıyor. Şüpheli bu uygulamayı kabul ettiği takdirde de alacağı alt ceza limiti otomatik olarak yarı yarıya indiriliyor. İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı yetkilileri, dosya savcılığa geldiğinde savcının öncelikle suçun kanun kapsamına girip girmediğine bakacağını ardından da şüpheliyi konu hakkında bilgilendireceğini belirtti.
ŞÜPHELİ KABUL EDERSE
Öncelikle yeterli şüphenin olup olmadığına bakılacak. Şüpheli seri yargılama usulünü kabul etmesinin ardından talepname düzenlenecek. Cezanın alt ve üst hadleri içinde bir ceza belirlenecek ve o ceza yarı oranında indirilecek. Ardından talepname mahkemeye gönderilecek. Seri yargılama usulü için İzmir'de mahkemeler görevlendirildi. Mahkeme, eksikler bulması halinde talepnameyi iade edebilecek. Kabul ederse aynı gün şüphelinin mahkemede hazır edilmesi gerekecek. Mahkeme aynı gün bu talepname ile ilgili kararı veriyor. O dosya aynı gün kapanıyor.
DOSYA AYNI GÜN BİTİYOR
1 Ocak 2020 tarihinden itibaren seri yargılama usulü kapsamına giren dosyaları almaya başladıklarını, şüphelilere teklif götürdüklerini ve dosyaların birer birer kapandığını belirten İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı yetkilileri, "Seri bir şekilde bu kapsama giren suçlarla ilgili dosyalar birer birer aynı gün içinde sonlandırılıyor. Savcılıklara gelen şüpheliler istinat edilen suçları kabul ettiği anda hemen kabul tutanaklarımızı müdafii huzurunda veriyoruz ve mahkemelere o gün gönderiyoruz. Mahkemeler de savcılıkların hazırladığı talepnameleri aynı gün içinde onaylıyor. Bu usul yasasının temel amacı da budur. Çok kısa bir şekilde süreleri tutarak bir an önce mahkemelerin iş yükünü azaltmak, yargılamayı çok seri bir hale getirmek, adalet dediğimiz o çok önemli kavramı uygun bir şekilde yerine getirmek" ifadelerini kullandılar.
İzmir'de yeni yürürlüğe giren 4 örnek karar:
1- Ruhsatsız silah taşıma, satın alma
Şüpheli Bülent K, Balçova'daki evinde yapılan aramalarda ruhsatsız bir tabanca ve 9 adet mermi ile yakalandı. Zanlı ile ilgili dosya 13. Ocak 2020 günü İzmir Cumhuriyet Savcılığı'na gönderildi. Zanlı Bülent K. suçunu kabul etti. Savcılık zanlıya alt limit olan 1 yıl hapis ve 25 gün adli para cezası istedi. Savcı zanlıya "Hızlı yargılama usulü ile yargılanmaya var mısın yok musun?" sorusunu yöneltti. Zanlı Bülent K. kabul edince Savcılık talepname hazırlayarak gerekli tutanakları hazırlayıp zanlıya istenen cezayı yarı yarıya indirerek 6 ay 12 gün Adli Hapis cezasını önerdi ve evraklar mahkemeye gönderildi. Dava aynı gün kapandı.
2- İşyeri mühürünü bozma suçu
Karabağlar'da Macide Y. hakkında, işyeri mühür bozma cezası suçundan savcılığa suç dosyası açıldı. 15 Ocak'ta savcılığa evrakı gelen Macide Y'ye savcı suçu kabul edip etmediğini sordu. Suçu kabul ettiği için 6 aydan 3 yıla kadar hapis ve para cezası sınırından, 6 ay hapis cezası verildi. Daha sonra hızlı yargılamayı kabul edip etmediği soruldu. Hızlı yargılamayı kabul ettiği için bu suç yarı yarıya indirilerek 3 ay hapis cezası istendi ve mahkeme aynı gün sonuçlandı.
3- Ruhsatsız silah bulundurma
Güzelbahçe'de Yüksel M. isimli kişinin evinde yapılan aramada 1 adet ruhsatsız silah ve mermiler ele geçirildi. 15 Ocak'ta İzmir Cumhuriyet Savcılığı'na gönderilen zanlıya suçunun 1 yıldan 2 yıla kadar hapis cezası ve 100 güne kadar adli hapis cezası olduğu söylendi. Zanlı Yüksel M. hızlı yargılamayı kabul edince, savcılık cezayı 6 ay 12 gün hapis cezası önerdi ve bunu mahkemeye gönderdi. Şüpheli en alt limitin yarısı kadar ceza aldı ve para cezası ile yargılama sürecinden kurtulmuş oldu.
4-Alkollü araba kullanma cezası
Buca'da Ali Y. isimli kişi 2.02 promil alkollü halde araç kullanırken yakalandı. Şahıs, yasal sınırın üzerinde alkollü araç kullandığı için savcılığa gönderildi. Savcı, şüpheli için 1 yıl hapis cezası verileceğini söyledi. Yeni yasayı kabul ettiği için cezası yarı yarıya düşürülerek 6 ay hapis cezasına indirildi. Sanığın cezası ardından para cezasına çevrilirken, aynı gün mahkeme de savcının talebini onayladı ve dosya kapandı.
FATİH ŞENDİL
