İzmir'de kooperatifler enkaz altında kaldı! Hukukçu Heval’in hukuksuz işleri

25 yıldır CHP'nin yönettiği İzmir'de kentsel dönüşüm umudu, belediye öncülüğünde kurulan kooperatiflere takıldı. Belediyenin 6 ayrı bölgede başlattığı ve 30 bin konutun dönüştürülmesinin hedeflendiği projede sadece bin 150 konut teslim edilebildi. Borçlar yüzünden inşaatlar durdu, sözleşmeler feshedildi. Ev sahibi olmak isteyen üyelerden toplanan milyarlarca lira ile inşaatların yüzde 85 seviyesine gelmesi gerekirken projelerin fiziki gerçekleşme oranı yüzde 12-13'lerde kaldı.

CHP'li vekil Murat Bakan

HUKUKÇU HEVAL'İN HUKUKSUZ İŞLERİ
2019'da CHP'li vekil Murat Bakan'ın referansıyla dönemin Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer tarafından dönüşüm işinin yürüten İZBETON şirketinin başına getirilen Heval Savaş Kaya ise kendisine verilen bu görevi eline yüzüne bulaştırdı. Bin 708 İzmirlinin evi kentsel dönüşüm projesi için yıkıldı. 2 bin 565 kişi de ev sahibi olma umuduyla kooperatiflere para yatırdı. Ancak evi yıkılan da para yatıran da mağdur oldu. Belediye ve İZBETON'un itibarı ise yerle bir edildi. Skandallar zincirinin en ilginç halkası ise bu hukuksuzluklara imza atan Heval Savaş Kaya'nın bir hukukçu olması... CHP Milletvekili Murat Bakan'ın referans ve çabası ile Heval Savaş Kaya 2019 yılında İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin en büyük ve en önemli şirketi İZBETON'un Genel Müdürlüğü'ne getirildi. 5 yıllık Heval Savaş Kaya döneminde İZBETON tarihinin en kötü dönemini yaşadı. Şirketin asıl kuruluş amacı olan asfalt üretimi için sahip olduğu tesisler parasızlıktan asfalt üretemez hale geldi.

İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin, İZBETON'a gönderdiği sözleşme fesih yazısı.
TİCARİ İTİBARI KALMADI
Şirketin alacaklıları kapıya dayandı. Meclisten borçlanma yetkisi almadan milyarlarca liralık çek kesti, kesilen çekler ödenmedi. İZBETON ve Büyükşehir'in ticari itibarı yerle bir oldu. Türkiye'nin köklü ve ciddi firmaları ihalelere girmez oldu, giren firmalar da ödemelerin ne zaman yapılacağını bilmedikleri için yüksek fiyatlara mal sattı. Belediyenin piyasa borçları 3 milyar lirayı ve ödeme vadeleri 5 ayı aştı. İZBETON'un borçları 2.5 milyar liraya dayandı, ödeme vadeleri 6 ayı geçti. İlk doğan borçtan önce sonradan yapılan işlerin parası ödenince "Ödemelerde bazı siyasetçilerin komisyon aldığına" dair söylentiler ayyuka çıktı.

İZBETON Genel Müdürü Heval Savaş Kaya
4 BİN 273 KİŞİ MAĞDUR
25 yıldır CHP tarafından yönetilen belediyede kentsel dönüşüm bir türlü yapılamıyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin 2012 yılında başlattığı altı ayrı bölgede yer alan ve 30 bin konutun dönüştürülmesini hedefleyen ''Kentsel Dönüşüm'' projesinde 12 yıl sonra sadece bin 150 konut teslim edilebildi. Belediyenin 2886 sayılı yasa ile kendisinin inşaa ettiği 1591 konutun yapımı devam ediyor. Kooperatifler eli ile yapılmak istenen bin 708 Konutun 43 ay önce başlayan yapımı kördüğüm haline geldi. İnşaatlar durdu ve sözleşmeler fesh oldu. Üyelerden toplanan milyarlarca lira ile inşaatların yüzde 85 seviyesine gelmesi gerekirken kooperatiflerin inşaatlarında ortalama fiziki gerçekleşme yüzde 12'de kaldı. Heval Savaş Kaya kendisine emanet edilen kentsel dönüşüm işini eline yüzüne bulaştırdı. Bin 708 İzmirlinin evi kentsel dönüşüm için yıkıldı. 2 bin 565 kooperatif üyesi de ev sahibi olmak umudu ile paralarını kooperatiflere yatırdı. İnşaatlar yarım kaldı ve 4 bin 273 kişi mağdur oldu. Belediyenin ve İzbeton'un itibarı yerle bir oldu.

İZBETON'un izinsiz devir yaptığını kanıtlayan yazı.
PROTOKOL DEVİR ŞARTLARI
Büyükşehir Belediyesi kentsel dönüşümde hak sahiplerine her ay 6 milyon lira kira yardımı yapıyor. 36 ay planlanan ödemelerin kaç ay daha süreceğini kimse bilmiyor. Her geçen gün artan inşaat maliyetleri kooperatif üyelerinin omzuna biniyor. 6306 Sayılı yasanın 8/2 maddesi; Kamu kuruluşları yani Belediyenin Kentsel Dönüşüm uygulamalarını 2886 ve 4734 sayılı yasaların ihale hükümlerine tabi olmadan doğrudan protokol ile çoğunluk hissesi kendisine ait belediye şirketlerine devir etmesine müsaade ediyor. Belediye de devir protokolü hazırlıyor. Protokolün 27. Maddesinde; "İdare'nin izni olmadan protokol devir edilemez. Devir alacaklarda ilk Protokoldeki şartlar aranır." hükmü konuluyor. Bu maddeye göre İZBETON'un yükümlülüğünde bulunan işi devir etmek istemesi durumunda; Belediyeden izin alması ve Protokol'ün 27. Maddesi gereğince devir etmek istediği şirketinde; kendisi ile aynı şartlarda olan 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelerden (Ege Şehir Planlama, Kiptaş, Portaş, TOKİ, vb) olması gereklidir. Yapım İşleri Genel Şartnamesi'nin 20. Maddesi; İşin tamamının alt yükleniciye yaptırılamayacağını, bir taşerona işin en fazla yüzde 30'nu, tüm taşeronlara ise yüzde 50'sini yaptırabileceğini hükme bağlamıştır.

TEK İMZAYLA DEVİR YAPILDI
İZBETON Genel Müdürü Heval Savaş Kaya, yükümlülüğünde bulunan işi, belediyeden izin almadan ihalesiz olarak doğrudan kooperatiflere devretti. Oysa kooperatifler, kamu iştirak şirketi olmaması ve 4734 sayılı İhale Kanunu'na tabi olmaması nedeniyle devir için gerekli şartları taşımamaktaydı. Üstelik işin tamamının taşeronlara devredilmesi de mümkün değildi. Bunlara ilave olarak Kooperatiflerin müteahhitlik yapması yasal olarak mümkün değil. İZBETON A.Ş. Yönetim Kurulu "şirket adına yapılacak her türlü akit, taahhüt ve muamelelerde, kıymetli evrak ve senetlerde şirketi ilzam edici her hususta yönetim kurulu içerisindeki kişilerden ikisinin müşterek imzasıyla temsil ve ilzam olunması" hususunda yetkilendirilmiştir. İZBETON yükümlülüğünde bulunan iş, Yönetim Kurulu Kararı olmaksızın şirket Genel Müdürü tarafından tek imza ile kooperatiflere devir edilmiştir.

KAMUYA KİRA YARDIMI YÜKÜ
Büyükşehir Belediyesinin kentsel dönüşümde 36 aylık sözleşme süresinden sonra ödediği aylık 6 milyon lira kira yardımı ve bundan sonra ödenecek tüm kira yardımları kamu zararı oluşturmakta. Kooperatif üyelerinin yeni imzalayacakları sözleşme ile fesih edilen ilk sözleşme arasındaki tutar kişisel zararları olmakta. Bu kadar çok kanunsuz işi hata diye nitelemenin mümkün olmadığını söyleyen hukukçular, bu hukuksuzlukları yapanın bir avukat olmasına dikkat çekti. Kamu zararı doğuran söz konusu işlemlerle ilgili savcıların mutlaka işlem başlatacağını belirten hukukçular, kooperatif üyelerinin şahsi olarak mutlaka haklarını araması gerektiğini vurguladı.