Havada hiç uçak görmediğimiz bir dönemdeyiz... Uçak geçtiğinde çocuk gibi 'a uçak geçiyor' şaşkınlığını yaşıyoruz. Biz böyleyiz.. Peki ya hayatının önemli bir bölümünü gökyüzünde geçiren havacılar? Pilotlar, kabin memurları... İşte onların bu dönemde neler yaptığını kabin memuru eğitmeni, gyrocopter pilotu ve hava fotoğrafçısı Hatice Nur Gündoğdu anlattı...
■ Dünyada en çok etkilenen sektörlerden biri havacılık. Nasıl anlatırsınız bu dönemi?
Evet, uçuşlar önce kısmen, sonra tamamen durdu. Yolcu uçaklarının koltuklarını söküp kargo uçuşu yaparak ayakta kalmaya çalıştı pek çok havayolu. Yüzde 40 gibi büyük bir kayıp oldu sektörde, işsiz kalan kabin memurları, pilotlar, teknisyenler. Ülkemizde bu tablo daha pozitif, çünkü işten çıkarmalar olmadı ve zarar gören sayısı çok az.
GÖKYÜZÜ KURALLARI ORTAK
■ Ne zaman başlayacak uçuşlar?
Her ülke normalleşme sürecinde kendi kural ve yöntemlerini belirleyerek uçmaya başlarsa bu içinden çıkılamaz bir hal alır. Gökyüzünde ortak kurallar vardır. Şimdi ICAO-IATA gibi önemli havacılık kuruluşlarının her ülkenin iyileşme ve normalleşme sürecini baz alarak ortak kurallar için bir an önce harekete geçmeleri bekleniyor. Yani yeni kurallarla ve yeni düzene uygun uçuşlar başlayacak demek istiyorum.
FİYATLAR ARTABİLİR
■ Bundan sonrası için havayolu trafiğinde bir değişim olacak mı?
Şüphesiz bu sürecin olumlu getirileri de oldu teknolojiyi daha verimli kullandık ve sağlığımızın kıymetini çok daha iyi anladık. Ancak artık uzaktan erişimle, az maliyetle verimli bir çalışma örnekleri görüldü. Bu yüzden ticaret ve eğitim için çok uzaklara giden yolcu sayısının düşeceği tahmin ediliyor. Uçak üreten şirketler üretimi minimuma çekti bu da talebi karşılamak da birkaç yıl zorluğa neden olacak gibi görünüyor.
■ Fiyatlar artacak mı?
Hep birlikte bu değişimi ve ilerlemeyi biraz pahalı biletlerle yaşayacağız. Sonrasında kampanyalar ve biletlerdeki uygunluk geri dönecektir.
■ Peki sportif olarak uçmaya devam ediyor musunuz?
Sportif havacılık ülkemizde çok bilinmese de, havacılık denildiğinde pek çok gelişmiş ülkede temelinin bu olduğu bilinir. Geleceğimizde iyi pilotlar, iyi uçak mühendisleri, uzay mekiği ve uydular tasarlayan bilim insanları yetiştirmek istiyorsak, sportif havacılığa daha çok önem vermeliyiz. Bursa'da Yunuseli Havaalanı var. Burada çoğunluğu çift kişilik çok hafif/ hafif hava araçlarıyla uçuşlarımızı yapıyorduk. Şu günlerde ise havada tek tük uçak var maalesef. Sokağa çıkma yasakları ve evde kal çağrılarına uyuyoruz. Çünkü biz sağlığımız olduğu sürece uçabiliyoruz.
■ Evde kaldığınız sürede çalışmalarınız nasıl devam etti?
Bu dönemde avantajlıydık aslında. Kendimizi ve diğer ana işlerimizi geliştirmek için fırsat gördük kovidi. Hatta yeni projeler bile geliştirdik.
HER GÜNE BİR CÜMLE
■ Nedir bu projeler?
Benim uzaktan eğitim sürecinde düşündüğüm, şu anda havacılığa adım atmak için bekleyen gençlerimize umut olmak, meslektaşlarıma da bilgi paylaşımı sağlamaktı. Aklıma kabinde çalışırken, işitme engelli olan yolcularımıza nasıl yardımcı olduğum geldi ve işaret dilinde kabinde gereken diyalogları tasarladım. Diğer kabin memurları ve kabin memuru adaylarıyla paylaşmak için, sosyal medya hesabımdan 'her güne bir cümle' adlı videolar çekip-yükleyerek güzel bir deneyim yaşadım. Aslında hala devam ediyorum buna ve sosyal sorumluluk olarak görüyorum. Bu süreçte peydah olan intagram canlı yayın çılgınlığına ben de dahil oldum ve birçok canlı yayına katıldım.
KULAK İÇİ İŞGÜCÜ KAYBI!
Tecrübeli Kabin Amiri Y.G.: Bu sürede uçuşların yoğunluğundan dolayı yetiştirmekte zorlandığımız eğitimlere yöneldik. Eğitimlerini online olarak tamamlıyoruz. Ev hayatına alışmaya çalışıyoruz. Sanırım diğer kabin memurları da kontrol listesi hazırlamış kendilerini çapraz kontrol yapıyorlardır. Ayrıca kulakları artık hemen hergün basıncı dengelemeye çalışmadığı için, kulak içi iş gücü kaybı yaşıyor olabilirler. Kabin memuru eğitimlerinde halen pandemi ile ilgili spesifik bir eğitim yok, bir vakadan şüphelenildiğinde, uçak içi imkanlar dahilinde nasıl bir yol izlenileceği, soğukkanlılıkla bu durumun nasıl yönetileceği ile ilgili bir eğitimin verileceğine eminiz. Yolcularla ilgili ise oturma planını ve uçak içi kuralların yeniden düzenleneceğini düşünüyorum.
Tahliye ve kargo uçuşlarında göreve devam eden ekipler var.
BEDENİMİN İHTİYACINI ONA GERİ VERİYORUM
Tecrübeli Kabin Memuru Y.D: Bu süreçte sertifika güncelleme eğitimlerini online olarak yapıyoruz. Biliyoruz ki taşımacılık sektöründe havayollarının rolü çok büyük, bu bilinçle yarın uçuşlarımıza başlayacak şekilde hazır durumda bulunuyoruz. Yurt dışı konsolosluklara gelen talep doğrultusunda tahliye uçuşları gerçekleştiriyoruz ya da kargo uçuşlarına katılarak görevimize devam ediyoruz. Eğer bir havayolu şirketinde uçuş görevlisiyseniz düzensiz bir hayatınız vardır. Biz havacılar çoğu zaman gece 03.00 da kalkıp görev için hazırlanabiliyoruz. Saatlerce havada kalıp, bazı fizyolojik ihtiyaçlarımızı ertelemek durumunda kalıyoruz. Evde kaldığımız bu dönemde ben hayatımı düzene sokmayı deniyorum, bedenimin ihtiyacı olduğu şeyleri ona geri veriyorum. Evde kalmayı problem haline getirmektense ertelediklerimize yönelmeliyiz.
HAYATTA KALMA EGİTİMİMİZ VAR
Şu anda uçamayan pilotlar, kabin memurları ne yapıyorlar?
THY'DE görev alan kız kardeşim ve arkadaşlarımın da içinde bulunduğu 'İyiliğe Uçanlar' kulübü Ramazan ayında yardım kolileri hazırlayıp dağıttılar. Çünkü biz, ilk yardım etmeyi, ekip olmayı birlikte hareket etmeyi öğreniyoruz. Gerektiğinde günlerce olumsuz şartlarda, hayatta kalma eğitimi alan bizlerin bu günlerde nasıl yaşama tutunması konusunda sorun yaşadığını düşünmüyorum. Tek sorun uçamamak.
Su an icra edilen tahliye uçuşlarında yapılan değişiklikler:
■ Her kabin ekibi üyesi kendisine verilen koruyucu kıyafet, maske, eldiven, gözlük, ve dezenfektanı kullanmaktadır.
■ Yolcuların ve Kabin ekibinin sağlığı düşünülerek her yolcu için ayrı hazırlanmış yiyecek ve içecek paketi yolculara verilmektedir.
■ Yine sağlık önlemleri gereği uçak içi eğlence sistemi uçuş süresince kapatılmakta ve kulaklık yüklemesi yapılmamaktadır. Uçuşlar başlasa bile salgın önlemleri devam edecektir. Tüm Kabin ekipleri/bizler yolcuların/ sizler sağlığı için tüm bu uygulamaları hassasiyetle yerine getiriyoruz. Yolculardan da kendilerinin ve bizlerin sağlığı için aynı hassasiyeti beklemekteyiz.
Burcu ILGIN
