● KADINLARIN KORKULU RÜYASI OLAN ENDOMETRİOZİS NEDİR?
Üreme çağında olan kadınların hastalığı olarak kabul edilen endometriozis kadınların yaklaşık yüzde 5-10'unu etkileyen ağrılı kronik bir hastalıktır. Kadınlarda rahim iç dokusu (endometrıum), adet döngüsü sırasında her ay kalınlaşıp olası bir gebelik için hazırlık yapar, belirli bir süre sonra gebelik olmadığı anlaşıldığında kanayarak vajina yolu ile dışarıya atılan hücrelerden oluşur. Bu hücreler vücutta sadece rahimde bulunmaktadır. Olağan dışı bir durumla, vücudun doğal dengesinin bozulmasıyla bu hücrelerin rahim dışında yer alması halinde endometriozis hastalığı meydana gelir. Endometrium dokusu ister rahim içinde isterse dışında olsun adet siklusu sırasındaki östrojen ve progesteron düzeylerindeki yükseliş ve düşüşlere duyarlıdır. Rahimin içindeki endometrial dokunun aksine bu hatalı yerleşmiş dokudan köken alan kanın dışarıya akışı yoktur. Ortaya çıkan kan birikerek kistleşebilir ya da çevre dokulara yerleşebilir. Yumurtalıklara yerleştiği zaman çikolata kisti adı verilen (endometrioma) kistleri oluşturur.
● ENDOMETRİOZİS HANGİ ORGANLARDA GÖRÜLÜR?
Endometriozis, belirti göstermeden bile her kadında gelişebilir. Toplumdaki kadınların tümü değerlendirildiğinde yüzde 5-10 oranında etkili olan bu hastalık, çocuk sahibi olmakta zorlanan kadınlarda ise yüzde 40 oranında karşımıza çıkmaktadır. En sık yumurtalıklarda görülür. Olguların yüzde 75'inde lezyon yumurtalıklardadır, daha sonra sırası ile karın zarının rahmin arkasında kalan boşluğunda (douglas poşu), rahmi yerinde tutan bağlarda, tüplerde, barsaklarda, mesanede, rahim ağzı, vajina, dış cinsel organlarda, cerrahi yaralarda, dikişli doğum esnasında açılan kesilerde görülürler.
● ENDOMETRİOZİS EN SIK NASIL BELİRTİ GÖSTERİR?
Endometriozis hastalarında en sık karşılaşılan şikayet, adetlerin çok ağrılı olmasıdır. Ağrının nedeni endometriozis bölgelerinden salgılanan prostoglandin adı verilen bazı özel maddelerin etkisiyle rahimde ortaya çıkan kasılmalardır. Ancak ağrının şiddeti ile hastalığın şiddeti arasında bir ilişki yoktur. Hafif derecede bir endometriozis şiddetli ağrılara neden olabileceği gibi ileri derecede bir endometriozis olgusunda çok hafif adet sancısı görülebilir hatta hiç ağrı olmayabilir. Ağrı tipik olarak adetten birkaç gün önce başlar ve adet kanaması ile birlikte en fazla olur ve kanama boyunca devam eder. Hatta bazen ağrılar ağrı kesici ilaçlara cevap vermeyebilir. Adet sancısı dışında endometrioziste kronik kasık ağrıları ve bel ağrıları da olabilir. Bu ağrılar bacaklara doğru da yayılım gösterebilir. Aynı zamanda ilişki sırasında da ağrı olabilir. Genellikle adet düzensiziliği çok sık görülmez ancak endometrioziste en sık görülen tipik kanama düzensizliği adet öncesi gelen kahverengi akıntılardır.
BURCU ILGIN
