Kahramanmaraş Merkezli, 10 ili etkileyen depremlerin ardından 15 Şubat itibarıyla 603 çocuk kimlik kontrollerinden sonra ailelerine teslim edildi. Ailesine ulaşılamayan 1457 çocuk var. Bu çocukların bin 190'nının kimliği belirlendi. Kimliği belirlenemeyenlerin sayısı ise 267. 755 çocuğun hastanelerde tedavisi devam ediyor. 93 çocuk ise tedavisinin arından Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'na bağlı kurum bakımına alındı. Deprem felaketlerinin ardından koruyucu aile başvuruları arttı. Günde 3 olan koruyucu aile başvurusu depremden sonra günde 29 bine çıktı.
ÖNCELİK KİMLİK TESPİTİ
Şu an için depremzede bebek ve çocukların koruyucu ailelere verilmesi düşünülmüyor. Öncelik, çocukların kimlik tespitinin yapılarak yakınlarıyla buluşturulması. Bakanlık, ilerleyen süreçte ailelerine ulaşılamayan çocuklara yönelik başvuruları değerlendirecek. Son günlerde çok ilgi gören koruyucu ailelik nedir? Koruyucu aile olmak için ne gerekir? Kimler koruyucu aile olabilir gibi soruların cevapları da çok merak ediliyor. Bu soruların cevaplarını ve prosedürün detaylarını Avukat Büşra Erman anlattı.
TEDAVİ VE KAYIT
Çocukların korunmasına ilişkin koruyucu aile uygulamasının ciddi bir hukuksal boyutu var. Ailesini kaybeden ve büyük travma yaşayan çocukları koruma altına almak için hukuksal süreç izlemek gerekiyor. Büşra Erman, süreci şöyle anlattı: "Felaketten sağ kurtulan çocuklar ilk olarak sağlık kuruluşlarına yönlendiriliyor, sağlık kuruluşlarına götürülen çocukların hepsi belli bir numarayla kayıt altına alınıyor. Kayıt altına alma işleminin sonrasında da kayıt altına alınan çocuğun ailesi veya yakınlarının temasa geçmesi bekleniyor." Av. Erman, sağlık kuruluşunda tedavisi biten çocukların Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın koruması altında olduğunu ve hemen bir koruyucu aileye verilmeyeceğini söylüyor.
AKRABA DA HEMEN ALAMAZ ÇOCUK
SAĞLIK DURUMU, SİCİL KAYDI VE MADDİ GELİR KONTROL EDİLİR
KORUYUCU aile olmak isteyen kişilerin, çocuğun bakımını, psiko-sosyal gelişimini ve eğitimini etkileyecek ya da çocuğa zarar verecek düzeyde fiziksel engeli, ruhsal rahatsızlığı ve bulaşıcı hastalığının olmadığını göstermesi gerektiğini belirten Av. Erman, bunun için devlet ya da üniversite hastanelerinin ilgili bölümlerinden doktor raporu alınması gerektiğini söyledi.
Kişilerin evli olması halinde her iki eş için de aynı belgeler isteniyor. "Sosyal inceleme sürecinde tespit edilen durumları ilişkin koruyucu aileyi tanımaya yönelik ihtiyaç duyulacak başkaca belgelerin de istenmesi muhtemeldir" diyen Av. Erman şunları ekledi: "Aile ile yaşayan kişiler var ise bu kişilerden de adli sicil kaydının bulunmadığına ilişkin belge ve ruhsal rahatsızlığı ile bulaşıcı hastalığı bulunmadığına dair rapor istenmektedir. Hizmet sürecinin devam ettiği her iki yılda bir ve koruyucu aileye yeni katılan her aile üyesi için doktor raporu ve adli sicil belgesi yenilenir. Tespit edilen duruma uygun işlem de tesis edilebilecektir."
KORUYUCU AİLE OLABİLME ŞARTLARI
AİLESİNİ ve yakınlarını deprem faciasında kaybeden çocukların koruyucu ailelere verilmesi sürecinde Şartların sağlanması varsayımında yeni başvuruda bulunacak koruyucu aile adaylarının e-devlet üzerinden veya deprem bölgesinin dışında, ikamet ettikleri ilin Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüklerine şahsen başvuru yapabiliyor. Koruyucu Aile Yönetmeliği'nin 8. Maddesi uyarınca Koruyucu aile olunabilmesi için; ● T.C. vatandaşı olunmalı (25-65 yaş aralığında). ● Aile fertlerinin en az ilkokul mezunu olması gerekiyor. ● Düzenli bir geliri olan kişiler veya çiftler başvuruda bulunabiliyor. ● Her ne kadar bekar bireylerin koruyucu aile olamayacağına ilişkin genel bir düşünce olsa da bekar bireyler de koruyucu aile olabiliyor. ● Bir ailenin halihazırda biyolojik çocuğunun olması, koruyucu aile de olmasını engellemiyor.
EVLAT EDİNME VE KORUYUCU AİLE ARASINDAKİ FARKLAR
● Koruyucu ailelikte her ne kadar çocuğun sağlıklı bir aile ortamında kısa veya uzun süreli yetiştirilmesi amaçlanarak koruyucu aile ile yaşaması sağlansa da evlat edinme durumunda, çocuğun velayeti kişiye geçerek, kişinin soyadını taşır ve yasal mirasçılık meydana gelir. ● Evlat edinmenin yaşı ise yine koruyucu ailelik şartlarından farklı olarak çiftler için otuz yaşını doldurmuş veya en az beş yıldan beri evli olması şartı, evli olmayan kişinin ise yalnızca otuz yaşını doldurmuş bulunması koşulunu gerektirmektedir. ● Evlat edinme, çocuğun velayet haklarının evlat edinene, mahkeme kararı ile devredilmesidir. Koruyucu aile çocuğun bakım, yetişme ve eğitim sorumluluğunu devlet ile paylaşılırken çocuğun velayeti biyolojik ailesinde kalır. ● Türk Medeni Kanunu 305. maddesi uyarınca; çocuğun evlat edinilebilmesi için, çocuğa evlat edinen tarafından bir yıl süreyle bakılmış ve eğitilmiş olması şarttır. ●Evlat edinme davası bir yıllık süre dolmadan açılamaz. Bir yıllık sürenin bitiminde evlat edinme davası açabilmeniz için il müdürlüğü tarafından yapılan izlemelerin sonucunda dosyanızın olumlu değerlendirilmiş olması gerekmektedir.
BİYOLOJİK AİLE ORTAYA ÇIKARSA GERİ ALABİLİR
REFAKATSİZ ve kimliği belirlenemeyen bir çocuğun koruyucu aileye verilmesinin ardından biyolojik aile ulaşılması durumunda nasıl bir yol izleneceği de akla takılan sorular arasında. Böyle bir durumda, çocuk aileden alınıp akrabaya verilebilecek mi? Av. Erman, 14.12.2012 tarihinde yayımlanan Koruyucu Aile Yönetmeliği'nin 20. Maddesi E bendindeki, "Çocuğun koruyucu aileye yerleştirilme nedeninin ortadan kalkması" maddesi gereğince çocuğun geri alınabileceği belirtti. "Depremzede çocuğun koruyucu aileye verilmesindeki gaye ailesinin tespit edilememesi olduğundan, daha sonra ailesinin ortaya çıkması durumunda çocuğun yararı gözetilerek çocuk biyolojik ailesine verilebilir" diyen Av. Erman şu şekilde devam etti: "Biyolojik ailesine verilebilmesi için çocuğun yüksek yararı göz önünde bulundurularak kurum tarafından oluşturulan komisyon kararı gerekir."
BİR DE GÖNÜLLÜ AİLELİK VAR
GÖNÜLLÜ ailelik; koruyucu ailelik ve evlat edinmeden farklı olarak çocukla birlikte yaşamadan çocuğu yaşadığı kurumda düzenli aralıklarla ziyaret edebildiğiniz bir hizmet. Bakım kuruluşlarında koruma ve bakım altında bulunan çocuklar ile gönüllü aile olarak; kişilerin kendi ilgi, yetenek ve eğitimleriniz doğrultusunda katkı vermek amacıyla, etkinlik ve çalışmalar yapılabilir. Ayrıca istek olması ve uygun görülmesi halinde çocuklar resmî tatil ve özel günlerde yatılı olarak evlerde misafir edilebilir.
