Açık hava müzesi gibi köy: Domatia

"Domatia", şimdiki adıyla "Doğanbey", aslında bir Rum köyü. 1924 yılındaki mübadeleye kadar Rumların yaşadığı köye daha sonra Balkanlar'dan gelen Türkler yerleştirildi. Köyün daha sonraki halkı olan Türklerin burayı terk ederek 2 kilometre aşağıdaki bölgeye taşınmasıyla da "Eski" ve "Yeni" olarak iki isimle anılmaya başlandı. Uzun bir süre yalnızlığın hüküm sürdüğü Domatia Köyü, eski Rum evleri ve doğanın bütünleşmesi sonucu son yıllarda ziyaretçilerin uğrak noktası haline geldi.

GÜZELLİĞİ KEŞFEDİLDİ
Dilek Yarımadası'nın güney ucunda yer alan ve Milli Park sınırlarındaki tek yerleşim olma özelliğine sahip olan köy, bugün Rum ve Türk mimarisinin eşsiz örneklerinin sergilendiği bir Açıkhava müzesi gibi. Rengarenk çiçekler, bitkiler ve yemyeşil ağaçların doğal dekorasyonu ile süslü dar sokaklarında yürürken, eski zamanlara dair tüm ayrıntılar birer birer karşınıza çıkıyor.

Geçmişi MÖ 7. yüzyıla kadar uzanan köy, Kurtuluş Savaşı sırasında mübadele sonucunda Yunanistan'a göç edene kadar Rum halkının yaşam alanıydı. 1924'ten itibaren mübadele ile vatanlarına dönen Rumların yerine Balkanlar'dan gelen Türkler yerleştirildi ancak altyapı ve genişleme imkanının kısıtlı oluşu sebebiyle 1985'te mahalle Yeni Doğanbey'e taşındı, köy tamamen boşaltıldı. Ancak şimdilerde Domatia, eşsiz güzelliğini fark eden yeni sahipleri tarafından restore edilerek eski görkemine ve albenisine kavuşturuldu.

MÜZE ÜCRETSİZ VE HEP AÇIK
Domatia, Rum mimarisinin güzelliklerini taşıyan, usta taş işçiliğinin ilk bakışta göze çarptığı, belki de Ege'nin en karakteristik ve görülmeye değer gezi noktası haline geldi. Köyde bulunan konut, dükkan, hastane ve çeşme gibi yapılar, geç Osmanlı Dönemi mimari özelliklerini yansıtıyor. 19. yüzyılın sonunda Rumların okul binası olarak kullandıkları yapıysa günümüzde Ziyaretçi Tanıtım Merkezi olarak konuklarını ağırlıyor. Müze olarak kullanılan binada, bölgede yetişen bitkiler ve yaşayan hayvanlar anlatılıyor. Ayrıca Dilek Yarımadası Milli Park'ında yaşayan hayvanların doldurulmuş figürleri de sergileniyor. 2001 yılında restore edilen binada, müze odası, sergi salonu, kütüphane, bilgisayar odası ve kafeterya bulunuyor. Merkez ayrıca deneyimli ekibinin rehberliğinde düzenlediği turlarla çevreyi keşfetme imkanı da sunuyor. Müze, haftanın her günü açık ve ücretsiz şekilde gezilebiliyor.

"ZENNİK" YEMEDEN SAKIN DÖNMEYİN
Dünya üzerinde sadece bu köyde yetişen bir de çiçek var. Adı, Fincan Çiçeği. Her mevsim çıkar, mor rengindedir ve sadece kaya içinde yetişir. Fakat şunu hatırlatmak isterim, köy Dilek Yarımadası Milli Parkı içinde olduğu için burada bulunan hiçbir bitkiyi, çiçe ği koparmaya, zarar vermeye izin yok. Köyde muha cir yemekleri çok meşhur. Özellikle 'Zennik' olarak bilinen 'Çalkama', en sevilen yöresel yemek. Mısır unu ve ısırgan otuyla yapılır, üzerine yoğurt döküle rek servis edilir. Zennik böreği olarak da bilinir.

NASIL GİDİLİR?
Domatia köyü, İzmir'e yaklaşık 100 kilometre uzak lıkta bulunuyor. İzmir'den Söke'ye giden karayolu nu takip ederek, Söke'den sonra 25 kilometre daha ilerlediğinizde köye ulaşabilirsiniz. Ayrıca, Söke'den kalkan minibüslerle de köye ulaşım sağlayabilirsiniz.

KARİNA'DA BALIK KEYFİ
Domatia köyü gezintisini noktalamak için en uygun yer, köye yakın mesa fedeki Karina sahili. Büyük Menderes coğrafyasının doğal güzelliğinden nasi bini alan Karina, 1900'lü yılların tica ret limanı. Günümüze ulaşan hikayeye göre de, dönemin en popüler Rum tüc carının kızının ismi olan Karina, sahi le adını vermiş. Rumlar, bölge den topladıkla rı zeytinyağı, bal, hububat, tütün, şaraplık üzüm gibi ürünleri burada ki limandan diğer adalara gönderirler miş. Şimdiler de gemilerin yeri ni balıkçı teknele rinin aldığı sahilde, dilerseniz balık tutabilir ya da res toranlarda balık başta olmak üzere pek çok deniz ürü nünü afiyetle yiye bilirsiniz.