Muğla'nın Menteşe ilçesinin Yeşilyurt Mahallesi'nde 7 kuşaktır ailesinin sürdürdüğü ipek dokumacılığını kadınlara öğreten kumaş dokuma ustası Zeynep Karacan, 300 yıllık geleneği yaşatıyor. Kent merkezine 20 kilometre uzaklıktaki yaklaşık 3 bin nüfuslu mahalledeki erkeklerin büyük bölümü geçimini tarımdan sağlıyor, kadınlar ise asırlık tezgahlarda el emeği göz nuru dökerek ipek dokumacılığını devam ettiriyor.

FİLM KOSTÜMLERİNDE KULLANILDI

Mahallede az sayıda aile tarafından yetiştirilen ipek böceklerinden elde edilen ipler, geleneksel yöntemlerle işleniyor. Aile büyüklerince odun ateşinde kaynatılarak un ile hazırlanan karışıma bandırılan ipler, daha sonra tek tek ayrılarak üzerinde çivilerin bulunduğu ahşap direklerde kurumaya bırakılıyor.

"Çıkrık" adı verilen ahşap aletlerle "masır" denilen küçük makaralara sarılan ipler, daha sonra asırlık tezgahlarda kadınların el emeği ürünlere dönüşüyor. Dokumayı öğrenen kadınlar, hem üç asırlık geleneklerini devam ettirmenin hem de aile ekonomisine katkı sunmanın mutluluğunu yaşıyor. Kaybolmaya yüz tutan bu sanat, Halk Eğitim Merkezi ve İŞKUR'un iş birliğiyle açılan dokumacılık kurslarıyla kadınların ellerinde canlandı.

Kültür ve Turizm Bakanlığı kumaş dokuma ustası Zeynep Karacan, kadınlara kurs vererek mesleğin unutulmasını önledi. Ünü ülke sınırlarını aşan Yeşilyurtlu kadınların ipek dokuma kumaşları, "Truva" ve "Harry Potter" gibi Hollywood filmlerindeki kostümlerde de kullanıldı. Karacan, evlerinin bahçesine kurulan asırlık tezgahlarda kadınlarla el dokuması ipek ve pamuktan yapılan ürünlerle dokumacılık geleneğini yaşattığını söyledi. 300 yılın üzerinde bir geçmişe sahip Yeşilyurt el dokumalarının önemli bir kültürel ürün olduğunu belirten Karacan, "Yeşilyurt Bürümcük kumaşını 7 kuşaktır üreten bir ailenin ferdiyim. Sandıklarımızdaki çok eski desenlerle burada üretim yapmaya devam ediyoruz. Geleneksel dokumalarımızı teyzem, annem ve ablalarımın rehberliğinde burada verdiğimiz eğitimlerle sürdürüyoruz. Teorik dersleri ben verdim, uygulamaları ablam buradaki asırlık tezgahlarda verdi" dedi. Karacan, kurslardan mezun olan birçok kadının Muğla Olgunlaşma Enstitüsü başta olmak üzere değişik alanda iş sahibi olduğunu ve bunun kendilerini mutlu ettiğini dile getirdi. Atalarından miras kalan dokumacılığın yaşatılması için özellikle yaşlı kadınların büyük destek verdiğini anlatan Karacan, "Birçok kadın burada meslek sahibi olup güzel ürünler üreterek aile bütçelerine önemli katkı sağlıyor. Bizim ürettiğimiz el dokuması ürünleri yurt içine ve dışına gönderiyoruz" diye konuştu. Son yıllarda pek çok farklı tasarım yaparak ciddi anlamda üretim ve tanıtım gerçekleştirdiklerini, Kanada, Fransa ve Hollanda'da festivallere katılarak Yeşilyurt dokumalarını tüm dünyaya gösterdiklerini vurgulayan Karacan, dokumaların yoğun ilgi gördüğünü aktardı.

'GELENEĞİN KAYBOLMAMASI LAZIM'

Karacan'ın 86 yaşındaki Teyzesi Nurten Arslan ise Yeşilyurt'ta "Bürümcük" dokumacılığının çok eskilere dayanan el sanatı olduğunu söyledi. Kendisinin de yaklaşık 70 yıldır el dokuması yaptığını anlatan Arslan, "Evlendikten 5-6 yıl sonra kendim tezgah yaptırdım. Dokumayı çok severek yaptım. Bu geleneğin kaybolmaması ve yaşatılması lazım. Şimdi de bunu kardeşim kızları yapıyor. Birçok kadın da onlardan öğreniyor" dedi. 76 yaşındaki Sebahat Karacan da Muğla'ya gelen yabancı misafirlere verilen yöresel hediyeler arasında yer alan Yeşilyurt dokuma bezlerinin kendine has motifleriyle yaklaşık 300 yıldır tezgahlardan inmediğini ifade etti.

Bazı dizilerde gördüğümüz o nefes kesici manzaralar, adeta bizi dizinin içine çekiyor ve birdenbire tatil rezervasyonu yapmamıza bile sebep olabiliyor! İşte son yıllarda çekim yerleriyle bizleri büyüleyen ve sezonları arka arkaya izlettiren unutulmaz dizilerin çekildiği yerler..

EMILY IN PARIS - FRANSA

LİLY Collins'in canlandırdığı Emily, Paris'teki hayatı keşfederken, şovun gösterişli mekanları da göz kamaştırıcı! Parisliler, şehrin hayatını dizideki kadar pürüzsüz ve kusursuz görmediklerini söyleyip eleştiriyor olsa da, şehri ve mekanları keşfetmek inanılmaz bir keyif. Showrunner Darren Star, bizi Palais Garnier, tarihi restoran Le Grand Véfour ve Jardin du Luxembourg gibi muazzam mekanlarla tanıştırıyor. Emily'nin dairesi ise Paris'in en güzel semtlerinden biri olan Place de l'Estrapade'de yer alıyor. Ve tabii, yaz tatilinde Emily ve arkadaşları şehri terk edip Champagne bölgesine kaçıyorlar - ama aslında Loire Vadisi'nde çekilen sahnelerle bu atmosfer bize sunuluyor!

I MAY DESTROY YOU - İNGİLTERE VE İTALYA

MİCHAELA Coel'in başrolünde olduğu bu sıra dışı dizi, sadece toplumsal ve kişisel travmalarla değil, aynı zamanda harika tarz ve mekanlarla da kendine hayran bırakıyor. Londra'da geçen sahneler bir yana, bu kez İtalya da göz önünde. Arabella (Coel tarafından canlandırılıyor), Ostia'daki Battistini plajında dibe vurduğu an, izleyicinin kafasında "Ne oluyor burada?" ve "Bu sahne nerede çekilmiş?" gibi sorulara neden oluyor.

BIG LITTLE LIES - ABD

HBO'NUN popüler dizisi, bir Avustralya kasabasında geçen kurgusal hikayesini Kaliforniya'nın göz kamaştırıcı kıyılarına taşımış! Monterey'deki dramatik Pasifik manzaraları, diziye ayrı bir estetik katarken, Lovers Point Parkı'nda karakterlerin büyük yüzleşmelerine şahitlik ediyoruz. Her köşe başında Carmel River State Beach ve Del Monte Beach gibi engebeli sahiller bizi karşılıyor. Ve tabii, Big Sur'daki ünlü Bixby Creek Köprüsü, Big Little Lies'ın unutulmaz simgelerinden biri haline geliyor.

BRIDGERTON - İNGİLTERE

Pandeminin yarattığı sıkıcı atmosferden kaçmak isteyen herkesin favorisi haline gelen Bridgerton, 2020'de milyonlarca insanın ekran başına kitlendiği o muazzam bir başarıya imza attı! Dizi, ilk sezonda, bir dönem dramasından fazlasıydı; adeta bir Jane Austen hayranı için görsel bir şölen sundu. Bath'ın tarihi dokusuyla bezeli, zarif atmosferi izleyiciyi mest etti! Londra ve Surrey de diziye dahil olunca, o dönemin büyüsüne daha da kapıldık. İkinci sezonda ise Berkshire'daki Sunninghill Malikanesi gibi büyük setler devreye girdi ve Bath'a geri dönüldü.

POLDARK - İNGİLTERE

BBC'NİN, hayranlarının içindeki gezgin ruhu ortaya çıkaran kılıç şakırtılı dönem dizisi Poldark, Cornwall'ın vahşi doğasına olan ilgiyi patlatmakla kalmadı, aynı zamanda Batı Ülkesi'ni keşfetmeye adanmış bir tutkunun da kapılarını araladı. 2019'da yapılan bir araştırma, Cornwall'a gelen ziyaretçilerin %13'ünün Poldark'ın etkisiyle buraya seyahat etmeyi tercih ettiğini ortaya koydu. Poldark'ı izlerken, Penwith Yarımadası ve Penberth Koyu gibi eşsiz koylarda geziyor, berrak denizleri ve bembeyaz kumsalları izleyip rüya gibi manzaralara dalıyorsunuz. Ve evet, Poldark'ı canlandıran aktör Londra'da milletvekilliği yapmış olsa da, dizinin başrolü tam olarak Cornwall'ın kırsalındaki doğal güzelliklerde parlıyor.

THE WHITE LOTUS - HAWAII

İlk sezonuyla büyük bir çıkış yakalayan The White Lotus, hem karakterleriyle hem de çekildiği yerlerle adeta bir görsel şölen sunuyor. İlk sezon, Hawaii'deki Four Seasons Resort Maui'de çekildi. Bu otel, tropikal cennet temalı her şeyi sunuyor: üç havuz, birkaç restoran (Wolfgang Puck'ın ünlü Spago'su dahil), golf sahaları, bir spa ve bir sanat müzesi... Yani, izlerken bazen gerçekten de tatil yapıyormuş gibi hissediyorsunuz!