Kışın alınan fazla kilolardan kurtulmak için yaz ayları ideal zamanlardır. Genellikle yaz aylarında iş ve okul yoğunluğunun azalması nedeniyle diyetlere uyum sağlamak daha kolay olur. Ayrıca bunaltan sıcak havalarda çözümü plajlarda arayanlar için yaz dönemi diyet yapmak için kaçınılmaz zamanlardandır. Bu dönemlerde gazetelerde 1 Haftada 3 Kilo Verdiren Karpuz Diyeti, Karpuz-Peynir Diyeti İle Formda Kalın, Karpuz Detoksu gibi başlıklar altında hızlı kilo verme tüyoları ile sık sık karşılaşıyoruz. Peki bu diyetler ne kadar etkili?
Ne yazık ki pek çok kişi bu başlıklara aldanıp çözümü şok diyetlerde arıyor. Günlük enerji ihtiyacının çok çok altında kalori alarak uygulanan bu diyetler vücutta fizyolojik değişiklikler meydana getirir. Bunların sonucunda metabolizma hızı azalır. Çünkü vücut yetersiz alınan enerjiye uyum sağlar. Bu tarz diyetlerin uzun süreler boyunca uygulanması maalesef vücutta kas ve su kaybına neden olur. Hızla verilen kiloların hızla geri alınması ile karşılaşılır. Ayrıca yapılan enerji kısıtlaması açlık ve tokluğu yöneten iştah hormonlarını da etkiler.
Bu nedenle bu diyetlerden medet ummak yerine daha uzun dönemler uygulayabileceğiniz yaşam tarzınıza uygun beslenme programları ile forma girmeyi hedeflemelisiniz. Ama hazır konumuz karpuzdan açılmışken gelin bu sıcak havalarda içimizi ferahlatan, lezzetiyle yaz içeceklerinin baş tacı olan, kalabalık aile sofralarında "daha karpuz kesecektik" esprisinde kendinden söz ettiren meyve karpuzun; besin değeri, sağlık üzerine etkileri hakkında konuşalım. Karpuzun ilk olarak 4.000 yıl önce Kuzeydoğu Afrika'da keşfedildiği tahmin ediliyor. Tatlı ve sulu olan bu meyve, yaz sıcağında susuzluğu gidermek için mükemmel bir alternatiftir. Bu büyük yuvarlak meyve, yeşil bir kabuğa ve parlak kırmızı ete sahiptir. Ayrıca antioksidanlar, A ve C vitaminleri de dahil olmak üzere pek çok besin ögesinden zengindir.
SUSUZ KALMANIZI ÖNLER
Karpuz %92 oranında su içerir, bu da günlük sıvı alımını destekler. Su oranı yüksek olduğu için çok yüksek kaloriye sahip değildir ancak glisemik indeksi diğer meyvelere göre bir miktar yüksektir. Peynirle birlikte tüketildiğinde kan şekeri daha dengeli seyreder ve tokluk süresi uzar. Ara öğünlerde porsiyon kontrolü sağlanarak tercih edilebilir. Ancak sulu sulu lezzetinden dolayı gereğinden fazla miktarlarda tüketilirse kilo alımını tetikleyebilir. Unutmayın ki meyveler her ne kadar sağlıklı olsa da diyet dönemlerinde kalorileri göz ardı edilmemelidir. Karpuz; potasyum, magnezyum, A ve C vitaminleri dahil olmak üzere çeşitli besin ögeleri içerir. 1 su bardağı ortalama 150 g çiğ, doğranmış karpuz yaklaşık 45 kalori ve 11.5 g karbonhidrat içerir. Günlük C vitamini ihtiyacının %14'ünü, potasyum ihtiyacının %4'ünü ve magnezyum ihtiyacının %4'ünü karşılar.
DİYET KAYNAĞI SİTRÜLİN
Karpuz, amino asitlerden olan sitrülinin bilinen en zengin diyet kaynağıdır. En yüksek oranda ise karpuzun etini çevreleyen beyaz kabukta bulunuyor. Vücutta sitrülin, esansiyel amino asitlerden argininine dönüştürülür. Hem sitrülin hem de arginin, kan damarlarını genişleterek ve gevşeterek kan basıncını düşürmeye yardımcı olan nitrik oksit sentezinde önemli bir rol oynar.
ANTİOKSİDAN LİKOPEN
Karpuz, kırmızı renginden sorumlu, güçlü bir antioksidan olan likopenden zengin bir meyvedir. Genellikle likopen kaynağı olarak domates ön plana çıksa da taze karpuz da oldukça iyi bir likopen kaynağıdır. Yeterli likopen alımının kalp damar sağlığı, bazı kanser türleri, diyabet, osteoporoz gibi rahatsızlıklar üzerinde olumlu etkilerinin olduğuna dair çalışmalar vardır. Karpuzda bulunan bir amino asit olan sitrülin, egzersiz performansını iyileştirebilir ve kas ağrısını azaltabilir. Yapılan bir çalışmada, en az 7 gün boyunca düzenli sitrülin alımının, vücudun nitrik oksit üretimini artırarak aerobik performansı iyileştirdiği sonucuna ulaşılmıştır.
CİLT SAĞLIĞINA YARDIMCI
Karpuzda bulunan A ve C vitaminleri cilt sağlığı için önemlidir. C vitamini yenildiğinde veya topikal olarak uygulandığında vücudun ve cildin esnek kalmasına yardımcı olan, saçların sağlıklı bir görünüme sahip olmasını sağlayan kolajenin yapımına destek olur. Vitamin içerikleri nedeniyle karpuz cilt dostu besinler arasında yer alır.
YAN ETKİLERİNE DİKKAT
Karpuz, bazı insanların tam olarak sindiremediği karbonhidrat çeşitleri olan FODMAP'lerden zengin bir besindir. FODMAP'ler şişkinlik, gaz, mide krampları, ishal ve kabızlık gibi hoş olmayan sindirim semptomlarına neden olabilir. İrritabl bağırsak sendromu vb. sindirim sorunlarına sahip FODMAP'lere duyarlı kişiler, karpuz tüketiminden kaçınmalıdır.
