Önümüzdeki günlerde Türk tarihi için dönüm noktası olan Büyük Zaferin 100. yıl dönümünü kutlayacağız. İlk günkü gurur ve heyecanla kutladığımız 30 Ağustos'ta Ulu Önderimiz Mustafa Kemal'in önderliğinde Türk milleti ebedi özgürlük ve bağımsızlığına kavuşmuştur. Ulu Önderimiz Atatürk ve Onun silah arkadaşları olmak üzere, Kurtuluş Savaşı'nın tüm kahramanlarını saygıyla anar, herkesin 30 Ağustos Zafer Bayramı'nı kutlarım. Zorluklarla kazanılan bu bağımsızlığı ve özgürlüğü korumanın bizlerin elinde olduğunu hatırlatmak isterim. Unutmayalım sağlıklı nesiller sağlıklı bir gelecek demektir. Bu nedenle bu Zafer Bayramı'nda karar alıp siz de kendi zaferinizi kazanmaya ne dersiniz? Günlük hayatta o kadar çok toksine maruz kalıyoruz ki bunların etkilerine karşı savunmasız kalabiliyoruz. Yediğimiz yiyeceklerden içtiğimiz suya kadar hepsinde toksinlerle karşılaşmak mümkün. Soluduğumuz havada bile pekçok toksin var. Ancak vücutta gerçekleşen detoksu destekleyerek maruz kaldığımız bu toksinlerden kurtulmak mümkün. Detoks nedir? Neden detoks yapmalıyız? Detoksun adımları nelerdir? Detoksa yardımcı besinler nelerdir? Etkili bir detoksun püf noktaları nelerdir? Bu haftaki yazımda sizler için hepsini anlatıyorum. Toksinler, kimyasal olarak vücuda zarar veren maddelerdir. Bedenimizde üretilen veya dışarıdan alınan farklı toksin grupları bulunur. Bedenimizde biriken toksinler arttıkça pek çok sağlık sorunu baş gösterir. Toksinlere maruziyet süresi ve miktarı, vücutta birikimi, bireyin toksin duyarlılığına göre vücuda etkileri değişebilir. Fakat bu durum düşük dozda alınan toksinlerin zararlı olmadığı anlamına gelmez. Bazı toksinler düşük dozlarda bile ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. 1930'larda sentetik kimyasal maddelerin üretimi yılda "1 milyon ton" iken günümüzde sanayi tarafından atmosfere, toprağa ve sulara salınan kimyasal maddelerin "200 milyon ton" olduğu saptanmıştır. Toksinler tekrarlayan enfeksiyonlar, otoimmün hastalıklar, insülin direnci ve tip 2 diyabet, hormonal bozukluklar, metabolik sendrom, polinöropatik ve nörolojik hastalıklara neden olabilir.
UZUN SÜRE YAPILMAMALI
Vücudun doğal detoks mekanizması vardır. Detoksifikayson karaciğer, böbrek ve bağırsakların zararlı toksinlerden arınma ve yenilenme işlemine yardımcı olmaktır. Detoksifikasyon karaciğer, böbrekler, bağırsaklar, akciğer, lenf sistemi, deri, saç, tırnak, ter ve tükürük bezleri, ter, idrar, gaita ve solunum yoluyla gerçekleşir. Detoksifikasyon bir zayıflama yöntemi değil, vücudun toksinlerden arınması işlemidir. Detoksifikasyon işlemlerine yardımcı olmak amacıyla beslenmede ve günlük rutinde yapılan bazı değişiklikler 'detoks yapmak' olarak tabir edilir. Ancak detoks çok uzun süreli yapılmamalıdır ve kişiye özel planlanmalıdır.
KARACİĞERİ DESTEKLER
Günümüzde doğal detoks işlemi yetersiz kalabilir ve destek gerekebilir. Bu nedenle detoks yapmak karaciğer fonksiyonlarını destekler. Toksinlerin sağlıklı bir şekilde vücuttan atılmasını sağlayarak toksik yükü azaltır. Kaliteli ve sağlıklı uyku sağlar. Cildin daha parlak ve sağlıklı görünmesini sağlar. Beden ve zihnin arındırılması ile daha enerjik ve kaliteli bir yaşama imkan sunar. Detoksta izlenecek adımları temiz bir çevre, toksinlerden uzak durmak, antioksidan besinler ile vücuttaki doğal detoks işlemini desteklemek ve yeterli miktarda su içmek olarak kısaca özetleyebiliriz.
DÜZENLİ EGZERSİZ ŞART
Detoks yapılan süre boyunca rafine şekerler, hayvansal kaynaklı besinler, gluten, paketli ürünler, işlenmiş ürünler, hayvansal kaynaklı yağlar ve kızarmış yağlardan uzak durulmalıdır. Mümkün olduğunca organik beslenilmelidir. Bulunulan kapalı ortamı sık sık havalandırılmalıdır. Sabah kahvesi yerine yeşil çay rutini gibi değişiklikler denenebilir. Başka bitki çayları da tercih edilebilir. Mutlaka egzersiz yapılmalıdır ve ara ara sauna, peeling, scrub terapi gibi uygulamalarla cildin de arınması sağlanmalıdır. Ayrıca beslenmede probiyotik ve prebiyotiklere bol bol yer verilerek bağırsak florası desteklenmelidir.
DETOKSA YARDIMCI BAHARATLAR
● Zencefil: Tablet, toz, çiğ veya çay olarak tüketilebilir. Toksinlerin zarar verdiği hücrelerin onarılmasına yardımcı olur.
● Biberiye : Doğal bir antioksidandır. Karaciğerin antioksidan fonksiyonunu yeniler ve ağır metallerin etkilerine karşı koruma sağlar.
● Kişniş : Karaciğeri serbest radikallerin, parazitlerin ve toksinlerin neden olduğu hasarlardan korumaya yardımcı olur.
● Zerdeçal: Etken maddesi kurkuminin daha iyi emilebilmesi ve söz konusu sağlık yararlarını gösterebilmesi için karabiber ve zeytinyağı ile birlikte tüketilmelidir. Hücrelerin toksinleri manipüle etme ve filtreleme becerisini geliştirir.
● Karanfil : Öjenol ve gallik asitten zengindir ve yüksek antioksidan etki sağlar. Ancak karanfil uçucu yağlara sahip olması sebebiyle uzun süre açıkta kaldığında faydalı özelliklerini kaybeder. Etkisini kaybeden karanfil su üzerinde yüzer. Tazeliğini bu şekilde kontrol edebilirsiniz.
● Sumak : Karaciğer hücrelerini glutatyon azalmasına karşı korur. Düzenli sumak tüketmek yağ oranı yüksek besinlerin sebep olduğu oksidatif stresi ve karaciğer enzimlerinin yükselmesini engeller.
● Propolis : İçerisindeki kafeik asit fenil esterler güçlü antioksidan etki sağlarve ayrıca oksidatif stresi azaltarak kanseri önleyici etkisi vardır. Önemli bileşenlerinden olan kuarsetin ve galangin özellikle kronik inflamasyonu önlemede etkilidir.
DETOKSUN TEMEL TAŞLARINDAN OLAN TAZE SEBZE VE MEYVELER
● Enginar : Sinarin etken maddesi karaciğer koruyucu, antioksidan, antikanserojen ve antibakteriyel etki sağlar. Kolesterol sentezi ve LDLoksidasyonunu baskılar.
● Karnabahar, brokoli, lahana vb. : Allilik sülfit karaciğerde detoksifikasyon enzimlerini aktive ederler. Alilik sülfitler ve glukozinatlar bakteri ve virüs toksinlerinin aktivitesini durdurur.
● Sarımsak : Kadmiyuma bağlı böbrek hasarını önlemekte ve kurşun kaynaklı oksidatif hasarı azaltmakta etkilidir.
● Pancar : Safra akışını sağlayarak sindirim enzimlerini destekler. İçeriğindeki betain ile metilasyon desteği sağlar.
● Portakal, limon, mandalina : C vitamini ve limonen kanserden korunmada, bağışıklığı güçlendirmede oldukça etkilidir.
● Spirulina : İçeriğindeki gama linoleik asit, kolesterolü düşürür. Vücutta doğal süpürücü özellik gösterir. Etken maddesi fikosiyanin, antioksidan etki ile toksinlerin atımını ve iştah kontrolünü sağlar.
● Ananas : Bromelain enzimi ile vücutta yağ yakımı destekler ve ödem atımına yardımcı olur.
● Kereviz : İçeriğindeki luteolin yüksek antioksidan özellik ile zararlı serbest radikalleri etkisiz hale getirerek vücudu oksidatif hasardan korur ve karaciğeri temizler.
BESLENME VE DİYET UZMANI MEHLİKA ÖKTEM