Hepimizin gün içinde bazı şeyleri unuttuğu olur. Hatta bazen önemli maddeleri atladığımızda kendimize çok sinirleniriz. Beyin bir gün boyunca birçok işlevi yerine getirmek zorunda olduğunda ara sıra unutkanlık yaşamanız çok normaldir. Fakat bazı durumlar vardır ki kişi neyi hatırlayamadığını unutur, düzenli yaptığı günlük hayatın faaliyetlerini bile unutmaya başlar. İşte bu duruma "demans", halk dilinde ise 'bunama' denir. Demans, zihinsel işlevlerin giderek bozulduğu bir tıbbi durumdur. Bireyin gündelik yaşamını etkileyen bir hastalıktır ve genellikle ilerleyicidir. Demans, bir hastalığın veya beyin hasarının bir sonucu olarak ortaya çıkabilmektedir. Demansın en sık rastlanan nedeni ise Alzheimer hastalığıdır.
3 SANİYEDE 1 KİŞİ DEMANS
Alzheimer genellikle yaşlılık döneminde ortaya çıkan ve zihinsel becerilerin giderek kötüleştiği bir nörodejeneratif bir hastalıktır. Alzheimer hastalığının kesin nedeni tam olarak bilinmese de temel özelliği, beyindeki anormal protein birikimidir. Beta-amiloid plakları ve tau proteini düğümleri adı verilen bu anormal proteinler, sinir hücrelerini tahrip edebilmekte ve aralarındaki iletişimi engelleyebilmektedir. Genetik faktörler, yaş, aile öyküsü ve diğer çevresel etmenler hastalığın riskini artırabilir. Dünyada 47 milyon Alzheimer hastası vardır ve Türkiye'de ise 600 bin aile bu hastalıkla mücadele etmektedir. Dünyada ve ülkemizde hızla artan demans hastalarına dikkat çekmek amacıyla 21 Eylül Dünya Alzheimer Günü ilan edilmiştir. Bu kapsamda yapılan çalışmalar, hastalığa farkındalık yaratır ve erken teşhis için bireyleri bilgilendirir.
ALZHEİMER BELİRTİLERİ NELERDİR?
Alzheimer hastalığının ana belirtileri arasında bellek kaybı vardır. Kişi yakın geçmişteki olayları hatırlamakta zorlanabilir. İlerleyen süreçte zaman ve yer kavramının kaybı, konuşma ve dil becerilerinde zayıflama, karmaşık kararlar vermede ve günlük sorunları çözmede zorluk, kişilikte değişikler, duygusal dalgalanmalar ve en son durumda temek günlük aktiviteleri yerine getirmekte zorlanma görülür.
ÖNLEMİNİZİ ALIN
Her hastalıkta olduğu gibi bu durumda da düzenli kontroller öne çıkmaktadır. Tedavi edilebilir etkenleri belirleyebilmek için yıllık checkup, nörolojik muayene, vitamin eksikliklerini belirli aralıklarla kontrol ettirmek önemlidir. Demansı önlemek için yaşam tarzı değişikliği yapmak şarttır. Kaliteli uyku uyumak, düzenli egzersiz yapmak, stres yönetimi yapabilmek, zihinsel egzersizler yapmak ve tabi ki yine en önemlilerinden biri sağlıklı beslenmek!
BEYİN DOSTU BESİNLER
Bazı besinler vardır ki beyin ve sinir sistemi üzerinde faydalıdır. Bunlardan en bilineni omega-3 yağ asitleridir. Özellikle de DHA, yani dokozo hegzanoik asit beyin sağlığı üzerinde oldukça etkilidir. Somon, sardalya, keten tohumu, ceviz gibi besinler bitkisel ve hayvansal omega-3 kaynaklarıdır. Bu yağlar nöronları yani sinir hücrelerini korur ve bilişsel işlevleri iyileştirebilir. Omega-3'ün yanı sıra çilek, böğürtlen, yaban mersini gibi antioksidan meyveler; brokoli, havuç, ıspanak gibi antioksidan sebzeler serbest radikallerle savaşarak sinir hücrelerimizi ve beyin sağlığımızı korur. Badem, fındık, fıstık gibi kuruyemişler beyin sağlığına faydalı yağlar, vitamin ve antioksidan içeriği ile sinir sistemi üzerinde olumlu etkiye sahip bir başka besin grubudur. Bu besinlere diyetinizde yer verirken işlenmiş gıdalar, zararlı katkı maddeleri ve doymuş yağlardan uzak durmak beyin sağlığınız içinde en doğrusu olacaktır.
YEDİĞİNİZ YAĞI DEĞİŞTİRİN
Kalp ve beyin sağlığı için çok önemli olan zeytinyağı, en sağlıklı yağlardan biridir. Harvard Üniversitesi'nde yapılan bir çalışmaya göre margarin ve mayonez gibi yağlar yerine zeytinyağı kullanmak demans riskinizi azaltabilir. Araştırmada, her gün yarım çorba kaşığından fazla zeytinyağı tüketen kişinin bunama riskinin, hiç zeytinyağı tüketmeyen veya nadiren tüketenlere kıyasla yüzde 28 daha düşük olduğu tespit edildi. Zeytinyağının bu faydalı özellikleri içerisinde bulunan tekli doymamış yağ asidi olan oleik asitten gelmektedir. Tekli doymamış yağ asitleri; LDL dediğimiz kötü kolesterol seviyelerini düşürürken, HDL dediğimiz iyi kolesterol seviyelerini de yükseltebilmektedir. Bu hastalığı tanımak ve toplumdaki yaygınlığını bilmek gereken önlemleri alabilmek adına önemlidir. Sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri ve beyin dostu besinler Alzheimer riskini azaltabilir. Siz de bu önerilere kulak verirseniz sağlıklı yaş alabilirsiniz. Sağlıklı yetişkinlik sağlıklı yaşlılığı beraberinde getirir
