Guatr, tiroid bezinin büyümesidir. Guatrı bulunan bir kişinin tiroid hormonu seviyesi normal olabileceği gibi, ihtiyaçtan yüksek (hipertiroidzm) ya da az (hipotroidizm) oranda tiroid hormonu üretilebilir.
Kadınlarda erkeklere oranla daha çok gözlemlenen guatr hastalığı, tiroid fonksiyonlarını oldukça etkileyen bir hastalıktır. Çok büyük olan guatrlar genellikle elle ve gözle muayene ile kolay bir şekilde saptanabilmektedir. Guatr hastalığının bilinen birçok nedeni vardır ve bu nedenlere bağlı olarak da farklı türleri bulunmaktadır.
GUATR HASTALIĞI NEDİR, NEDEN OLUR?
Guatr, boyunda şişlikler oluşmasına sebep olan genişlemiş bir tiroid bezidir. Tiroid bezinin vücuttaki görevi, büyüme ve metabolizmayı düzenleyecek olan hormonların üretimi ve salgılanmasıdır. Tiroid bezi, boynun hemen ön tarafında, nefes borusunun ise her iki yanında birbirine bağlı şekilde iki lop olarak yer alır. Ortalama ağırlığı ise 20 gramdır.
Genelde çok büyük olan guatrlar elle ve gözle muayene edilerek kolay bir şekilde saptanabilmektedir. Guatr hastalığı hemen her yaş grubunda gözlemlenebilir, fakat kadınlarda erkeklere oranla daha sık bir şekilde görülmektedir.
GUATR HASTALIĞININ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Bağazda gerçekleşen baskı hissi
Öksürme
Büyümüş olan tiroid bezi, boynun tabanında oldukça belirgin olan bir şişlik oluşturur ve makyaj yapıldığında ya da tıraş olunduğunda daha fazla belirgin bir hale gelir.
Yutma güçlüğü
Nefes darlığı
Ses kısıklığı
Guatr belirtileridir.
Tiroid hormonlarının, normalden fazla bir şekilde salgılanması haline baş dönmesi, baş ağrısı, sinirlilik, bulantı, çarpıntı, titreme, ishal ve kusma gözlemlenebilir. Tiroid bezinin salgılamış olduğu hormonların normalden daha az olması neticesinde ise kabızlık, ciltte kuruma, kilo alma, halsizlik, saç dökülmeleri gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
GUATRDA RİSK GRUPLARI NELERDİR?
Günlük tüketilen gıdalarda vücuda yeteri kadar iyot alınamaması.
Aile içerisinde tiroit kanseri, nodül ve tiroid oluşumunu tetikleyen diğer olası problemlere ilişkin hikaye geçmişi.
Vücut içerisinde iyot eksikliğine yol açabilen herhangi bir durumun olması.
Tüm yaş grubunda gözlemlendaha çok gözlemlenebilir fakat kadınlarda erkeklere oranla daha fazla guatr hastalığına yakalanma riski vardır.
Menopoz veya gebelik. Bu durumlarda gözlemlenen risk faktörleri kolay bir şekilde anlaşılamamaktadır. Fakat gebelik ve menapoz durumlarını yaşayan Kadınlarda tiroid hastalığının tetiklenmesi oldukça yüksek bir risktir.
40 yaşının üzerinde olan kişilerde guatr hastalığının görülme sıklığı normale göre oldukça fazladır. Yldukaşlanma durumunun tiroid fonksiyonlarını etkilediği bilinmektedir.
Göğüs veya boyun bölgelerinden radyasyon tedavisi gören kişilerde guatr hastalığının oluşma ihtimoldukça yüksektir. Çünkü radyasyonun tiroid işlevlerini bozduğu bilinmektedir.
GUATR HASTALIĞININ TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Guatr Hastalığının tanısı, boynun doktor tarafından muayene edilmesinden sonra kanda bulunan tiroid hormonu düzeyinin ölçülmesi ve ultrasonografik incelemeler ile yapılabilmektedir.
Guatr hastalığının tedavisinde, radyoaktif iyot tedavisi, ilaç tedavisi ve cerrahi tedaviler şeklinde 3 farklı yöntem uygulanmaktadır. Hormon eksikliği sebebi ile guatr hastalığı yaşayan insanlarda tiroid hormonu ilaç şeklinde verilmektedir. Hormon fazlalığı yaşamakta olan kişilerde ise hormon yapımının baskılanmasını sağlayacak olan ilaçlar verilmektedir. Bu sayede hormon düzeyinin normale çekilmesi sağlanır.
Hormon seviyesinin normale çekilmesi ile ameliyat ya da radyoaktif iyot tedavileri uygulanmaya başlanır. Hormon seviyelerinin normal olarak gözlemlendiği durumlarda ve nodüllerin görülebildiği durumlarda genelde cerrahi tedavi uygulanmaktadır. Cerrahi tedavilerde tiroid bezinin bir bölümü ya da hepsi tamamen çıkarılmaktadır.
Ameliyat sırasında tiroid bezinin çevresinde bulunan dokuların hasar görmemesi son derece önemlidir. Aynı zamanda ameliyat yapılan bölgede iz kalmaması için fazlasıyla önem gösterilmesi gereklidir.
