Ramazan’ın vazgeçilmezi hurma: Alırken dikkat edin
İftar sofralarının vazgeçilmezleri arasında yer alan hurma hem besleyici özellikleriyle hem de tarihi ve kültürel önemiyle Ramazan ayının ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. Peki hurma alırken kaçınız etiketini okuyor? Gelin şimdi bu Ramazan'da hurma defterini beraber açalım. Beslenme ve Diyet Uzmanı Mehlika Öktem'den önemli uyarılar.
- Sağlık
- Giriş Tarihi: 24 Mart 2024
İftar sofraları, manevi bir şölenin yaşandığı yerdir. Bu şölene eşlik eden en önemli lezzetlerden biri ise hurmadır.
İftar sofralarının vazgeçilmezleri arasında yer alan bu meyve hem besleyici özellikleriyle hem de tarihi ve kültürel önemiyle Ramazan ayının ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. Peki hurma alırken kaçınız etiketini okuyor? Maalesef gıda sektöründe yer alan birçok katkı maddesinden hurmalar da payını almış durumdadır.
Özellikle bazı hurma çeşitlerinde tatlı tadını artırmak için glikoz şurubu eklendiğini göreceksiniz. Yani doğal şekerle tatlı isteğimi karşılıyorum derken işlenmiş şekere maruz kalmanız çok kolay. Bu nedenle gıda okuryazarlığı hepimiz için önemli ve gerekli! Gelin şimdi bu Ramazan'da hurma defterini beraber açalım.
HANGİSİNİ SEÇELİM?
Hurmalar yetiştirildiği bölgeye göre farklı tat ve dokularda olabilmektedir. Ülkemizde en çok karşılaştığımız hurma çeşitleri Kudüs (Medjoul), Medine (Khalas), Tunus (Deglet Nour), Sukkari, Acve İran ve Cezayir hurmalarıdır. İran, Tunus, Cezayir hurmaları genellikle ucuz türlerdir. Peygamber hurması olarak da bilinen Acve hurması, ülkemizde özellikle Hac'dan gelenlerin dönerken yanlarında getirdiği hurma olarak bilinir ve çok talep olması nedeniyle pahalı bir hurma türüdür. Her hurma çeşidinin kendine has faydaları bulunmaktadır. Fakat seçerken dikkat etmemiz gereken daha önemli bir konu var. Hurmaya sonradan eklenen şekerler sağlığımızla oynuyor. Peki bunu neden yapıyorlar? Genellikle İran ve Lübnan'dan gelen hurmaların tatlı tadı az olduğu için satışı arttırmak adına üreticiler hurmaları glikoz şurubuna batırabilmektedirler. Eğer etiket okumazsak ya da içeriğini bilmediğimiz açık hurmalardan alırsak maalesef biz de bu tehlikeyle karşı karşıya olabiliriz.
TATLI MI ZEHİR Mİ?
Glikoz şurubu, özellikle hazır gıda endüstrisinde tatlandırıcı olarak sıkça kullanılan bir maddedir. Şeker kamışı veya mısır nişastası gibi hammaddelerden elde edilen bu tatlandırıcı, ürünlere tat ve kıvam kazandırmak için kullanılır. Ancak glikoz şurubu, aşırı miktarda tüketildiğinde sağlık sorunlarına neden olabilen, paketli ürünlerde bolca olsa da hurma gibi doğal besinlerde bulunmasını istemediğimiz bir katkı maddesidir. Özellikle glikoz şurubu içeren gıdaların fazla tüketilmesinin karaciğer yağlanmasına ve büyümesine neden olduğu düşünülmektedir. Ayrıca düzenli olarak glikoz şurubu tüketmek obezite, yüksek kan şekeri, kötü diş sağlığı, yüksek tansiyon ve kalp hastalığı riskini artırabilmektedir.
Yani hurma kendi başına sağlıklı bir seçenekken glikoz şurubu ile işlenmiş hurmalar sağlığımızla oynayabilmektedir.
BEYNİ KORUYOR
Glikoz şurubu eklenmiş hurmalar sağlıksız seçenekler olsa da doğal hurma sağlıklı bir seçenektir. Hurma, 3 güçlü antioksidan olan flavonoidler, karotenoidler ve fenolik bileşikler bakımından zengindir. Antioksidanlar bilindiği gibi vücuttaki inflamasyonu azaltarak kronik hastalıklara karşı koruyucu etki göstermektedir. Hurmanın özellikle beyindeki interlökin 6 (IL-6) gibi inflamatuar belirteçleri düşürmede etkili olduğu görülmüştür. Aynı zamanda beyinde plak birikimi yaparak hücreler arası iletişimi bozan ve hücre ölümüne neden olabilen beta amiloid denilen proteinlerin aktivitesini azaltarak zihinsel sağlığı koruyucu etki göstermektedir. Hayvanlar üzerinde yapılmış bir araştırmada yemeğine hurma karıştırılmış farelerin daha iyi hafıza ve öğrenme yeteneği gösterdikleri ve daha az kaygılandıkları görülmüştür. Bu çalışmalar ışığında hurmanın Alzheimer, demans gibi zihinsel gerilemeyle seyreden hastalıklara karşı da koruyucu olduğu düşünülmektedir.
Özetle bu sağlık yararlarından faydalanabilmek için hurma alırken mutlaka güvendiğiniz bir yerden etiket okuyarak almanızı tavsiye ediyorum. Elbette katkısız hurma sağlıklı bir seçenek olsa da her besinde olduğu gibi hurmada da porsiyon kontrolüne gitmekte yarar var. Hurma, lif ve besin değeri açısından iyi olsa da kalorisi ve glisemik indeksi yüksek bir meyvedir, bu nedenle ölçülü bir şekilde tüketilmesi gereklidir.
1 porsiyon meyve olarak 2 hurma yiyebilirsiniz fakat diyabetiniz veya insülin direnciniz varsa glisemik indeksi oldukça yüksek olan bu meyveyi, çok sık tercih etmemenizi tavsiye ederim.