Sağlıkta dönüşüm

Geçtiğimiz hafta Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca uzun uzun sağlıkta yeni oluşumu ve randevu sistemini anlattı ve geçtiğimiz pazartesi yeni randevu sistemi devreye girdi. Peki bu değişim ve yeni sistem ne getirdi, sorunlar çözüldü mü? İki hafta oldu. Başta Bayraklı Şehir Hastanesi olmak üzere diğer ilçelerdeki kamu hastanelerini takip etmeye çalışıyorum.
Bazı aile hekimleri ile de görüş alış verişinde bulundum. Son iki haftada ne değişti. Sağlık Bakanı Koca bakan olmadan da sağlığın içinde olan birisi. Hatta Türkiye Eğitim ve Sağlık Araştırma Vakfı, Medipol Hastanesi'nin de kurucusu. Yani sağlığı en iyi bilenlerden biri. Sağlıkta son yapılan bu değişim ne getirdi, ne değişti doğrusu yine bir düğüm üzerine bir düğüm daha atıldı gibi. Neden mi ? Sağlık öyle bir şey ki kişi hastalığını öteleyemez ya da bugün git yarın gel denemez, denmemeli. Örneğin bir hasta gittiği özel bir hastanede akciğer kanseri şüphesi ile bir üst tetkik yani patoloji isteniyor özel hastane masrafını karşılayamayan hasta devlete yöneliyor ve randevu istiyor. 15 gün sonrasına gün veriliyor. 15 gün sonra gittiği doktor muayene sonrası bir ay sonrasına patoloji için sıra ve gün veriyor.

ŞEHİR HASTANELERİNDE ÇÖZÜM
Peki bu nasıl bir sistem. Bu hasta 15 + 20 gün yani toplamda 35 gün sonrasına patoloji için sıra bekleyecek. Bu hasta bu süre zarfında hastalığı daha da ilerlerse ne olacak? Hani diyoruz ya "sağlık ötelenemez, erken teşhis hayat kurtarır" nasıl olacak bu ve bunun gibi hastalar hekime ve erken sağlık hizmetine nasıl kavuşacak.
Bu tür hastaların erken tedaviye kavuşma imkanı olursa belki de hastalığını daha çabuk atlatacak. Peki sorun nerede? Bu işleri Avrupalı nasıl çözmüş. Devletimiz şehir hastaneleri kuruyor, modern cihazlar getiriyor, koca koca binalar yapılıyor fakat sorun yine aynı. Acaba bin, iki bin yataklı şehir hastaneleri yerine, butik hastanelerle daha mı kolay çözeriz. Şöyle bir araştırma yaptım. Dünyada 500 yataklı hastaneler pek nadir var. Genelde butik hastanelerle ve her kasaba veya ilçelerdeki nüfusa göre butik hastanelerle bu işi çözmüşler.
Bizde tam tersine. Şehir hastanelerinde çözüme gidiyoruz. Bu sistem belki de doğru olabilir fakat bizim ülkede en önemli sorun trafik. Bir yerden bir yere gitmek için önce trafikle ve yol sorunu ile cebelleşiyoruz. Hasta hastaneye gitmek için bir hayli zaman kaybediyor. Örneğin Bayraklı Şehir Hastanesi gerçekten son derece modern bir yapı fakat bu hastaneye ulaşım o kadar zor ki. Özellikle çevre yolu tam bir çile yolu. Hasta hayatını belki de bu yolda kaybedecek. Sözün özü ülkemizde sağlık sisteminin dönüşümü, büyük şehir hastaneleri modeline odaklanmış durumda. Ancak, bu modelin uygulamasında ciddi erişim ve bekleme süreleri gibi sorunlar bir türlü bitmek bilmiyor.
Bu nedenle, sağlık hizmetlerinin daha verimli ve erişilebilir hale getirilmesi için butik hastaneler ve yerel sağlık merkezlerinin artırılması önemli.

AİLE HEKİMLİĞİ SİSTEMİ
Yerinde sağlık hemen hemen birçok kez bu konuyu dile getirdim. Ülkemizde bir aile hekimliği sistemi var neden buraları biraz daha donanımlı işlev hale getirmiyoruz. Neden bazı tetkik ve tahlilleri bu aile hekimliklerinde yapmıyoruz. En azından ayakta veya küçük müdahaleleri aile hekimliklerinde yapabiliriz. Özellikle de hasta sevkini hasta kendisi değil aile hekimi gerekli görüyorsa bir üst kuruma ve o kurumun doktoru ile sistem üzerinden hastayı gönderebilsin. Hasta sevk veya randevu ile uğraşmasın. Bir hasta daha kapsamlı bir üst hastaneden alacağı tedaviyi kesinlikle aile hekimi ile kordine edilerek çözülebilir. Türkiye'de sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesi ve erişilebilirliğinin artırılması için aile hekimliği sisteminin daha donanımlı ve işlevsel hale getirilmesi önemli bir adım olabilir. Bu yaklaşım, mevcut sorunların bir kısmını çözebilir ve sağlık hizmetlerine erişimi kolaylaştırabilir.
Aile hekimlerinin çeşitli tıbbi prosedürler ve acil durum müdahaleleri konusunda eğitilmesi, daha geniş bir hizmet yelpazesi sunmalarını sağlayabilir. Aile hekimlerinin, daha kapsamlı sağlık sorunlarını teşhis etme ve gerektiğinde sevk etme yetkileri genişletilebilir. Aile hekimliklerinin daha donanımlı hale getirilmesi, hastanelerdeki yoğunluğu azaltabilir.
Basit sağlık sorunları ve rutin kontroller aile hekimliklerinde çözülebilir. Yerinde sağlık hizmetleri, özellikle kırsal ve ulaşımı zor bölgelerde sağlık hizmetlerine erişimi artırır. Aile hekimliklerinde yapılan düzenli kontroller ve tetkikler, hastalıkların