Uykuda görülen solunum bozukluklarının en hafifinin horlama hastalığı, en ağır şeklinin de tıkayıcı uyku apnesi olduğunu belirten KBB Uzmanı Op. Dr. Cem Karas, horlama ve uyku apne sendromunun birbirine karıştırılmaması gerektiğini söyledi. Op. Dr. Cem Karas horlama ve uyku apnesi hakkında hastaların en çok merak ettiği soruları yanıtladı.
- Horlama nasıl ortaya çıkmaktadır?
Bademcikler, dilin arkası, yumuşak damak, küçük dil ve boğazı oluşturan kaslardan meydana gelen geniz ve yutak bölgelerindeki hava yolunun herhangi bir patoloji ile daralması çok ender olmayan bir durumdur. Bu bölgede daralma olduğunda özellikle küçük dil ve yumuşak damak uyku esnasında solunum çabasının artmasıyla birlikte titreşmekte ve horlama ortaya çıkmaktadır.
- Horlama hangi yaşlarda görülür?
Normal erişkin insanların en az yüzde 10'unda ve çocukların yüzde 12'sinde, 60 yaş üzerinde ise yüzde 40-50 civarında horlama görülür.
- Horlama erkeklerde mi yoksa kadınlarda mı daha fazla görülür?
Horlama problemi erişkinlerde sıklıkla orta yaşlı ve şişman erkeklerde görülmektedir. Yaş ilerledikçe görülme sıklığı artar.
- Uyku apnesi Nedir?
Obstrüktif uyku apne sendromu ya da halk arasındaki adı ile uyku apne sendromu, uyku sırasında yineleyen üst solunum yolu tıkanmaları ve buna eşlik eden kan oksijen değerinde azalma ile karakterize bir sendromdur.
- Hangi yaş grubunda görülür?
Genellikle orta yaşlı ve kilolu erkeklerin hastalığıdır. Her yaşta görülebilirse de, en sık 40-65 yaşları arasında karşımıza çıkar ve 65 yaşından sonra görülme oranı aynı kalır.
- Uyku apnesi erkeklerde mi yoksa kadınlarda mı daha fazla görülür?
Erkeklerde 2-3 kat fazla görülür. Kadınlarda ise menopozdan sonra artar. Hem halk hem de hekimler arasında çok iyi tanınmadığı için tanıda gecikmelere sık rastlanır.
- Risk faktörleri nelerdir?
Aile bireylerinden birinde uyku apne sendromu varsa diğerlerinde görülme riski de artar. Obezite en önemli risk faktörüdür. Kilo arttıkça görülme sıklığının ve ciddiyetinin arttığı ve kilo verilmesi ile azaldığı bilinmektedir. Özellikle santral obezitesi olanlarda, yani bel çevresi artmış, elma tipi şişmanlayan kişilerde sıktır. Yine de, uyku apne hastalarının yalnızca yüzde 40-60 kadarında obezite olduğu ve obez olmayanlarda da görülebileceği unutulmamalıdır. Yüz ve çeneye ait yapısal bozukluklar ve üst solunum yollarındaki darlıklar, obez olmayan kişilerde uyku apne sendromuna neden olabilir. Bunların başında çenenin küçük ve geride yer alması gelir.
- Uyku apnesinin belirtileri nelerdir?
Erişkinlerin yüzde 10-30'unda horlama görülür ve yaş ilerledikçe bu oran artar. Hasta başlangıçta zaman zaman horlarken giderek daha şiddetli ve sürekli horlamaya başlar. Horlama, üst solunum yollarında daralmanın bir göstergesidir. En önemli bulgu, eşinin veya yakınlarının tarif ettiği ve tanıklı apne dediğimiz uykuda nefes durmasıdır. Gece boyunca bazen 300-400 kez tekrarlayan apneler nedeniyle uyku bölündüğü için hasta kalitesiz bir uyku uyur. Çoğu kez apnelerden sonra uyandığının farkında değildir, bazen de uykudan boğularak uyanma tanımlar. Apneler nedeniyle dokulara yeterli oksijen gidemez. Bunların sonucunda, yorgun uyanma ve gündüz aşırı uykululuk gözlenir. Ayrıca uyku apne sendromu olan hastalarda gece göğüs ağrısı ve çarpıntı, sık idrar yapma, idrar kaçırma, sabah baş ağrısı, yaptığı işe kendini verememe, unutkanlık, sinirlilik, gece terlemesi (özellikle baş ve boyun bölgesinde), gece öksürme, reflü, ağız kuruluğu, işitme kaybı, cinsel isteksizlik ve iktidarsızlık gibi birçok başka yakınma da görülebilir. Sonuç olarak, hastanın yaşam kalitesi Op. Dr. Cem Karas çok bozulmuştur.
