Tip 1 Diyabet, Tip 2 Diyabet, Tek Gen Hastalığına Bağlı Diyabet, Gebelik Diyabeti olarak çeşitlere ayrılan diyabetin belirtileri merak ediliyor. Sık sık su içme isteği diyabet belirtisi mi? Sürekli acıkmak diyabet belirtisi mi? Diyabet tedavisi var mı? soruları merak ediliyor. İşte diyabete dair tüm merak edilenler...
DİYABET TİPLERİ NELER?
Genel olarak tip 1 ve tip 2 diyabet tanımlamaları kullanılır.
Tip 1 diyabet, genellikle erken yaşlarda başlar, tanıdan itibaren mutlaka insülin kullanılmasını gerektirir.
Tip 2 diyabet, genellikle daha ileri yaşlarda (35 yaş ve üzerinde) başlar. Ortaya çıkışında sağlıksız yaşam biçimi davranışları ve aile öyküsünün etkili olduğu, beslenme, fiziksel aktivite ve kan şekerini düzenleyici ilaçlar ile tedavi edilebilen bir hastalıktır.
Gestasyonel Diabetes Mellitus (GDM; Gebelik Diyabeti) Gebelik diyabeti, gebelerin %2-8'inde görülür. Gebelikte ortaya çıkan diyabet şeklidir. Gebeliğin ikinci veya üçüncü trimesterinde ilk kez ortaya çıkan glukoz intoleransı durumudur.
TİP 1 DİYABETİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Tip 1 diyabeti olan kişilerde pankreas yeterli insülin üretemez. İnsülin eksikliği nedeniyle dolaşımdaki şeker hücre içine giremez ve enerjiye dönüştürülemez. Dolaşımdaki şekerin hücre içine girememesi kan şekerinin yükselmesine ve böbreklerden süzülerek idrarla atılmasına neden olur. Şekerin idrara geçmesi idrarla sıvı kaybına da neden olur ve bu kayıp karşılanmaz ise vücutta susuzluğa yol açar. Halsizlik ve yorgunlukla birlikte diyabetin tipik belirtileri ortaya çıkar.
Belirti ve bulgular:
Sürekli susama hissi/ağız kuruluğu.
Çok su içme: İdrarla kaybedilen vücut suyunun eksikliğini gidermek için.
Sık sık ve bol miktarda idrara çıkma: Dolaşımdaki fazla şekeri vücuttan atmak için. Gece idrara çıkma ve hatta yatağını ıslatma.
Sık yemek yeme: Besinler ile alınan şeker hücre içine geçemediğinden ve enerji üretmek için kullanılamadığından açlık hissi olur. Başka bir deyişle varlık içinde (yüksek kan şekeri) yokluk (açlık) çekilir. Bu da sık yemek yemeye yol açar. Küçük yaştaki çocuklarda bu durum fark edilmeyebilir.
Kilo kaybı: Hücrelerin içine şeker giremediği için, vücut enerji üretmek için kendi yağ ve proteinini yakmaya başlar. Yağ dokusu ve kas yıkımı nedeniyle kilo kaybı olur.
Davranış değişikliği: Gece idrarını yapmak için çok sık uyanan kişi kaliteli bir uyku uyuyamaz, ayrıca şeker yüksekliği de davranış değişikliklerine neden olur.
Diyabet belirtileri diyabetlilerin çoğunda bir aydan kısadır ve bu belirtiler fark edilemediği zaman çocuklar genellikle diyabetik ketoasidoz denilen koma halinde hastaneye gelirler. Ketoasidoz koması çok ciddi ve hayatı tehdit eden bir durumdur.
TİP 2 DİYABETİN BELİRTİLERİ
Diyabetin sık görülen başlıca klinik belirtileri; çok su içme, çok idrara çıkma, gece sık idrara çıkma, çok yemek yeme, ağırlık artışı veya zayıflama, bulanık görme, kadınlarda vajinal kaşıntı, halsizlik ve yorgunluktur.
DİYABET VE GİZLİ DİYABET (PREDİYABET) TANISI
Diyabet tanısı koymak için üç farklı test kullanılabilir: Bunlar; diyabet semptomları olan bir hastada rastgele bir zamanda ölçülen kan glukozu, açlık kan şekeri Oral Glukoz Tolerans Testinde 2. saat kan glukozu ve HbA1c (glikozillenmiş hemoglobin A1c) ölçümüdür. Başvuran kişideki belirtiler ve bu test sonuçları doğrultusunda diyabet tanısı konulur.
GİZLİ DİYABET (PREDİYABET) NEDİR?
Normal ile diyabet arasındaki ara döneme 'Prediyabet (Gizli Diyabet)' denir. Bozulmuş glukoz toleransı, ya da Yüksek Riskli durum aşamalarından herhangi birisi bulunan bir birey prediyabetiktir. Bu kişi, sağlıklı yaşam tarzı değişikliklerını benimseyip uygulayamazsa 'Aşikar Diyabet Hastalığı' gelişebilir. Prediyabetten Aşikar Diyabet'e ilerleme, genellikle yıllar sürer. Bazı bireylerde birden fazla Prediyabet aşaması birlikte bulunabilir. Bu durumda Aşikar Diyabet'e ilerleme süresi kısalır.
ŞEKER HASTALIĞI İLE DİYABET AYNI ŞEY Mİ?
Şeker hastalığı yaygın olarak diyabet adıyla bilinmektedir.
Tip 1, tip 2 ve gebelik diyabeti dışında, bazı durumlar (ilaç kullanımı, pankreas hastalıkları, infeksiyonlar, endokrin hastalıklar, vb.) da diyabete neden olabilir veya bazı nadir genetik sendromlara diyabet eşlik edebilir.
Ayrıca ailevi olarak tek gen mutasyonuna bağlı (monogenik) diyabet formları da görülebilmektedir. Genellikle nadir olarak görülen bu monogenik diyabet formları arasında; özellikle genç yaşta başladığı halde, obezite dışında tip 2 diyabet özelliklerinin çoğunu taşıyan ve ailede en az üç kuşak diyabet öyküsü olan hastalarda 'gençlerin erişkin başlangıçlı diyabeti' (maturity onset diabetes of the young) olabileceği unutulmamalıdır.
