Sağlıklı uyku ile sorunsuz yaşlanın

HER İŞİN BAŞI SAĞLIK/ MERT ALPDÜNDAR

Akşam yatmak bilmeyen, sabah da kalkmak bilmeyen insanların sayısı oldukça fazla. Çoğumuzun gençlik döneminde annelerimizden sık sık duyduğu bu söz, uykuya dair muhtemelen akılda en çok kalan kullanımlardan biri. Dünya genelinde uykunun sağlık için önemine dikkat çekmek adına her yıl gece ve gündüzün eşit olduğu, 21 Mart'tan (bahar ekinoksu) bir önceki Cuma günü Dünya Uyku Günü olarak kutlanıyor. Sağlıklı uykunun ileri yaşlarda hastalıklarla karşılaşmadan hayata devam etme açısından da kritik olduğunu belirten Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Murat Aksu, uykunun sağlıklı, yeterli ve iyi olmasının yaşlanmayla ortaya çıkan sağlık sorunlarının oluşumunu engellediğinin net olarak ortaya konulduğuna dikkat çekiyor.
HAZIR HALE GETİRİYOR
Uykunun temel işlevi bizi uyanıklığa ve güne hazır hale getirmek. İyi ve yeterli uyku uyumak bizi uyanıkken daha aktif, dinç ve dikkatli yapıyor.
Uyku sırasında uyanıklıkta yapılamayan bazı işlevler yerine getiriliyor. Bu işlevlerin beyine zarar veren bazı oksidatif stres faktörlerinin yok edilmesini, bağışıklık sisteminin aktif çalışmasını ve enerji dengesinin korunmasını sağladığını belirten Nöroloji Uzmanı Prof.
Dr. Murat Aksu, uykunun her döneminin yeterli sürede olduğu, uykuyu ve uyku sırasında olması gereken beyin ve vücut işlevlerini etkileyen bir bozukluğun olmadığı uyku durumunu "sağlıklı uyku" olarak nitelendiriyor.
EN BÜYÜK YARDIMCI
Fizyolojik ve kaçınılmaz bir olay olan yaşlanmada en önemli şey ileri yaşlarda görülme riski ve sıklığı artan hastalıkların oluşumunun engellenmesi. Beden sağlığı için çok önemli olan sağlıklı uyku da sağlıklı yaşlanmaya en çok yardım eden faktörlerden biri. Nöroloji Uzmanı Prof. Dr.
Murat Aksu iyi uyumanın sağlıklı yaşlanmaya katkısını şöyle açıklıyor:
- Uykunun yeterli sürede ve kalitede olması, yaşlanmayı oluşturduğu düşünülen bazı maddelerin yok edilmesini sağlıyor.
- Kişiyi kalp ve beyin damar hastalıklarından, diyabetten ve obeziteden koruyor.
- Bağışıklık sistemini güçlendiriyor ve yaşlanmayla daha sık ortaya çıkan hastalıkların gelişmesini önlüyor.
- Sağlıklı bir uyku sırasında iştah, doygunluk ve metabolizma hormonları düzenleniyor; otonomik denge denilen sempatik-parasempatik sistem arasındaki denge sağlanıyor; bağışıklık sistemi yapılandırılıyor ve ayrıca hücre ölümüne yol açan oksidatif stres faktörü maddeler temizleniyor.
YAPILACAK VE YAPILMAYACAKLAR
Sağlıklı bir uyku için yapabileceklerimiz ve yapmamız gerekenler olduğu gibi, yapamayacaklarımız ve tedavi gerektiren durumlar da mevcut. Temelde iyi uyku kurallarına uyarak yapabileceklerimiz kısaca şöyle:
- Sabah kalkma saatini mümkün olduğunca sabit tutmak
- Akşam yatağa fiziksel olarak yorgun gitmemek
- Uykuyu uyku için belirlenmiş yerde uyumak
- Öğleden sonra saatlerinden itibaren çaykahve gibi uyku bozan maddeleri tüketmemek.
DOĞAL ÜRÜNLER
Melisa: Sinir sistemi için çok faydalı bir bitki. Stres, uykusuzluk, kas spazmları, kalp çarpıntısı ve sindirimin düzenlenmesinde kullanılır.
Çarkıfelek: Yatıştırıcı, uyku getirici ve bedeni rahatlatıcı özelliklere sahiptir.
Ayrıca anksiyete, yoksunluk sendromu, denge bozukluğu ve damar enflamasyonlarının tedavisinde de kullanılır.
Nane: Nane sinir sistemini düzenler ve uykuyu tetikler.
Ayrıca mide sorunlarına, gastrite ve kas spazmlarına iyi gelir.
Kediotu: Tarihte uykusuzluk için çok sık kullanılan bir bitki olan kediotu ilk önerimiz. Sinirleri düzenler ve kasları rahatlatır. Ayrıca stres, depresyon, rahatsız mide, regl krampları ve çarpıntıyı azaltır.
Şerbetçiotu: Bu bitki rahatlatıcı etkiye sahiptir, özellikle stres ve uykusuzluk için önerilir. Öte yandan sindirim sistemini düzenlemek için de etkilidir. Migrene, yorgunluğa iyi gelir ve afrodizyak olarak kullanılabilir. Ayrıca yaraları iyileştirmek için haricen sürülebilir.
Papatya: Papatyayı birçok özelliğinin yanı sıra uykunuzu düzenlemek için de kullanabilirsiniz.
Demlediğiniz çayını enflamasyon için içebilir, saçların rengini açmak için sürebilir, boğazı rahatlatmak için gargara yapabilirsiniz. Ayrıca harici olarak kullanıldığında yaralara iyi gelir.