Hemen hepimiz rastlamışızdır; bayılan kişinin başına üşüşüp tokat atan mı dersiniz, su serperek ayıltmaya çalışan mı? Ya da vücudunda güneş yanığı olan yerlere yoğurt, salça süren; trafik kazasında sıkışan kişiyi iyi niyetle karga tulumba çıkarmaya çalışan. Oysa acil durumlarda ilk müdahalede 'hayat kurtaralım' derken yapılan yanlışlar, hastaya zarar verip, kalıcı sakatlıklar yaşamasına neden olabiliyor. İlk yardımın; yaşanabilecek tüm hastalık veya yaralanma durumlarında, sağlık görevlilerinin veya ilk yardım eğitimi alanların tıbbi yardımı sağlanıncaya kadar, hayatın kurtarılması ya da durumun daha kötüye gitmesini önlemek amacıyla olay yerinde, mevcut araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamalar olduğu unutulmamalıdır. Acıbadem Mobil Operasyon Direktörü Dr. Behiç Berk Kuğu ilk yardımda doğru bilinen yanlışları anlattı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.
BAŞ- ÇENE POZİSYONU AYARLANMALI
SOLUNUM sıkıntısı, baygınlık hali ve bilinç kaybı oluşan durumlarda hastaların ağız içinde yabancı cisim var ise çıkarılmalı ve kişiye baş-çene pozisyonu verilmelidir. Bir elimizi hastanın alnına bastırırken diğer elimizin iki parmağı ile çeneyi alttan itmemiz sayesinde, dilin geriye kaçarak solunum yolunu tıkaması engellenmektedir. Bilinçsiz uygulamalarda, hastanın başı yastıkla yükseltip solunum yolunun kapanmasına neden olunmaktadır.
'NASILSA BİRİSİ AMBULANS ÇAĞIRMIŞTIR'
ÖZELLİKLE kaza mahallinin kalabalık olması durumunda çoğunlukla olay yerinde birinin ambulansa haber verdiği düşünülüyor ve herkes 'nasılsa başkası çoktan aramıştır' düşüncesiyle kazazedeye yardım etmeye odaklanıyor. Oysa ambulans aranmamış olabiliyor! Bu nedenle acil servisin arandığından emin olun, siz arıyorsanız mutlaka olayı sakin bir şekilde kısaca anlatın.
SARA KRİZLERİNDE BUNLARA DİKKAT
EPİLEPSİ (Sara) krizlerinde kriz geçiren kişinin ağzının açılmaya çalışılması veya ayılsın diye soğan gibi keskin kokular koklatılması, ellerinin açılmaya çalışılması da en yaygın yanlışlar arasında yer alıyor. Bu tür davranışlardan kaçınmak gerekiyor. Bunlar yerine, kişinin kendisine zarar vermesini en aza indirecek şekilde baş bölgesi güvende tutulması yeterlidir.
YANIKLARA YOĞURT SÜRÜLMEMELİ
GÜNEŞ yanığı genellikle birinci derece yanık olgusu olarak karşımıza çıkıyor. Bu gibi durumlarda yanık olgularında yanan bölgeyi serinletmek gerekiyor. Yanan bölgeyi serinletmek için halk arasında yaygın şekilde uygulanan yoğurt, salça, diş macunu gibi maddeler ise enfeksiyona yol açabiliyor. Bu nedenle, bu tür maddeler sürmek yerine, yanan bölgeyi akan musluk suyunun altında en az 15 dakika tutun.
BATAN CİSİMLERİ ÇIKARMAYA ÇALIŞMAYIN
ÖZELLİKLE göze veya vücuda saplanan yabancı cisimlerin kontrolsüz şekilde çıkarılması çok riskli bir durum. Bu gibi durumlarda batan yabancı cisimler kesinlikle yerinden oynatılmamalı ve hemen ambulans çağrılmalı. Yabancı cisimlerin hastane ortamında çıkartılması sağlanmalı. Aksi takdirde kalıcı sakatlıklara hatta ölüme yol açılabilir.
ARAÇTA SIKIŞANLARA MÜDAHALE ETMEYİN
ÖZELLİKLE trafik kazasında araç içerisinde sıkışanların karga tulumba araç içinden çıkarılması, omurilik hasarına yol açarak, kalıcı sakatlıklara neden olabilir. Bu nedenle profesyonel ekiplerin (ambulans-itfaiye) beklenmesi gerekmektedir. Araç dışı kaza durumlarında da hasta yaralının minimal hareket etmesi ve mümkün ise hareket ettirilmemesi gerekir.
KAR İLE OVMAK TEHLİKELİ
DONMALARDA veya soğuk yanıklarında donan bölgenin kar veya buz ile ovulması donan bölgedeki dolaşımı olumsuz etkileyeceği için son derece yanlıştır. Donma durumlarında soğuktan etkilenen kişiyi oda sıcaklığında bir yere alıp, üzerindeki giysiler ıslanmış ise çıkarıp kuru giysiler giydirmek, ılık içecekler vermek gerekiyor.
