Mezopotamya Senfonisi ve Faaazıl, Faaazıl, Faaazıl!

Tüm dünyanın, 'fikir özgürlüğü' seviyemizi utandıracak bir noktaya işaretlediği Fazıl Say davasının yankıları sürüyor. Keşke usta sanatçının yurtiçinde ve dışında müziğiyle saçtığı ışık, gereksiz bir yargı kararıyla gölgelenmeseydi. Çünkü Fazıl'ın piyano virtüözlüğünün yanında bestecilikte aldığı yol, uluslararası arenada çağdaş Türkiye'nin vardığı uçlardan biridir.
Nitekim geçtiğimiz cuma akşamı, İzmir Devlet Senfoni Orkestrası'nın seslendirdiği 'Mezopotamya Senfonisi' ile bunu iliklerimize kadar hissettik. Tınılarıyla medeniyetler aşan Fazıl'ın sanatçı kimliği önünde saygıyla eğilmemek mümkün değildi.
***
Biz de Fazıl Say'la ilgili tatsız tartışmaları bir yana bırakarak, Ahmed Adnan Saygun'daki konsere dönelim. İzmir Devlet Senfoni Orkestrası'nın o geceki programının ilk bölümünde Luis Van Beethoven'ın 'Keman Konçertosu' yer aldı.
Beethoven'ın şiirsel motiflerle mutluluk kıpırtıları uyandıran müziği insanın ruhunu okşuyor. Orkestrayı şef Naci Özgüç'ün yönettiği konserde, keman solisti Ersun Kocaoğlu aşkın cıvıltılarıyla yüklü melodileri başarıyla seslendirdi. Kocaoğlu'nun performansını, yorumunu, çıkardığı tonları gayet canlı ve etkileyici buldum. Kemanını keyifle dinletti bize...
***
İkinci bölümde ise İzmir'de ilk kez çalınan Fazıl Say'ın 2 Nolu Mezopotamya Senfonisi'ni dinlemek üzere nefesler tutuldu.
Ve bir bestecinin anlatmak istediği hikayeleri, en küçük detayına dek nasıl da notalara aktardığına, nasıl da nefeslere, dokunuşlara dönüştürerek dinleyicinin yüreğine ulaştırdığına hayretle ve hayranlıkla şahit olduk.
Fazıl Say'ın müziğindeki coşku tüm salonun havasını bir anda değiştiriverdi. Şef Naci Özgüç'ün adeta kendinden geçerek yönettiği İzmir Senfoni Orkestrası da genel çizgisinin üzerinde bir performans sergiledi...
***
Sırasıyla, 'Ovada İki Çocuk', 'Dicle', 'Ölüm Kültürü Üzerine', 'Melodram', 'Güneş', 'Ay', 'Kurşun', 'Fırat', 'Savaş Üzerine' ve 'Mezopotamya Ağıtı' başlıklarıyla on bölümden oluşan senfoninin ana temasını oluşturan o melodiye bayıldım.
Tüm bölümlerin öyküsünü anlatan ezgiler, tatlı bir esinti gibi insanı düşlere sürükleyen ana müziğin eteklerine serpiliyor.
Senfonik bir ahenkle savrulurcasına, Mezopotamya'nın dağlarını aşıyor, ovalarında yürüyor, güneşinde ısınıyor ve ay ışığında korkularınızı giyiniyorsunuz.
***
O koca coğrafyanın üzerinde uzanan bir tarih, size notalarla seslenerek acıyı ve hüznü duyumsatıyor, kardeşliğin türküsünü savaş tamtamlarıyla bozguna uğratıyor, ölenlere yakılan ağıtlar sonunda umut kırıntıları uyandıran kederli bir yalnızlığa yerini bırakıyor...
Konser boyunca Mezopotamya güneşi, ay karanlığı, Dicle'nin şırıltısı, Fırat'ın gürleyişi, kumru kuşunun uğultusu, çocuk masumiyeti, patlayan tüfekler ve haykırışlar ruhunuza işledikçe olağanüstü duygulara kapılıyorsunuz.
***
Fazıl Say, 'Mezopotamya Senfonisi'nde bas flüt, recorder ve ilk kez adını duyduğum 'theremin' adlı enstrümanla esere zengin bir içerik katmış.
İçimizin kabardığı bölümlerde bas flütün, arpın önemli bir etkisi var. Tüm enstrümanlar, hikayenin birer kahramanı gibi roller üstlenerek dramatizasyonun parçalarını oluşturuyor. Mezopotamya'nın karşıtlık ve çatışmalarından senfonik bir kurgu yaratmak, dünya çapında bir bestecilik yeteneğinin ürünü.
Finalde, uzay boşluğunda 'meleğin seslenişi'ni andıran theremin çalgısının yankılamaları, Mezopotamya'nın hüznünü üstümüze örterek insanı yalnızlığına bırakıyor.
***
Solistler Carolina Eyck (theremin), Bülent Evcil (bas flüt) ve Çağatay Akyol (recorder) harikaydılar.
Tüm salonun ayakta alkışları dakikalarca sürdü. Şef Naci Özgüç, önündeki nota sehpasında duran partisyonu gururla havaya kaldırdığında, tüm salon ilahi bir komut verilmiş gibi tek yürek inliyordu: Faaazıl, Faaazıl, Faaazıl...