Ağızdan alınan nefes, kalbi yoruyor

Prof. Dr. Atilla Tekat: Ağzımızdan nefes aldığımız zaman, burnumuzun tüm koruma fonksiyonları devre dışı kalıyor. Dolayısıyla hava ısıtılıp soğutulmadan ve mikroplarından arındırılmadan ciğerlerimize ulaşıyor ve bu özelliğiyle hem kalbimizi hem de akciğerlerimizi yoruyor
Efes Kulak Burun Boğaz Dal Merkezi hekimlerinden Prof. Dr. Atilla Tekat, "Sağlıklı olanı, havanın burundan geçerek vücuda girmesidir. Burundan nefes alamıyorsanız, beyin bunu kontrol ettiği için size ağzınızı açtırıyor. Ağzını açtığınız zaman da burnun koruma fonksiyonları tamamen devre dışı kalıyor. Dolayısıyla hava, ısıtılıp soğutulmadan ve mikroplarından arındırılmadan ciğerlerinize ulaşıyor. Çok soğuk veya çok sıcak hava, kronik farenjite yol açtığı gibi, akciğerlere havanın ısıtılmadan, nemlendirilmeden, filtre edilmeden gönderilmesi de akciğerlerde birtakım problemlere yol açabiliyor. Ayrıca ağızdan solunum yapmak hem akciğeri hem de kalbi zorluyor" diyor.
-Burun tıkanıklığı nedir ve sağlıklı solunumu nasıl etkiler?
Burun tıkanıklığını tanımlamak için, önce burnun işlevlerini bilmek gerekir. Herşeyden önce solunumu burun ya da ağız yapmaz, akciğerler yapar. Burun ve ağız, akciğerin yaptığı solunumun geçiş yollarıdır.
Nefesin normalde burnumuzdan geçmesi gerekir. Çünkü burundan aldığımız hava, 5 mikrona kadar filtre edilir, yani dışarıdan gelen zararlı partiküller burun içinde tutulur ve akciğerlere gönderilmez. Ayrıca burun, dışarıdan gelen havayı vücut sıcaklığına dönüştürerek akciğerlere iletir.
Ayrıca burnun temizleme fonksiyonu vardır. Burnun içinde yer alan hücreler, saniyede 1000 vuruya yakın bir atım yapar. Dolayısıyla sinüs içlerinde ve burnumuzun içinde günde bir litreye yakın bir sıvı oluşur. Dışarıdan gelen partiküller, burnun gerisine doğru atılıp genzimizden aşağıya midemize gider ve biz bunu yutarız. Halk arasında çok tipik bir yaklaşım vardır: "Benim burnum hiç öne akmıyor, geriye akıyor" derler. Bu zaten vücudun normal fizyolojisi, vücudun hafızasıdır. "Nazal temizleme" dediğimiz olayın hafızası bu şekildedir.
-Kulak Burun Boğaz hastalıklarında, burun tıkanıklığı tek başına bir sorun olarak mı, bir hastalığın belirtisi olarak mı ele alınıyor?
Havanın burundan rahat geçememesi ve akciğerlere rahat gidememesi ile ortaya çıkan burun tıkanıklığı, bir semptomdur. Yani hastanın söylediği rahatsızlık hissinin, "Burnumdan rahat nefes alamıyorum" şikayetinin altında birçok hastalık grubu vardır ve bunlar araştırılmalıdır.

ALINAN DARBELER ÖNEMLİ
-Burun tıkanıklığına neler yol açar?
Anatomik bozukluklardan başlarsak; burnun orta bölmesini oluşturan, "septum" dediğimiz yapıdaki kıkırdak veya kemik yapıdaki travmalar tıkanıklık sebebi olabilir. Bu travmaların, sizin hatırlayabileceğiniz çok büyük bir trafik kazası veya yumruk gibi bir travma olması da şart değildir. Doğum esnasında yaşanan küçük bir travma veya emekleme döneminde burnun aldığı küçük bir darbe bile burundaki kıkırdağın eğrilmesine neden olabilir. Buna "Septum Deviasyonu" diyoruz ve burun tıkanıklıklarının en yaygın sebebi bu. Özellikle de genç ve orta yaşlarda.
KONKALARIN BÜYÜMESİ
Bunun dışında, burnun orta bölmesinin yan taraflarında, burnun yan duvarlarında "konka" dediğimiz üç tane oluşum vardır: Altta, ortada ve üstte. Bu konkaların büyümesi de burun tıkanıklığı sebebidir. Konkaları büyüten sebepler arasında en sık rastladığımız neden allerjidir. Özellikle İzmir bölgesinde çok sık gördüğümüz polen veya ev tozlarına karşı gelişen allerjiler, konkaların büyümesine ve burnun tıkanmasına yol açar.
-Konkaları, burnun içindeki etler olarak da tanımlayabilir miyiz?
Evet konkaları burun içi et olarak da tanımlayabiliriz ama bazen halk arasında bu durum yanlış anlaşılıyor. Çünkü burun eti dendiği zaman "polip" dediğimiz başka oluşumlar da akla geliyor. Konkalar normal vücuttaki anatomik yapıdır. "Konka Hipertrofisi" dediğimiz durum da, konkaların üzerindeki et kısmının şişmesidir. Halbuki halk arasında "Burunda et var" diye tanımlanan şey, daha çok "polip" dediğimiz burun içinde ya da sinüs boşluklarında yerleşen özellikle allerji ve astım hastalarında daha sık gördüğümüz farklı oluşumlardır.
Burun içindeki iyi huylu veya kötü huylu tümörler de burun tıkanıklıklarına sebep olabilir. Ya da geniz boşluğu dediğimiz özellikle çocukluk döneminde geniz eti diye bilinen kısımlar da burnun arka tarafında, burnun genize açılan boşluğun bulunduğu kesimi kapattığı için yine tıkanıklığa yol açacaktır.
Tansiyon ilaçlarına dikkat
Konkaları büyüten sebepler içerisinde bazı tansiyon ilaçları da yer alıyor. Hastanın hipertansiyonu varsa, bu amaçla kullandığı ilaçların yan etkisi olarak da konkalar büyüyebilir.
Burun açıcı spreyler tıkanıklık sebebi olabilir!
Burun içinde "konka" adı verilen yapıları büyüterek nefes almayı zorlaştıran nedenlerden biri de "topikal dekonjestan" adı verilen ve 3-5 günden fazla kullanılmaması gereken burun açıcı spreyler. Prof. Dr. Atilla Tekat, "Kortizonlu burun spreyleri çok uzun süre kulanılabilir ama ama dekonjestan dediğimiz grubu 3 ya da 5 günden fazla kullanmamak gerekiyor. Hastalar bunu kullandığında burnu açıldığı için rahatlıyor ve cebinde taşımaya, çok düzensiz olarak ve çok sık kullanmaya başlıyor. O zaman da bu konkalar üzerinde "rinitis medikamentoza" dediğimiz başka bir hastalık ortaya çıkıyor. Yani konkalar şişiyor ve artık küçülmüyor. Dolayısıyla burun tıkanıklığı da süreğen hale geliyor ve tedavisi güçleşiyor" diyor.
YARIN: BURUN TIKANIKLIĞINDA TANI VE TEDAVİ