Önce sağlıkçılar ve yaşlılar

DR. ZEKİ HOZER

Biliyorsunuz Covid- 19 pandemisini gerçekleştiren SARSCoV- 2 korona virüsü için aşı çalışmaları başarı ile sonuçlandı ve bu hafta içinde ülkemizde de diğer 42 ülkede olduğu gibi uygulamaya başlanıyor. Aşılar, Çin menşeli bir devlet kuruluşu olan biyofarmasötik şirketi Sinovac tarafından geliştirilen korona virüs aşısı CoronaVac. Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK) ve Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü uzmanlarınca 2 hafta boyunca inceleme ve onay sonrası şehirlere dağıtıldı. Şimdilik sağlık personeli ve 65 yaş üzeri hızla aşılanacak.

RANDEVULU HİZMET SİSTEMİ
Sağlık çalışanları kendi birimlerinde ve 5 gün içinde aşılamaları bitirecek. Sağlık çalışanları sonrası 65 yaş ve üzeri, huzur evi sakinleri, polis, adli personel gibi öncelikli kamu kurum çalışanları ve sonrasında da daha genç olan nüfusun tamamı uygulamaya alınacak. Bu süreçler için basın ve e-devlet dahil bir çok haberleşme platformu kullanılarak randevulu bir hizmet sistemi yaratılacak. Aşı 4 hafta aralıkla iki doz halinde yapılacak ve herkese bir aşı kartı verilerek takip edilecek.

KİMLERE YAPILMAYACAK?
Halen aktif olarak Covid hastalığı geçirmekte olanlar, daha önce Covid geçirenler, aşı sırası ve randevusu almış olmasına rağmen son 10 gün içinde hastalığı geçiren kişilerle temas öyküsü olanlara aşı uygulanmayacak. Ayrıca daha önce bir aşı uygulaması esnasında anaflaksi (aşırı alerjik reaksiyon) geçirenlerle hamileliklerinin ilk 3 ayında olanlara da aşı uygulaması yapılmayacak. Bunun dışında aşı için sırası gelen ama ateşi 38 derecenin üzerinde olan, tanısı konulmamış akut bir hastalık geçiren ya da kronik hastalığı olup bu hastalığın akut ataklarını geçiren insanlara da aşı yapılması ertelenecek. Son bir ay içinde canlı virüsün olduğu bir başka aşı yaptıranlar ile son iki hafta içinde grip, pnömokok gibi aşı uygulamasına tabii olanlar da bu sürelerin bitimine müteakip aşılamaya alınacaklar.

YAN ETKİLERİ NELER?
İlgili sağlık kuruluşlarının yatak kapasitesi bağlamında 5 ila 25 aşı uygulama odası oluşturularak soğuk zincir ile tedarik edilen Corona- Vac aşı flokonu kontrol edilip kişiye enjekte edilecek ve olası akut bir rahatsızlık için 30 dakika aşı olunan bölgede gözleme alınacak. Nadir olmakla birlikte aşı yapılan bölgede (ki burası başka bir engel yoksa sol kol omuz bölgesi olacak) kızarıklık, ağrı şişkinlikten ateş, ishal, artrit ve kas ağrısına kadar geniş spektrumda yan etkilerin raporlandığını biliyoruz.

SORUMLULAR ATANDI
Bu konuda biraz ayrıntı verirsek, ilk bir saat içinde alerjik reaksiyonlar, ilk bir hafta içinde ateş, ciddi lokal reaksiyonlar, ishal, kusma, lensadenopati, günlük yaşamı etkileyecek şiddette baş ağrısı ve kas ağrıları, ilk 2 ila 6 ay içinde de koku ve tat duyusu kayıpları, nöropatiler ve yüz felci tarzında lokal paraliziler nadiren görülebilmektedir. Bunların dışında gelişebilecek yan etkiler de Bakanlığın tanımlanan izleme modüllerinde kaydedilerek takip edilecek. Aşıların ülkemizdeki dağıtımında il, ilçe, birim soğuk zincir sorumluları atandı ve aşıların aşı nakil kapları ve dolapları içinde uygulama merkezlerine artı 2 ila 8 derecede korunarak transferi sağlandı. Bu süreç soğuk zincir izleme kartları ile sıkı bir denetime tabi. Ayrıca elektronik çalışan donma izlemcileri de sisteme entegre. Soğuk zincirin bozulmadan aşı nakil kapları ile aşı odalarına intikali sonrası yine her il, ilçe ve birim için belirlenen aşı sorumlularının sevk ve idaresinde aşı yapılacak.

ONAY ÇIKTI ASI BASLADI
ÇİN'DEN 30 Aralık 2020'de getirilen ve Ankara Esenboğa Havaalanı'ndan, tüm sıcaklık kontrol sistemi, jeneratör ve yedek sistemler bulunan Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Aşı ve İlaç Deposu'na nakledilen aşıların kabulü, kontrolü ve uygunluğunun teyidinin ardından yapıldı. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ise, dün akşam Bilim Kurulu Toplantısı sonrası önemli açıklamalarda bulundu. Aşıya acil kullanım onayının çıktığını duyuran Bakan Koca, "Yarından (bugün) itibaren sağlık çalışanlarımızın aşılanmasına başlanacaktır" dedi. Ayrıca Bakan Koca, Bilim Kurulu üyeleri ile birlikte canlı yayında aşı oldu. CoronaVac aşısı için sağlık çalışanlarına randevu sistemi de açıldı. Aşı randevusu MHRS.GOV.TR sistemi ve ALO 182 üzerinden verilmeye başlandı.

SAGLIK ORDUMUZ ÖZVERİYLE ÇALISIYOR
DÜNYADA ilk çiçek aşısı uygulaması için kanunun çıkarıldığı 1885 yılından bu yana ülkemizde aşı çalışmaları ve kampanyaları büyük başarılarla süregelmiştir. 1892 yılında 'bakteriyoloji hanesi' ve çiçek aşısı üretim evi açılmış, akabinde de difteri, kızıl, sığır vebası serumları üretilmiştir. Cumhuriyet döneminde de kızamıktan çocuk felcine, su çiçeğinden kabakulağa kadar dünyaca başarısı gıpta ile izlenmiş çalışmalara devam edilmiştir. Covid 19 için de sağlık ordumuz aynı özveri ile bu çalışmaları tamamlayacaktır.
ASI KARTINIZI SAKLAYIN
SONUÇ olarak, okuyucularımızın basın, web siteleri ve e-nabız üzerinden Sağlık Bakanlığı bildirilerini yakından izlemelerini, aşı öncelikli grubunda iseler ASM (Aile Hekimi) ve ilgili hastanelerden randevu almalarını öneririm. Aşılama sürecinde sizlere verilecek Covid 19 aşı kartını saklamanız ve istenmeyen yan etki oluştuğunda bildirim yapmanız da gerekecektir. Umarım ilkbahar ile birlikte kısmi de olsa normal yaşam tüm dünyada görülmeye başlanır.