Çanakkale Savaşları'nın üzerinden 110 yıl geçmesine rağmen detaylar ortaya çıkmaya devam ediyor. Savaş sırasında İngiliz askerlerinin kıyıya vuran mektupları, Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı bünyesindeki Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezi'nde yapılan çalışmalarla Türkçe'ye çevrilerek, araştırmacıların hizmetine sunuldu.
Zamanında Osmanlı subaylarının Arapçaya çevirdiği, İngiliz askerlerinin yazdığı mektupların, Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezi'nde özel bir odada muhafaza edildiğini kaydeden Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir, "Okuduğumuz ve taramasını gerçekleştirdiğimiz belgelerde, arşivlerde Çanakkale Cephesi'nin ne kadar büyük ve önemli bir cephe olduğu, savaşın şiddeti, savaşın içeriği hakkında çok önemli bilgiler ihtiva eden belgelere ulaştık.
'TEFERRUATLI ARŞİV'
Örneğin bu belgelerin içerisinde o dönemin şartlarındaki düşman askerlerinin üzerlerinden çıkan mektuplarda hem savaşın şiddeti hem de Türklerin yapmış olduğu savunmanın mükemmelliği, Türklerin vatanperverliği Türklerin vatana bağı konularında çok önemli anekdotlar içeren belgelere ulaştık.
Bunları şu anda Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezi'mizde ziyaretçiye açık hale getirdik" ifadelerini kullandı.
Osmanlı subaylarının çevirisini yaptığı, İngiliz askerlerinin yazdığı mektuplar, Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezi'nde özel bir odada muhafaza ediliyor.
Çanakkale Cephesi ile ilgili araştırma yapan tarihçilerin geniş ve teferruatlı bilgiye merkezdeki arşivlerden ulaşabileceğini belirten Kaşdemir, "Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezi'mizde Çanakkale Cephesi ile alakalı en zengin içeriğe ve en teferruatlı arşive sahip olduğumuzu ifade ediyor, bütün araştırmacıları merkeze bekliyoruz" dedi.
'KORKU İLE GERİ ÇEKİLDİM'
Türkçeye çevrilen mektupların bazılarında şu ifadeler yer aldı:
"Hemen karşılık veriyorlar. Mermi parçaları ölüm saçıyor. Buradan sağ kurtulacak büyük olanlardır. Çarşamba günü öğle vakti Türkler üzeri kapalı siperlerimize 160 mermi attı. Şimdiye kadar böyle müthiş bombardımana tutulmamıştık."
"Türkler bir saatte 150 mermi atıyor.
Geçen gün ön hattaki siperlere çıktık. Burası çok tehlikelidir. Bundan sonra bir daha ileri siperlere çıkmayacağımı ümit ediyorum." 12 Kasım 1915
"Bir Türk mermisi 5 kişinin ölmesine ve 4 kişinin de yaralanmasına sebep olmuştur. Artık bu acı duruma alıştık." 19 Eylül 1915
"Anafartalar Ovası'nı ve etrafını gördüm. Türk ateşlerinin isabeti korkusuyla çekildim." 13 Kasım 1915
"Düşmanımız Türklerin atışları pek güzel. Bir top mermisi ile iki ölü, iki yaralı olmuştur." 12 Kasım 1915
"Dün korunaklı bir siper kazarken bir mermi tam isabetle 4 askeri öldürdü ve 5 kişiyi de yaraladı. Türklerin yeni mermileri çok etkili ve çok fazla kayıp verdiriyor." 12 Kasım 1915
"22 ay 2 günden beri Arıburnu'nda siperlerdeyiz. Daima Türklerin kahredici ateşlerine maruz kalıyoruz. Fransa Cephesi'ndeki savaş buradakinin yanında bir hiç. İki gün evvel Türkler yine dehşetli, büyük kayıplar verdiren bir bombardıman yaptı." 12 Kasım 1915
CENNETE USTEMEL
