6 kelimeyle bu yılın özeti

Oxford İngilizce Sözlüğü'nün her yıl düzenlediği yılın kelimesi etkinliği bu sene ilk defa oylamayla halk tarafından seçildi. Word Of The Year 2022 için "Metaverse", "#IstandWith" ve "Goblin Mode" kelimeleri yarıştı. Geçen sene leksikograflar (sözlükçüler) "Vax" (aşı) kelimesini kendileri seçmişti. 340 binden fazla kişinin katıldığı oylamada, 318 bin 956 kişi yani katılımcıların yüzde 93'ü tercihini "goblin modu"ndan yana kullandı.
Bu sözcükleri yakından inceleyelim.
Goblin Mode, sosyal medya platformlarında yabancıların son zamanlarda yaygın olarak kullandığı bir sözcük. Sözcük olarak bize yabancı gelse de anlam açısından hiç de yabancı bir kavram değil.
Toplumun dayatmaya çalıştığı kalıpları reddetmek için kullanılıyor. Dayatmalara meydan okuyarak bireylerin nasıl isterse o şekilde davranması anlamına geliyor. Bu arada goblin kelimesinin kötü ruhlu, huysuz, zararlı, tuhaf-çirkin vücutlu, cin ahalisinden bir hayalet türü olduğunu da hatırlatalım.

AMERİKA'DA MANİPÜLASYON
Oylamaya katılan bir diğer sözcük ise #IStandWith, sosyal medyada bu sene sıkça kullanılan İngilizce etiketlerden biri oldu. "Yanındayım", "Desteklerim sizinle" anlamına gelen bu kelime, özellikle Ukrayna savaşında halka destek olmak için kullanıldı. Ayrıca aktivist eylemlerde ve kutuplaştırıcı söylemlere karşı destek için de çokça sarf edildi bu sözcük (etiket).
Oylanan bir başka kelime de Metaverse oldu. Dijital evren anlamına gelen bu sözcük, dijital ortamdaki sanal yaşam uygulamaları için kullanılıyor. Oxford'un açıklamasına göre metaverse kelimesinin kullanımı, bu sene Ekim ayında geçen yıla göre dört kat arttı.
Amerika'da ise yılın sözcüğü, en eski sözlük yayıncısı Merriam-Webster tarafından 'gaslighting' olarak belirlendi.
Bu kelimenin aramaları 2022'de yüzde bin 740 artmış. Gaslighting kişinin kendi çıkarını gözeterek başka birini kasten yanıltması, psikolojik manipülasyon yolunu kullanarak kişinin kendinden şüphe etmesine yol açması anlamına geliyor.

İKİ SÖZCÜK DE BEN EKLEDİM
"Metaverse", "#IstandWith", "Goblin Mode", "Gaslihting" dört kelime de bence gerçekten bitirmekte olduğumuz yılın güzel bir özeti. Bu kelimelere ben de iki tane eklemek istiyorum. "Quiet quitting" yani "sessiz istifa" ve "Mizantropi".
Sessiz istifa yine Z kuşağının başının altından çıkan bir kavram. Her şeyin önüne kendini koyan bir kuşak (bu bir eleştiri değil. Ben özeniyorum şahsen onlara!) olarak koşuşturma kültüründen tamamen çıkmayı hedefleyen bu kavramı benimsemeleri pek de şaşırtıcı değil.
"Quiet quitting" genel haliyle 'tanımlı iş saatlerinde sadece tanımlı işi yapmak' olarak özetlenirken, özel hayatı korumak ve daha az sorumluluk almak şeklinde ifade edilen sessiz bir vazgeçiş süreci. Haksız da sayılmazlar...
Sürekli işleri için koşturan anne babalarının eve gelip iş yerinde uğradığı haksızlıkları anlatmasından dolayı olsa gerek, "Madem haksızlığa uğrayacağım bari özel hayatımı koruma altına alayım" demeleri normal.
Mizantropi, insanlığın doğasına ve/ veya eylemlerine karşı nefret beslenmesi olarak tanımlanabilir.
Mizantropistler, insanın doğası itibarıyla kötü olduğunu düşünür. Doğası gereği kötü olan bir canlı istemsiz de olsa kötülük yapar, yaptırır veya yapılan kötülüklere göz yumar. İnsanoğlunun çevreye verdiği doğaya hayvanlara verdiği zararların son dönemde çok arttığını göz önünde bulundurursak.
İnsanlıktan nefret eden kişilerin arttığını söyleyebiliriz.
Çok bunaldığın bir anda minik bir çikolatayla yüzünün gülmesine sebep olan, yediği tek lokmayı paylaşan insanlar varolduğuna göre ben, insanlığın doğası gereği kötü olduğunu düşünen tarafta değilim.