Alt işveren kavramı

Geçtiğimiz hafta işveren ve işveren vekili kavramları hakkında bilgiler vermiştim. Bu hafta ise alt işveren hakkında bilgiler aktaracağım. Alt işveren kavramı 5510 sayılı Kanunun 12'nci maddesinin altıncı fıkrasında tanımlanmakta olup buna göre bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin bir işte veya bir işin bölüm veya eklentilerinde, iş alan ve bu iş için görevlendirdiği sigortalıları çalıştıran üçüncü kişiye alt işveren denilmektedir. Ayrıca ilgili maddeye göre sigortalı çalışanlar ek bir güvence altına alınmış olup çalışanlar üçüncü bir kişinin aracılığı ile işe girmiş ve bunlarla sözleşme yapmış olsalar dahi, asıl işveren, 5510 sayılı Kanunun işverene yüklediği yükümlülüklerden dolayı alt işveren ile birlikte sorumlu tutulmuştur.
BAZI ŞARTLARIN OLUŞMASI GEREKLİDİR
Yukarıda belirttiğim alt işverenin Kanun tanımına göre alt işveren kavramından bahsedebilmek için birtakım şartların oluşması gerekmektedir. Buna göre ilk olarak asıl işveren-alt işveren ilişkisinin doğabilmesi için, işyerinde sigortalı çalıştıran bir asıl işverenin bulunması gerekmektedir.
Sigortalı çalıştırmayan kişiler işverenlik sıfatını kazanamayacağından bu durumdaki kişilerden iş alanlar da alt işveren sayılmamaktadır.
Ayrıca alt işverenin işi başka bir işverenden almış olması gerekmekte olup işyerinde sigortalı çalıştırarak işin bütününü başka bir işverene devretmemiş olması gerekmektedir. Yani alt işverenin işin yalnızca belli bir parçasını yürütmesi gerekmekte olup işin tamamını devraldığı durumlarda alt işveren değil asıl işveren olmaktadır.
İşveren - alt işveren ilişkisinin oluşması için gereken bir başka koşul da alt işverenin yapmayı üstlendiği işte çalıştırdığı sigortalıların, o iş için alınmış ve çalıştırılmış olmasıdır.
Ayrıca işi alanın söz konusu işi kendisine ait devamlı işyerinde çalışan sigortalıları ile yürütmesi durumunda söz konusu işi alan kişi alt işveren sayılmamaktadır.
Örneğin; bir işyerine personel yemeği hizmetini kendine ait işyerinde hazırlayan kişi yemeği kendine ait işyerinde hazırladığı için alt işveren olmamaktadır.
Başka bir şekilde anlatmak gerekirse bir işverene yapılması taahhüt edilen iş asıl işin parçası değil ise, o iş yapılmadığı takdirde asıl işin yapılabilmesi mevcut işyerinin devam edebilmesi halinde alt işveren ilişkisinden söz edilememektedir.
GÜVENLİK, TEMİZLİK, YEMEK HİZMETLERİ
Bunun dışında asıl işverenden iş alan kişi sigortalı işçi çalıştırmadan işi yalnız olarak kendisi ya da ortakları ile birlikte yürütüyorsa yine alt işveren kavramından bahsedilemez.
İşveren - alt işveren kavramından bahsedebilmek için gerekli olan bir başka unsur da alt işverenin işyerinde asıl işverenin yapmış olduğu ana işin bir bölümünde, eklentilerinde veya yardımcı işlerinde iş almasıdır. Kanunda belirtilen ve eklenti olarak belirtilen yerlerde görülen işin de asıl işle ilgili olan veya ona yardımcı olan işler olması halinde işi alan kişi alt işveren olarak değerlendirilmektedir.
Bir işyerinde yürütülen güvenlik, temizlik, yemek ya da servis hizmetlerinin yürütülmesi ile ilgili yapılan işler asıl işyerinin yardımcı işleri olarak tanımlanabildiğinden bu işlerin yürütülmesini üstlenen işveren asıl işverenin alt işvereni olarak bu işleri yerine getirebilmektedir.
Bir işverenden iş alan alt işveren, aldığı işin bölüm veya eklentilerini sözleşme ile başka birine verse dahi alt işverenden işi alan kişi alt işverenin alt işvereni olamamaktadır.
Bu durumda asıl işverenin muvafakatı olursa sözleşme ile işi alan kişi asıl işverenin alt işvereni olabilmektedir.
Sosyal güvence içinde kalın...