Büyükşehir’de milyarlık kıyak skandalı patladı!

Sayıştay'ın İzmir Büyükşehir Belediyesi'nde 2022 yılı için yaptığı denetimlerde kent gündemine sarsacak milyarlık çöp kıyağı skandalı ortaya çıkarıldı. Sayıştay'ın belediye gönderdiği sorgu raporuna göre, bu skandalın başrolünde, belediyeyi 15 yıl boyunca yöneten Büyükşehir Belediye eski Başkanı Aziz Kocaoğlu ve dönemin ilgili yöneticileri bulunuyor. Rapora göre, Kocaoğlu'nun, koltuğu bırakmasına iki gün kala yani 31 Mart 2019'daki yerel seçimden 2 gün önce Ödemiş'teki katı atık bertaraf tesisi kurup işletme imtiyazı verilen firmaya öyle bir kıyak yaptığı iddia ediliyor ki, şu anki yönetim bile işin içinden çıkamıyor.

'KAMU MENFAATİ GÖZETİLMEDİ'
Ödemiş Belediyesi, halen Biosun A.Ş. tarafından işletilen ve CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu ve şu anki Başkan Tunç Soyer tarafından 2021'de açılan tesis için imtiyaz hakkını 2013'te ihaleyle verdi.
Daha sonra Büyükşehir Belediyesi sınırları yeni kanunla tüm il sınırlarını kapsar hale gelince Ödemiş Belediyesi'nin firmayla imzaladığı imtiyaz sözleşmesine Kasım 2016'da İzmir Büyükşehir de taraf oldu. Sayıştay denetçileri, raporlarında, söz konusu devir işleminin Büyükşehir'in hak ve menfaatleri gözetilmeden itirazsız ve hukuki süreç işletilmeden yapılmış olmasının kabul edilebilir bir durum olmadığını vurguluyor.

1.1 MİLYAR LİRALIK ÖDEME
Çünkü, Sayıştay denetçilerine göre Büyükşehir benzer atık bertaraf tesislerinin kurulup işletilmesine ilişkin yaptığı diğer sözleşmelerin mali şartlarından çok daha ağırı bu sözleşmeyle firmaya tanınıyor. Belediye diğer tesislerden kira ve hatta hasılat üzerinden pay alırken Ödemiş'te kurulan tesisin yapım maliyetini de üstleniliyor. Oysa diğer tesislerde yatırımı da sözleşme imzalanan firmanın kendisi yapıyor. Raporda yer verilen tabloya göre, Ödemiş'teki bu tesis için 27 yıllık işletme süresince firmaya Büyükşehir tarafından yatırımın maliyeti için ödenecek rakamın 1 milyar 174 milyon lira olduğuna dikkat çekiliyor.

KIYAĞA GİDER AYAK İMZA
Rapora göre işin en bomba tarafı ise şu: Kocaoğlu, aday gösterilmediği 31 Mart 2019 seçimlerinden iki gün önce yani görevi bırakmadan sadece 48 saat önce firmayla öyle bir ek sözleşme imzalıyor ki... Sayıştay denetçileri bunun hem usule aykırı olduğunu hem de firmaya büyük bir mali avantaj sağlayacak şekilde yapıldığını vurguluyor.
Çünkü, bu ek sözleşmeyle firmanın imtiyaz hakkına Ödemiş dışında Kiraz, Beydağ, Tire ve Bayındır ilçelerinden çıkacak çöpün de dahil edilmesi hükme bağlanıyor. Üstelik bu değişiklik Danıştay'ın görüşü, İçişleri Bakanlığı'nın kararı ve belediye meclisinin onayıyla yapılması gerekirken bu prosedür bile uygulanmıyor.
Adeta yangından mal kaçırılır gibi hareket ediliyor. Üstelik firmaya Ödemiş Belediyesi'nce 2013'te yer teslimi yapılmış olmasına rağmen Büyükşehir yeri, seçime 2 gün kala yani 29 Mart 2021 yılında teslim etmiş gibi gösteriyor. Raporda, böylece şirkete haksız süre uzatımı tanındığının anlaşıldığı belirtiliyor.

TAHKİMLİK OLDULAR
Rapora göre Büyükşehir bu işten bugüne kadar ilave gelir veya menfaat elde etmedi. Ancak firma, "Yatırım için harcadığım parayı ver" diyerek Büyükşehir'in kapısına dayandı. Belediye de parayı ödemeyince firma sözleşme gereği 'tahkime' gitti. Firma son olarak Tahkim Kurulu'na gönderdiği yazıda tesisin işletilmesi sonucu elde ettiği 79 milyon liralık tutarın düşürülerek belediyenin kendisine 271.9 milyon lira ödemesini talep etti.
Sayıştay denetçileri, gerekli görüş ve onaylar alınmaksızın bir kamu hizmetine ilişkin imtiyaz alanının genişletilmesinin mümkün olmayacağından bu işlemlerde görevli ve yetkili olanlar hakkında Büyükşehir tarafından gerekli idari ve adli sürecin işletilmesini istiyor.
Ayrıca Sayıştay raporunda sözleşmedeki hükümlere dayanılarak tesisin firmadan bedeli ile devralınması ve bu ihtilafın çözüme kavuşturulması isteniyor. Göz göre göre bu yanlışların yapılması akıl alacak gibi değil! Bunun hesabı yargı eliyle mutlaka sorulmalı.