Soyer’in kültür sanat prensinin ‘Ayzeradant’ sırrı

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer ile eşi Neptün Soyer'in önümüzdeki Eylül'de İzmir'de evsahipliği yapacakları Tekstil Bieaneli'nin Halfetili kuratörü Nihat Özdal ile olan yakınlıklarını dün kaleme aldık. "İzmir'in kültür sanat rantını kimler yiyor?" başlıklı yazımız büyük yankı uyandırdı. Telefon üstüne telefon aldık. Özdal'ı eleştiren de vardı öven de... Bu arada İzmir'de kültür sanata katkı vermeye çalıştığını ve Soyer'in davetiyle yaşadığı Halfeti'den kalkıp geldiği İzmir'de belediye içindeki kültür sanat lobisi tarafından barındırılmadığını söyleyen de... Hatta Soyer'in Özdal'a danışmanı Güven Eken'in de tavsiyesiyle "Kültür Sanat Daire Başkanlığı" sözü verdiği ancak bunun gerçekleşmediğini anlatan da oldu.
BUCALI ERMENİ ŞAİRİN EVİNİN İSMİ
Bu arada Büyükşehir Belediyesi'nin kültür sanat etkinliklerinin çoğunda bir şekilde yer alan ve yakın olduğu Soyer çiftiyle çekilmiş onlarca fotoğrafı bulunan Nihat Özdal'ın Kemeraltı'ndaki galerisinin "Ayzeradant" olan ismi dikkatimizi çekti. Biraz araştırdık. Meğer bu galerinin adı kendisi 19. yüzyılda 40 yıl boyunca İzmir Buca'da yaşamış ve 1881 yılında Buca'da ölmüş Ermeni şair Bedros Tıngır'ın (Petros Tıngıryan) icat ettiği ve din ve dillerle bölünmüş tüm ulusları etrafında birleştireceğini hayal ettiği ve 'Şehleray' ismini verdiği dilde özel bir anlamı varmış. Bazıları bu dili Ermenice'nin bir lehçesi olarak da değerlendiriyor. İşte 'Ayzeradant', hiçbir toplum tarafından konuşulmayan bu dilde 'bilgelik tapınağı' anlamına geliyormuş.
BAŞKAN SOYER'İN İLİŞKİLER AĞI
Russell James'in 2012'de Journal of Armenian Studies'ta kaleme aldığı yazıya göre, bugün Buca'da Tıngırtepe olarak bilinen bölgede yer alan dev Mevlana Heykeli'nin olduğu yerde Bedros Tıngır'ın girişine "Ayzeradant" yazdığı evi bulunuyormuş.
Kendisi de Ermeni kökenli olarak bilinen Özdal da galerisine bu ismi koymuş... Yanlış anlaşılmasın kimsenin milliyeti, dini inancı ve yaşam tarzıyla derdimiz yok. Olamaz da... Zaten İzmir'in zenginliklerinden biri de çok kültürlü yapıya sahip olması. Soyer'e böylesine yakın olan ve Eylül ayında kentte milyonlarca liralık maliyetle yapılacak bir bienali düzenleyen kuratörün, Kemeraltı'ndaki galerisine verdiği bu dikkat çekici ismin hikayesini sizinle de paylaşmak istedik.
Ayrıca Başkan Soyer'in çok yönlü ilişkiler ağının bir bölümüne ışık tutmayı amaçladık.