ÇİFTE EMEKLİLİĞE 3 AYRI DESTEK

Son günlerde Meclis'e çok önemli yasalar gelmeye başladı.
Özellikle sosyal yönü fazla olan bu yasalardan birisi de çifte emeklilik (Zorunlu Bireysel Emeklilik Sistemi) düzenlemesi.
Dün görüşülmeye başlanan yasanın hafta sonuna kadar çıkması bekleniyor.
Bu yasa ile ilgili çalışanlardan çok fazla soru geliyor. Kafalardaki soru işaretlerini gidermek gerekiyor. Vatandaşlar bunun kendilerine nasıl kazanç sağlayacağını merak ediyorlar.
Daha önce bu konudaki hesapları bu köşeden aktarmıştım. Buna göre 200 lira para kesilen bir çalışanın 2000 lirayı bulan emekli maaşı alabileceğini söylemiştik. Şimdi bu hesaba 1000 TL'lik devlet katkısı daha eklendi.
Böylece sizin tasarruflarınıza devlet yüzde 25'lik katkısının yanında 1000 TL'lik bir ödeme daha yapacak. 10 yıl ve 56 yaş şartı bulunuyor. Eğer siz birikiminizi almaz, maaşı tercih ederseniz toplum paranın yüzde 5'i daha size verilecek.
Okurumuz Semih ŞUBAŞI da sisteme girip girmemek de kararsız kalanlardan. Sorusu şöyle:
42 yaşındayım. Zorunlu BES'e katılmayı düşünüyorum. Ancak ileride bu parayı nasıl alabileceğim. Bu konuda çeşitli söylentiler var. Acaba katılmamız bize katkı yapacak mı?
Semih Bey sistem aslında bizim çok da isteyip yapamadığımız tasarrufu zorunlu olarak yapmamızı sağlayacak.
Yani kenara bir para koyacağız. Çok büyük rakamlar olmayacak.
Kenara para koymakla kalmayıp bu paranın nemalanması sağlanacak. Üstüne devlet yüzde 25'lik bir katkı yapacak ve bir de 1000 TL daha ekleyecek. 10 yıl sonunda bir birikiminiz olacak. İsterseniz bunun tamamını bir seferde çekebileceğiniz gibi isterseniz maaş olarak da alabileceksiniz. Maaş süresini de siz belirleyeceksiniz. İsterseniz 10 yıl, 20 yıl gibi süreler koyabilirken isterseniz ömür boyu seçeneğini de tercih edebileceksiniz.
2 AYDA ÇIKMAK MÜMKÜN
Hemen söyleyelim zorunlu denilmesine rağmen çalışanlar sistemden isterlerse çıkabilecek.
Bunun için de 2 aylık bir süre konuluyor. Yani 2 ay içinde 'ben istemiyorum' deme hakkına sahipsiniz. O zaman biriken paranız size eğer nemalanmışsa bununla birlikte geri ödenecek. 2 ay sonrasında devam ettiğinizde de çıkma hakkınız olacak. Sisteme 45 yaşını doldurmamış tüm çalışanlar katılacak. Yapılacak işlemler de çok basit. Sizin yerinizçe işyerleri tüm işlemleri yapacak ve sizin adınıza parayı yatıracak.
50 ÇALIŞAN SINIRI GELEBİLİR
Burada her çalışanın hakkı var deniliyor ancak bir sınır konulması da gündemde. Bu da yasa çıktığında netleşecek. Buna göre şimdilik konuşulan 50 ve üzeri çalışanı olan işyerlerinde bu sistem uygulanmaya başlayacak.
Daha sonra yaygınlaştırılması sağlanacak. İşyerini değiştirenler için ise tüm hakları yeni şirkete aktarılacak ve orada emekliliği devam edecek.
Çalışan istemezse sözleşmesi durduruluyor.
NASIL ÖDENECEK
Çıkma süresi Ödenecek miktar
2 ayda çıkan 2 kesintiyi alacak
3 yılda çıkan Devlet katkısı alamıyor
3-6 yıl arasında Devlet katkısının yüzde 15'ini
6-10 yıl arasında Devlet katkısının yüzde 35'ini
10 yıl dolunca Devlet katkısının yüzde 60'ını
10 yıl 56 yaş Devlet katkısının tamamını
SİGORTASIZ SÜREYE TAZMİNAT
İşyerine başladığımda 1 yıldan fazla sigortasız çalıştım. Daha sonra sigortalı oldum. Şu anda 4 yıl geride kaldı. Tazminatımı 4 yıl üzerinden mi hesaplayacaklar yoksa sigortasız bölümler hesaba katılmayacak mı? (İsmi saklı)
Önce belirteyim sigortasız işçi çalıştırmak suç. Bunun işveren açısından ağır para cezaları var. Bu durumdaki çalışanların, durumu hemen ALO 170'e bildirmeleri gerekir. İşverenlerin de buna tevessül etmemeleri lazım. Hem işçinin hakkı yeniliyor hem de devletten prim ve vergi kaçırılıyor. Sorunuza gelirsek, tazminatınız hesaplanırken kayıtlardaki çalışma süreniz dikkate alınıyor. Dolayısıyla sigortasız geçen süreler hesaba katılmıyor.
Ancak sizin böyle bir duruma razı olmamanız lazım. Bu yüzden hizmet tespit davası açarak bu süreleri hem sigortalılığınızdan saydırabilir hem de tazminat hesabına ekletebilirsiniz. Ayrıca sigortasız çalıştırma veya primlerin ödenmemesi size haklı fesih imkanı da tanıyor. Sigortasız çalıştığınız dönemi ispatlayacak tüm belgeleri saklayın. Ancak dediğim gibi şu anda çalışıyorsanız durumu hemen ALO 170'e bildirin ve ileride uğraşmamak için şimdiden bu hakkınızı alın.
GERİYE DOĞRU BORÇLANMA HAKKI
1985 yılında sigortalı oldum. Birkaç yıl çalıştıktan sonra ayrıldım. 2005 yılından bu yana tekrar çalışmaya başladım. Primim eksik. Emekli olmak için çalışmadığım yılları geriye doğru ödemem mümkün mü? Ne yapmam lazım? Münevver AKSAKAL
Maalesef emeklilik hesabında primler gününde ödeniyor. Yani geriye doğru borçlanma ya da ara boşlukları ödeme gibi bir uygulama yok. 1985 yılından sonra biriktirdiğiniz primler ile 2005 sonrası ödenen primleriniz toplanıyor. Fakat kadınlar için doğum borçlanması imkanı var. Bu hak yeni yasalarla daha da genişletilerek 3 çocuğa kadar çıkartıldı. Eğer 1985'deki sigorta olduğunuz tarihten sonra doğumlarınız varsa borçlanarak prim kazanabilirsiniz. Bir çocuk için 2 yıl 720 gün kazanma şansınız var. 3 çocukta bu gün sayısı 2.160 güne kadar (6 yıl) çıkıyor.
Bu yolu denemenizi tavsiye ederim.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
05.03.1993 tarihinde sigortalı oldum. 12.10.1974 doğumluyum. Şu anda 3.200 günüm var. Halen çalışıyorum. Ne zaman emekli olurum? Halil BAL
25 yıl 54 yaş ve 5.675 prim günü şartlarınız var. Priminizi tamamlayana kadar çalışıp 54 yaşında emekli olursunuz. Eğer çalışma imkanı olmaz ise 3.600 günü doldurduktan sonra 60 yaşında da emekli olabilirsiniz.
11.04.1959 doğumluyum. Sigortalı olarak 12.09.1983 tarihinde çalışmaya başladım. 3.000 günüm var. 3.600 günden emekli olmak için ne yapmam lazım? Müyesser AKINCI
600 günlük prim eksiğinizi tamamlamanız gerekiyor. Bunun için çalışma imkanı yoksa 1983'den sonra doğumlarınız varsa borçlanabilirsiniz.
Ya da isteğe bağlı ödeme ile gün kazanabilirsiniz. 3.600 günü doldurunca da 58 yaşında emekli olursunuz.
21.03.1987 tarihinde sigortalı oldum. 1968 doğumluyum. 6.500 prim günüm var. Ne zaman emekli olurum? Mehmet ÇELİK
25 yıl 50 yaş ve 5.375 prim günü şartlarınız var. Yılınız ve priminiz tamamlanmış.
Yaşınızın dolması gerekiyor.
Buna göre 2018 yılında doğum gününüzde emekli olabilirsiniz.