Maaş hilesi tazminat kazandırır

Türkiye'de çalışanların neredeyse yarısı 'asgari ücretli' görünüyor. Kağıt üstünde rakamlar doğru ama gerçek bambaşka. Çünkü benim 'gizli kayıt dışılık' dediğim bir uygulama var. Firmalar vergi ve prim kaçırmak için çalışanların maaşlarını SGK'ya asgari ücretten bildiriyor.
Asgari ücret kısmını bankaya yatırıp kalan miktarı elden veriyor. Devletten vergi ve prim kaçırdığı gibi çalışanının da geleceğinden çalıyor. Bu konuda birçok okurumdan soru alıyorum. Genelde 'Ne yapabiliriz, haklarımız neler' diye soruyorlar. Hemen söyleyelim, öncelikle bu uygulamaya razı olmayın. Çünkü:
Primleriniz düşük yatırıldığı için ileride emekli maaşınız azalır.
İşten ayrılırken tazminatınız bordrodaki asgari ücret üzerinden hesaplanır.
İşsizlik parası, geçici iş görmezlik, rapor parası gibi ödenekler hep en az miktardan ödenir.
Bankadan kredi almak isterseniz maaşınız alt seviyeden işlem görür.
HAKLARINIZ NELER?
Yasalar çalışandan yana. Hiç kimsenin sizin geleceğinizi çalmaya hakkı yok. Bunun için 'prim ve vergi yükü yüksek' gibi bahanelerle hak yemek de doğru değil. İş kanunu gerçek maaşın gizlenmesi durumunda çalışanlar için haklı fesih ile tazminat imkanı sağlıyor.
NE YAPILABİLİR?
İşten ayrılmak istediğinizde haklı fesih ile tazminatınızı alabilirsiniz.
Ayrılmak istemiyorsanız ise önce işverenden gerçek maaşınızın bordroda gösterilmesini talep edin. Muhtemelen bir sonuç alamayacaksınız.
O zaman hemen ALO 170'i arayarak, Bİ- MER vasıtasıyla müracaat ederek ya da çalışma il müdürlüklerine giderek şikayette bulunun. Bu şikayetlerde kimliklerinizin gizlenmesini de talep edin. Hiçbirini yapamazsanız gerçek ücretle ilgili her türlü belgeyi, imza attığınız pusulaları veya size verilen maaş yazılarını da saklayın. İleride tazminat davasında ispat için gerekli olacaktır.
KENDİ ŞİRKETİNDE İŞÇİ OLMAZ
Kendime ait küçük bir şirketim var. Bağ- Kur'a prim ödüyorum.
Bir yazınızda hem SSK'lı hem Bağ-Kur'lu olmanın emekli maaşını artıracağını yazmıştınız. Ben şirketimde SSK'lı da olabilir miyim? MetinKÜÇÜK Söylediğiniz gibi hem SSK'lı hem de Bağ-Kur'lu olmak mümkün. Ancak bunu kendinize ait şirketinizde yapamazsınız. Başka bir şirkette çalışırken kendinize ait bir işyeriniz ya da şirket ortaklığınız olursa bu şekilde çifte primle emekli maaşınızı artırabilirsiniz.
Üstelik bu durumda emeklilik işlemleriniz SSK'dan da yapılır. Kendi şirketinizde SSK'lı (4A) olursanız bu sigortalılık geçerli olmaz.
MAAŞ DÜŞÜRÜLEMEZ
Biz bir fabrikada çalışan işçileriz. Patronumuz geçen gün bizi toplayıp, 'işler iyi gitmiyor maaşlarınızı düşüreceğiz' dedi.
Buna hakları var mı? (İsmisaklı) İş kanununa göre işveren işçinin ücretinde indirim yapamaz. Üstelik yaptığınız sözleşmede yazan rakamın altında bir maaş verilirse bu size haklı fesih ile tazminat hakkı da kazandırır. Sözleşme feshedilip yeni bir sözleşme yapılacaksa yine tazminatınızı almanız gerekir. O yüzden maaş indirimine itiraz edin, kanuni haklarınızı arayın.
ÇEYİZ PARASI BİR KERELİK
Ölen babamdan maaş alırken evlendim ve toplu çeyiz parası aldım. Daha sonra boşandım ve maaş tekrar bağlandı.
Şimdi yine evleneceğim. Yine toplu para alabilir miyim? Betül KURU
Çeyiz yardımı, yetim maaşı almakta iken evlenen kız çocuklarına bir defaya mahsus olmak üzere verilen 24 maaşlık toplu ödemedir. Siz ilk evlendiğinizde çeyiz yardımı aldığınızdan, ikinci kez çeyiz yardımı alamazsınız.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
15.06.1999 SSK girişim var. 1960 doğumluyum. 6000 gün primim var. En erken ne zaman emekli olurum (Gülümser)
İşe giriş tarihinize göre 20 yıl 56 yaş ve 5975 prim günü şartlarına sahipsiniz.
Priminiz tamamlanmış, yaşınız da bu yıl dolmuş. Ancak yılınız 2019'da dolacak. Buna göre 15.06.2019'da emekli olursunuz.
29.05.1980 doğumluyum. 10.09. 1998'de sigortalı oldum. 3.200 günüm var. 2005 ile 2009'da Bağ-Kur yattı. Şu an SSK'lıyım. Yaşar SÜMER
Öncelikle son 7 yılın 3.5 yılını SSK'lı olarak çalışmalısınız.
25 yıl 57 yaş ve 5900 gün şartlarınız var. Çalışıp primi doldurun ve yaşınızı bekleyin.
3.600 günden emeklilik için ise yaş şartı 60 olacak.
24.08 1969 doğumluyum. Ocak 1987'de sigortalı oldum. 6970 günüm var. (Yalçın)
25 yıl 50 yaş ve 5375 gün şartlarınız var. Yıl ve prim tamamlanmış. 24.08.2019'da emekli olursunuz.