Eksik prime toplu para

Türkiye'de prim ve yıl şartını doldurmasına rağmen yaşı tamamlanmadığı için emekli olamayan çok sayıda vatandaş var. Emeklilikte yaşa takılan bu vatandaşların yanında bir de yaş ve yıl şartını doldurmasına rağmen primi eksik olduğu için emekli olamayanlar var. Özellikle 60'lı yaşlara gelmiş artık çalışma imkanı olmayan bu vatandaşlar için borçlanma imkanı getirilmesi konusunda bir çalışma yürütülmüştü.
Ancak henüz bir netice çıkmadı. Oysa bu vatandaşların çalışma imkanı olmadığı için emeklilikleri de mümkün görünmüyor. İsteğe bağlı sigorta Bağ-Kur kapsamında olduğu için o da yakın gelecekte bir emeklilik getirmiyor.
Bu durumda olan vatandaşlar için Sosyal Güvenlik Kurumu farklı bir alternatif sunuyor.
Bu vatandaşlarımız isterlerse bugüne kadar yatırdıkları primlerin parasını toplu olarak alabiliyorlar. Yasalarımız SSK ve Bağ-Kur'lular için toplu para alabilmenin şartlarını şöyle sıralıyor:
Sigortalı olarak çalışmıyor ya da kendi işini yürütüyor olmamak.
Emeklilik için gerekli olan üç şarttan yıl ve yaşı tamamlamış olmak.
MİRASÇILAR DA ALIYOR
Burada 9 Eylül 1999 tarihi öncesi sigortalı olanlar için prim şartı en az 3.600 oluyor.
Zaten bu prime ulaşan bir kişi kısmi yaştan emekli olabiliyor.
Bunun altında prim varsa ve yaş şartı da tamamlanmışsa toplu para alınabiliyor. Tüm şartlar tamamlanmışsa 'Emekli olmak istemiyorum paramı toplu alacağım' deme durumu ise yok. Bu durumda emeklilik gerçekleşiyor.
Toplu para talebi vefat eden kişilerin kanuni mirasçıları tarafından da yapılabiliyor.
Burada da ölüm aylığı bağlanmaması esas alınıyor. Yaş şartının tamamlanması işe giriş tarihine göre değişiyor.
09.09.1999 gününden sonra ve 01.05.2008 öncesi sigortalı olanlar için yaş şartı kadınlarda 58, erkeklerde ise 60. 2008 sonrası sigortalı olanlar için ise yaş şartı 65 olarak belirleniyor.
Parayı talep etmek için Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) dilekçe ile başvurmak gerekiyor.
Ne kadar ödeneceği ise o zaman yatırılan paranın her yıl katsayısının güncellenmesiyle belirleniyor.
Eski SSK'lılar (4A) için 2008'den önce kendi adına ödenen hem işçi hem de işveren primi, 2008'den sonra ise sadece işçi primleri geri ödeniyor.
Bağ-Kur'lular (4B) için tarih ayrımı yapmadan ödedikleri tüm primler geri veriliyor.
Bu primler sadece malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları için olanlardan oluşuyor.
Sağlık için ödenen primler ve yapılan doğum, askerlik gibi borçlanmalar geri iade edilmiyor.
Toplu para alanlarda emeklilik için her şey bitmiş olmuyor. Paranızı aldıktan sonra çalışırsanız prim günlerinizi güncelleme katsayısıyla belirlenen miktardan ödeyerek canlandırabilirsiniz. Bunu da yeni çalışmalarınıza ekleyerek emekli olursunuz.
DUL MAAŞI KESİLMEZ
Annem 19.03.1954 doğumlu. 1986-1991 arası 1801 günü Bağ-Kur'dan var, 2010-2014 arası da SSK'dan 300 gün var. Ayrıca şizofrenden annemin % 80 engelli raporu var. Malulen emekli olabilir mi? Hem kocasından hem kendi emekli maaşı alır mı? SSK'dan eksik günleri yatırıp 3600 günden SSK'dan emekli olur mu? Fatih TOPUZ

Anneniz için tam emeklilik şartları Bağ-Kur için 7.200 gün SSK için ise en az 5075 gün oluyor. SSK'dan emekli olabilmesi için son 3.5 yılının SSK priminden ödenmesi lazım. Yani annenizin şimdi en az 961 gün daha SSK'lı çalışması lazım. Toplamda 3.062 eder. Bunu yine SSK'dan 3.600 güne tamamlarsanız 58 yaş şartıyla kısmi emekli olur. Ancak engellilik durumu ona avantaj sağlayabilir. Eğer yüzde 80 engelliliği için vergi iadesi alabilirseniz yine 15 yıl 3.600 gün ile yaş şartı olmadan emekli olur. Zaten 3.600 günü tamamladığınızda kısmi emekli de olacak. Burada önemli olan 3.600 günü SSK şartlarında tamamlamanız. Dul maaşı alanlar emekli olduklarında ya da çalışmaya başladıklarında maaşları kesilmez. Ancak aldıkları maaş oranı düşer. Yani anneniz tek başına yüzde 75 oranı ile eşinin maaşını alırken çalışırsa veya emekli olursa bu kez oran yüzde 50'ye iner.
YÜZDE 60 ŞARTI ARANIYOR
TİB 2 şeker hastası ve kalp hastasıyım. 09.05.1969 doğumluyum. 1989 SSK girişim var. Bu hastalıklardan dolayı % 40 vergi indirimi alıp emekli olabilir miyim? Berkay K. YALTIRAKLI
Vergi indirimi ile emekli olabilmek için doğuştan bir engelinizin bulunması gerekiyor. Sonradan oluşan hastalıklar için engelli emekliliği imkanı bulunmuyor. Sonradan çıkan hastalıklarda ise malulen emeklilik imkanı var. Bunun için de en az yüzde 60 iş gücü kaybı isteniyor. Bunun da heyet raporu ile belirlenmesi ve SGK'nın da onayı lazım. Tabi bunlara ilaveten en az 10 yıllık yani 1.800 gün ödenmiş prim olması şartı bulunuyor.
Bu şartları taşıyorsanız SGK'ya müracaat edip hastaneye sevkinizi isteyebilirsiniz.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
1982 doğumluyum. 2000 senesinde işe girişim oldu. Toplam 4597 günüm var. Ne zaman emekli olurum? Şükrü YÜKSEL

İşe giriş tarihinize göre 7000 gün prim ödemeniz gerekiyor. Priminiz tamamlanınca yaşınızın da 60 olması lazım. Bu şartlar tamamlandığında emekli olursunuz.