Yasa ‘askere tazminat’ diyor

Bedelli askerlik imkanıyla 1.5 milyona yakın gence 21 günde askerlik hizmetini yerine getirme imkanı da doğmuş oldu.
Bu sonbaharda başlayacak eğitimlerle gençlerin sorunu çözülmüş olacak.
Bedelli askerliğin 21 günlük eğitimle yapılacak olması dolayısıyla zorunlu bir askerlik de ortaya çıkmış oldu. Bu da yasalarımız gereğince çalışanlara tazminat hakkını veriyor. Bedelli yasasına konulan 'ücretsiz izinli sayılma' ise 21 günlük eğitime gidecek çalışanların iş güvencesini, işverenler açısından da elemanlarını kaybetmemesini sağlayacak.
Bu süreler içinde ücretsiz izinli olacak çalışanlar için prim ve maaş ödenmeyecek. Ancak işten de çıkmış olmayacaklar.
Tazminat konusunda sürekli sorular geliyor. İşte iki okurumuzun gönderdiği sorular şöyle:
"6 seneden fazladır özel sektörde çalışıyorum. Bedelli askerlik için kurumumdan istifa edersem kıdem tazminatımı alabilir miyim? Bu konuda çok fazla kafa karıştırıcı açıklamalar var." Serhat BAYKARA "Size göre tazminatı almaya hak var mı yoksa şirketlerin inisiyatifine mi geçmiş durumda?" Nurullah KABİL

ZORUNLU ASKERLİK HAKKI

Ücretsiz izin her iki tarafı koruyan bir güvence olarak yasada yer aldı.
Fakat işten askerlik dolayısıyla ayrılmak isteyenlerin zorunlu olarak ücretsiz izinli sayılmaları da gerekmiyor.
Zaten ücretsiz izin de tek taraflı olarak kullandırılamıyor. 1475 sayılı yasanın halen yürürlükte olan 14. Maddesi aynen şöyle diyor:"Madde 14 - (Değişik birinci fıkra:
29/7/1983 -2869/3 md.) Bu Kanuna tabi işçilerin hizmet akitlerinin:
1. İşveren tarafından bu Kanunun 17'nci maddesinin II numaralı bendinde gösterilen sebepler dışında, 2. İşçi tarafından bu Kanunun 16'ncı maddesi uyarınca, 3. Muvazzaf askerlik hizmeti dolayısıyla, 4. Bağlı bulundukları kanunla kurulu kurum veya sandıklardan yaşlılık, emeklilik veya malullük aylığı yahut toptan ödeme almak amacıyla;
5. (Ek: 25/8/1999 -4447/45 md.) 506 Sayılı Kanunun 60'ıncı maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (a) ve (b) alt bentlerinde öngörülen yaşlar dışında kalan diğer şartları veya aynı Kanunun Geçici 81 inci maddesine göre yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlayarak kendi istekleri ile işten ayrılmaları nedeniyle, feshedilmesi veya kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile sona erdirmesi veya işçinin ölümü sebebiyle son bulması hallerinde işçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet aktinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılır."

1 GÜN BİLE YETERLİ

Görüldüğü üzere muvazzaf yani zorunlu vazifeli olarak askerlik için işten ayrılanların tazminat alma hakları bulunuyor. 21 gün değil 1 gün bile zorunlu eğitim olsaydı yine tazminat hakkı doğacaktı. Ancak eğer 21 gün eğitim olmasaydı ve sadece para yatırılarak askerlik hizmeti yapmış sayılsaydı tazminat hakkı doğmayacaktı.
Prim eksiği olanlara emeklilik
ekl ilik yaşını tamamlamış ancak prim günü eksik olan kişilerle ilgili olarak çalışma yapıldığını belirtmiştiniz.
Bu çalışmanın ne zaman yasalaşmasını öngörüyorsunuz? Yasada ne gibi kısıtları bekliyorsunuz?

ÇAĞDAŞ ÇETİNKAYA

Bu konuda taleplerin olduğunu ve bir çalışma yapıldığını duyurduk. Ancak henüz bir yasalaşma süreci maalesef olmadı.
Ankara'daki muhabir arkadaşlarımızdan da öğrendiğimiz kadarıyla çalışma henüz tamamlanmış değil. Bu konuda yaklaşık 100 bin kişinin bulunduğu bilgisi de bize ulaştı.
Çalışma sırasında yaş sınırının 60-65 olacağı gündeme gelmişti. Ayrıca belli bir prim gününe sahip olma durumu da masaya gelmişti.
Fakat söylediğimiz gibi henüz bir yasalaşma süreci bulunmuyor. Bu konuda bilgi alırsak zaten sizinle paylaşıyoruz.

TOPLU ÖDEME İMKANI YOK
1990'da oda kaydım var.
1990-2003 arası esnaf vergi mükellefiydim. 1988'de ise sigorta girişim var. Fakat Bağ-Kur kaydım yok. Yıllardır torba yasa bekledim fakat nafile. Şu süreçte geriye dönük borçlanma ile erken emekli olma durumum var mıdır?

MUHARREM BOSTAN

Vergi mükellefi olup Bağ-Kur kaydı olmayanların bu yılları maalesef emeklilik hesabından sayılmıyor. Bu konuyu zaman zaman bu köşede işliyoruz.
Umarız sorun çözülür. Bunun dışında Bağ-Kur ya da SSK'lı olanların geriye doğru boşluk ödeme imkanları bulunmuyor.
Yani toplu para ile günleri doldurma imkanı yok. O yüzden bundan sonraki dönemde prim ödeyip günlerinizi doldurmanız gerekiyor. Sadece erkekler için askerlik kadınlar için ise doğum borçlanması imkanları bulunuyor.